B
L I B E apud fuos cives offenfam contraxerant, ad fe_ 14 confugientem in civitatem recepit. Latini denique , Tufcique pallores , etiam tranfmarini Phryges, qui fub Ænea , & Arcades, qui fub Evandro duce venerant, (26) influxerunt. Ita ex variis quali elementis congregavit corpus unum, populumque Romanum effecit. Centum ex Aenioribus elegit, quorum confilio omnia ageret, quos Senatores propter feneélutem, Patres ob iimilitudinem curæ nominavit. Mille etiam pugnatores elegit, quos à numero milites appellavit. Tum,cùm uxores ipfe, & populus ejus non haberent , invitavit ad fpedhaculum ludorum vicinas urbis Romæ nationes , atque virgines earum rapuit anno ab Urbe condita quarto. (27) Tunc virginum pulcherrima,cunétorum acclamatione rapientium, Thalaffio duci Romuli decernitur.Unde in nuptiariim^^wc (28) folen-nitatibus Thalaffio vulgo clamitant, quòd fcilicet talis nupta fit, quòdThalaflìum habere mereatur . Commotis bellis propter raptarum injuriam , Ceninenfes (29) vicit, Antemnates, Cru-ftumios, Sabinos, Fidenates . (30) Hæc omnia oppida urbem cingunt . Tunc etiam Tarpeja— virgo Sabinorum clypeis in monte obruta eli , qui ab ejus nomine Tarpejus eli appellatus, in quo poftea Capitolium eli conftruéìum . Pepigere tamen Romani cum Sabinis, quorum filias rapuerunt, amicitias : adeò ut Sabinorum rex Titus Tatius fenex regnaret (31) pariter cum Romulo , quem mox, ut in foeietatem regni ejus ajfumpfit, occidit-. Sabini quoqu'e, & Romani unus populus efficerentur . Quo tempore— Romani ad confirmandam conjunctionem nomina illorum fuis præponebant nominibus, & invicem Sabini Romanorum . Et ex illo con-fuetudo tenuit, ut nemo Romanus fit abfque— prænomine. Propter hanc etiam focietatem, cum Sabinorum more Romulus haftam longam ferret, quæ eorum lingua quiris (32) appellatur, Quirinus eli diftus . Romani vero five à quiribus , ideft haftis longis , five à Quirino , Quirites nominari coeperunt . Remus denique à Fabio duce Romuli fratris fui, (33) ejuf-dem, ut fertur, voluntate, rutro paftorali extin-Ctus eft • Caufa autem interitus ejus hæc fuit, quòd ad tutelam novæ urbis vallum, quem fece-no poffe fufficere increpaverat,ejufque anguftias faltu tranfilierat . Cum Mejentibus populis adhuc prælium parvo nomine, fed magnis viribus agitatum , Ceninenfium captum, ac dirutum oppidum : aflumptis femel armis nunquam quies , quippe quibus egcftas turpis, atque obfcœna fames domi timerentur , fi unquam acquieviffent paci , aut foederi. Romulus vero, cùm VII. Kalcndas Tom. I.
G
D
RI.	j
Augufti apud paludem Capreas (35) fulmine ittus nufquam comparuiffet, anno regni XXXIX. ad deos tranfiffe creditus eft, & Quirini nomine confecratus. Deinde Romæ per quinos dies Senatores imperaverunt, & his regnantibus annus unus expletus eft.
Poftea Numa Pompilius rex creatus eft,cùm apud Hebræos Ezechias regnaret. Qui bellum quidem nullum geffit, fed non miniis civitati, quam Romulus profuit . Nam & cultus deorum, (36) & leges Romanis, morefqueconftituit, qui confuetudine præliorum jam latrones, & fe-mibarbari videbantur ; &annum defcripfit in decem menfes, priùs fine aliqua fupputatione con-fufum , (37) & infinita Romæ facra, ac templa— conftituit. Morbo deceffit XLI. imperii anno. Regnante Numa Glaucus primus ferri inter fe glutinum excogitavit.
Huic fucceflit Tullus Hoftilius, qui primus Romanorum purpura, & fafcibus ufus eft,Ma-naffe in Judæa regnante. Hic bella reparavit, (38) fiducia bene exercita juventutis, df Anis bellum^, qui nunc Albani dicuntur , d^ qui ab urbe XII. milliario funt, intulit, eofque vicit fexta congref-fione, pejfima clade . Vejentes, & Fidenates, quorum alii fex militaria ab urbe Roma abfunr, alii XVIII. bello luperavit . Rurfus pace dirupta , (39) Metius Suffetius Fidenate bello meditatus dolum , dum contraila temporali pace-, afcitus fuerat à Romanis, ita eos deferuit, ac decepit infidus, ut in medio certamine cum exercitu fuo in proximo colle confideret. Tum ingenio ufus efi rex Romanus Tullus Hoftilius , ut diceret fuo eum f .cejfiffe confilio, ob hoc ut dato figno hoftili-bus fuperveniret agminibus . Sic er effis fuorum^ animis, qui jamjam defperaverant , f parationi-, fubfidii , d? Albanis territis , vicit Fidenates . Metium vero Suffetium curribus illigatum , pro animi infidelitate divifit. Hic Urbem ampliavit adjeClo Coelio monte . Cùm vero XXXII. annis regnaffet, fulmine iólus cum domo fua ar-fit. His temporibus Byzantium civitas condita eft à Paufania rege Spartanorum , (40) quæ poftea Conftantinopolis appellata eft.
Poft hunc Ancus Martius Numæ ex filia nepos , fufcepit imperium, quo etiam tempore-Jofias regnabat apud Hebræos. Hic contra Latinos dimicavit, dF vicit omnes finitimos, & potentes tunc Tufciæ XII. populos innumeris concidens conflictibus . Aventinum montem civitati adjecit,&Janiculum.Hoftiam (41) civitatem fu-pra mare XVI. miniano ab urbe Roma condidit . Migefimoquarto anno imperii morbo periit. Hoc etiam regnante Epidamnus (42) eft condita, quæ poftea Dyrachium eft appellata .
A 2	Dein-
(2<0 In H. non legitur. A. habet Latines denique,‘1'ufcoJ-que pallores , etiam tranfmarinos Phryges , qui fub Æmm , Arcades , qui fub Evandro duce influxerant . ita ex varris quafi elementis congregavit corpus , ut unum Pop. Rom. efficeret.
(17) H. tertio. Dionyfius Iib. 2. ait hoc contigifle anno quarto Romuli, numerumque fuiffe 683. virginum . Canif.
(28) In MS. B. 8c H. hæc vox abelt.
(2.9) In A. Cecinenfes.
(30)	B. & H. Fidenates, Bicentes. Item A. noftcr. Canif
leg. Mejentes,ficut & Eutropius.
(31)	A. legit : regnaret cum Romulo-, Sabiniqtie &c. B. &
H. regnaret, pariter cum Romulo, Sabinique &c.
(32)	A. Ciris, & Cirinus. B. & H. Cyris appellabatur, Qui-
rinus . B. tamen habet Cirinus.
(33)	A. & B. dubium an fratris voluntate, rutro &c.
(34)	Hæc duo verba abfunt in B. H. 8c A., ficut 8c fe-
qucntia cum Mejentibus ufque Romulus vero.
(35)	B. & H. Romulus verb,cimi apud Paludem Capra nuf-
quam comparuiffit. Vide Dionyfium lib. z., & Valerium lib. j. cap. 3.
(36)	Hæc non .funt in eie. MSS.
(37)	Vitiofa hujus loci interpunélio Vineto impofuit hoc
loco, eam tamen agnofcit MS. Bongarfii . Sed H. ita : defcripfit in decem menfes. Priùs fine aliqua fupputatione confufus erat ,& infinita ire. Eutropius, & ex hoc Paulus Numæ tribuit, quod omnes Romulo . Nam Romulus divifit annum in X. menfes. Numa duos adjecit . Vide Macrob. 1. Saturimi. cap. i.
(38)	In A. & H. poh verbum reparavit legitur, Albanos
vicit,qui ab urbe RomaXII. milliario funt, Mejentes, & Fidenates, quorum aliiMII. milliario abfunt ab urbe Roma , alii XMIII. bello fuperavit. Urbem ampliavit &c. B. habet pro Mejentes, Mogentes.
(39)	In B. & H. ficut 8c in Eutropio hæc non funt uf,
que ad urbem ampliavit.
(40)	Hæc abfunt in A. B. 8c H., ficut & illa paulo poll ;
vicit omnes finitimos ulque Aventinum .
(41)	B. & H. apud Haitiani civitatem fupramareXMI. mil-
liario ab urbe Roma condidit. XXIII. anno. A. pariter XXIII.
1(42) B. Epidaurus eft condita , quæ postea Diratium eft nominata. H. Epidamnus esi condita quæ poftea Eyrra-cium eft nominata. A. Vuratitpn.