H I ST O R I Æ'
A
64 dr in Quàdwum ufque fines progress exercitus, circumvent ufque ab hoftibus, propter aquarum penuriam , cum tam fitis , quàm hoflis periculum^ fuftineret, ad invocationem Chrifli nominis , quam fubito magna fidei conflantia quidam milites effufi in preces palam fecerunt , tanta vis pluvia; effufa— eft, ut Romanos quidem largi fime, ac fine injuria refecerit, Barbaros autem crebris fulminum ittibus perterritos, prœfertim cùm plurimi eorum occiderentur , in fugam coegerit . Quorum terga Romani ufque ad internecionem cadentes , gloriofijfimam^ vittoriani, & omnibus pene antiquorum titulis pra-ferend'am, rudi, parvoque militum numero, fed potenti fimo Chrifli auxilio reportarunt. Igitur multa millia hominum interfetta : ac Pannoniis fervido liberatisi Romæ rursus (Ji) cum Com modo Antonino filio fuo, quemCæfarem fecerat, triumphavit . Ad hujus belli fumptum, ctim ærario exhaufto, largitiones, quas militibus impenderet, nullas haberet, neque indicere Senatui, aut provincialibus aliquid vellet, ïnftrumentum regii cultus, faétâ in foro Trajani diu fedtione diftra-xit, vafa aurea, pocula cryftallina, & murrina, uxoriam, ac fuam fericam, & auream vellem, multa ornamenta gemmarum, ac per duos continuos menfes venditio habita eft , multumque auri redaélum. Poll vióloriam tamen emptoribus pretium reftituit , qui reddere comparata^ voluerunt, molellus nulli fuit , qui maluit fe-mel empta retinere. (52) Hic in editione munerum (53) adeo magnificus fuit, ut centum fenei (54) leones exhibuiffe tradatur. Hujus tempore Ca fius tyrannidem arripiens extinttus eft . Hic etiam prateriti temporis per omnes provincias tributa donavit , omniaque fimul fifcalium negotiorum calumniofia monimenta conjetta in foro jufit incendi, feveriorefque leges novis conflitutionibus temperavit . Per idem tempus Roma pollebat Galenus-optimus medicus , genere Pergamenus . Et Salvius Julianus Rome leges promebat , & Fronto rhetor, & Ariflides Smyrnceus fophifla , Oppianufque-poeta , & Atticus Platonicus philofophus Roma erant . Igitur, cum fortunatam Remp. virtute , & manfuetudine reddidiffet, obiit in Campania apud oppidum Vmdobonam duodevigefimo imperii anno , ætatis fexagefimo primo. ($5) De— ejus morte nuncio Romam pervello , confusa luttu publico Urbe , Senatus in curiam vefle tetra ami-blus convenit, tÿ quod de Romulo œgrè creditum eft , omnes pari fenfu prafumpfere , Marcum coelo receptum effe, ob cujus honorem templa , columna, multaque alia decreta funt.
COMMODUS.
Huic fuccejfit L. Aurelius (56) Commodus ftlius ejus, qui (jr ipp Antoninus dittus , & ab Auguflo decimus feptimus Imperator eft creatus. Hic qua.ts futurus effet , in ipfo primordio oftèn-dit. Namque, cùm in fupremis moneretur à patre fuo, attritos jam Barbaros , ne permitteret vires recipere, refponderat : Ab incolumi quamvis pau-latim negotium perfici pofle , d mortuo nihil Ifte mhil paternum habuit , nifi quòd contra Germanos feliciter , & ipfe pugnavit Se-
B
E
($l) A. Rowam .
A' 'fimere i W'f	viris clarioribus , ut convivia.
(5I) a	v’a°riam adeò &c-
Oj) A. LXI. & ab omnibus . . efl •	---
(57) ViéSleg^^-?' AntminUS Commod^-(Sfil A. uxoria obfiapmtMe.
\5S))	• bominibiis dimicavit	C ' "
certatim adnitentibus inter divos
Obiit morte fubita , adeoM
C
D
MISCELLÆ
ptembrem menfem ad nomen fuum transferred conatus eli, ut Commodus diceretur . Sed luxurias. ( 58 ) & obfcænitatis dedecore plurimo depravatus , gladiatoris quoque armis fæpiffime in ludo depugnavit. Deinceps etiam in amphitheatro cum hujufmodi hominibus , (59) cum~' feris decertavit. Interfecit etiam plurimos Senatores , maxime quos animadvertit nobilitate , indu-ftridque excellere flagitia regis , ( 60 ) inter quos etiam Salviam Julianum legislatorem occidit. Poena Urbis infequitur . Nam fulmine Capitoliunfi, illum, ex quo falla inflammatio Bibliothecam illam majorum cura, ftudioque compofitam, adefque alias juxta fitas, rapaci turbine concremavit.. Deinde aliud incendium poflea Roma exortum, & cedem fâftœ,!*? Palatium, plurimamque Urbis pf-tem foto æquavit . Huic Martia generis libertini uxor fuit, forma tamen, meretricUfque artibus, pollens , quæ cùm animum ejus penitus devinxiffet, egre flo è balneo veneni poculum obtulit. Ad extremum ab immiffo validijfimo palœftrita, compreffis rjttJ faucibus, expiravit in domo Vftiliani , cum annis duodecim poll patrem , & odto menfibus imperalfet : vitaque anno vigefimo fecundo.
PERTINAX.
Huic fucceffit Helvius Pertinax , qui ottavus decimus ab Auguflo Imperium adeptus efl . Ifie— grandævus , & qui feptuagenariam (61) at-tigilfet ætatem , Præfeéluram Urbe tunc agens ex Senatufconfulto (62) coattus imperium repu-gnanfque fufcepit . Proinde tale cognomentum— fortitus eft . Ottogefimo primo die Imperii prç-torianorum militum feditione, & Salvii Juliani fcelere ( 63 ) multis vulneribus obtruncatur . Hujus caput tota Urbe vellum eft . Hoc exitu obiit, vir ad humana converfationis exemplum, per laboris genera univerfa ad fummos ufque provehitis honores, ufque eò, ut Fortuna vocaretur pila. Is origine ortus fordida, nam libertino genitus patre, apud Ligures in agro fqualido Lollii Gentia-ni, cujus in prefettura quoque fe clientem effe libe-ralijfime fatebatur, fuit dottor literarum , qua à Grammaticis traduntur . Blandus magis , quant-, beneficus . Unde cum Graco nomine -gpnçcAoyov appellavere. Nunquam jniurid accepta ad ulcificen-dum duttus . Amabat fimplicitatem. Communem— fe affatu, convivio, inceffu, prabebat. Huic mortuo divi nomen decretum efl. Ob cujus laudem ingeminatis ad vocis ufque defeSium plaufibus acclamatum efl. Pertinace imperante fecuri viximus, neminem timuimus, patri pio, patri Senatus, patri omnium bonorum.
DIDIUS JULIANUS.
Port eum Didius Salvius (64) Julianus ortu Me-diolanenfis, nonus decimus ab Auguflo Remp. in-Xa!’t..,Tv.’.r n°bilis , 8t jure peritiffimus , nepos Salvii Juliani, qui fub divo Antonino (fif) perpetuum compofuit edidium ( 66 ) faStiofus , præceps , regni avidus . Hoc tempore Niger Pe-I fcenninus apud Antiochiam, in Sabario ( 67 ) Pannonia oppido Septimius Severus creantur Au-\gufli . Ab hoc Severo Julianus vittus eft apud Milviura pontem bello civili, & fugiens in palatio
ygts XI/. poji patrem, ir Fill, merfilus imperaf-Jet, tanta exeeratione omnium , ut bofiis Immani generis etiam mortuus judicaretur.
(6°) Locus tranfpofitus reftituendus ex Orofio. Canif.
WÀ A J C >PIt01-V	^gota-riam.
\ A r C-	jufius LJiXX.die Imperii.
n. J ce.ere occtfus eft.
(64) A. Sabinus.
O5) A. Adriano.
{66}	aPud Milvium pon-
quamÿf Mt0- ^ixit menfibus fiptem poft-(^7) Viétor in Harmonia Sabatia.