614 De Confolatione, Lib.III.
optimum & vtilern filium relujuijje. Sàtis claret denique, aut fine liheris viri interierunt, aut tales habuerunt plerique, vt melius fue-rit, de rebus humanis fine poll evitate dilce-dere : vt ordiamur à Rondilo , hie nihil Iibe-rorum reliquit ; nihil NiimaPompilius,quod vtile poflèt elFe rei publics: : quid Camillus? num iui fimiles liberos habuit ; quid Scipi«? quid Catones qui magni fuerunt ? iam veto quid de Homero , Demollhene , Virgilio, Crifpo, & Terentio, Plauto, esteriique aliis loquar} quid de Chiare ’ quid de Tullio,cui foli, melius erat liberos non habere ? quid de Augullo, qui nec adoptiuum bonum filium habuit, cimi illi eligendi poteftas fuiflètex omnibus ? falfus edam eli Traianus, in fuo municipe, ac nepote diligendo. Sed vt omit-tamiis adoptiuosfne nobis Antonini, Pius,& Marcus, Numina Reipublica: occurrant)ve-niamus ad genitos. quid Marco focliciusfuif-fet, fi Commodum non reliquiilet haeredem? quid Seuero Septimio, fi Baffianum ncn ge-nuillet ? quid aliud his docemur exemplis, quàm filios à parentibus animili* non con-traxifle, fed à Deo ? ellent enim illis fimiles, neque nollros eos eire,fed communis parentis Dei : eófque ob virtutem ; non virtutem ob illos ampledlendam : id, fi homines in rebus humanis confiderei«, diUis fimiles effice-rentur ; Se beatam vitam degerent. At'verò Natura , admodum in eorum amore conata eli nos fallere, icilicet vt vnicuique, tantum cura; ingèrcret, vt nollri, vt Reipub. vt Dei ( qucdque plus etiam eli his omnibus ) ilio-rum ipforum obliuifceremur,tam fluitò enim liberos diligimus, vt odilfe potius videamur: illos, non ad virtutem, fed ad iniuriam : non ad eruditionem , fed ad luxum : non ad Dei’ cultura, fed ad facultatem explendie lìbidinis: non ad vita: diuturnitatem , fed ad lenocinia voluptatum educamus : Hanc tamen immodici amoris , ftaltatque folicitudinis iniuriam natura non dediti fed quemadmodum & fa-mem Se fitim, Se fomnum, homini ac brutis, quantum fatis erat, largita eli : animi tamen vitio, folus homo, ablque fame edit, bibit abfque fiti, omnique genere voluptatis prater necelfitatem vtitur : fic Se filios tam fluite amat, vt eos Se ad vitia illabi permittat, Se ipfe, illorum causa, nefaria multa perpetret: illófque , fiium opus exiftimet : At non illius opus funt, fed Dei : is animum , vitam, formai«, robur,mores, ingenium, augmentum-quelargitur: nihil horum pater. Define igi-tur, quod alienum eli, tanquam tuum deplorare : qui fecit, file ad fe vocauit,illius imperio parere iuftum, ac fan&um ell. At vero fi deprehendere cupis,an hie amor naturalis fit, an(vt plerteque aline libidines ) animi vitium catterà animantia fpedla, quorum nullum, ab educatione, filios proprios agnofeit : nednm vt amet : Si natura; hoc munus foret, potius filiis erga parentes ,quàm parentibus erga filios, Se ob pietatem :& ob necelfitatem con-gruebat : Vnde , nec huius exempli oblita in brutis natura videturicum inter aues,ciconia:, inter quadrupedes,glires,felfos parentes alar; at poli prrmam edneationem, pàrentum erga filios, nullum amoris veftigium extat, vincit Jgittir viKowyta, quasdà in hominibus , aut pò-
tius <piM7nvia, Ijdbotis fudiurn, ipfo hominis vitio, nimium fibi blandiente : At brutorum miferta ell, cum idem fit finis educandi Sc amoris, in quo tempore educarionisj'cilicet, parentes infomnes, laboriofi, macilenti, fo-liciti, miferi, omnibus apparent. Hanccu-ram non neceflariam, Se propaganda: fpeciei causa, ementitam,perpetuo fibi velut aculeos quofdam infigere, ftqltilfimum ell. Cum tamen nec rationale hoc fic defiderium,necna-turale,iure merito forfitan quis admirabitur, cur ram commune fit. Sed non dubia ell ref-ponfio, fi mihi prills oftendas, cur tot homines auari, cur tot iraenndi, cur tot libidinoli euadunt: At hac, cum non fint naturalia vitia, nec rationalia, eciarn funt inhonella: folus amor filiorum poll educationem ( quan-quam nec a natura, nec a ratione proficifca-tur) honellus tamen eft. Sed nimis forfitan {tanquam ad Sapientes) Stoicis quidem 8c Se veris rationibus , non tamen fccus atque fpinofis,in tam copiofa materia,& firmacau-* fa vfus film. Quamobrem ad pinguioremora-tionem, Se argumenta fimpliciora veniamus: ne forte tam oftendere,quam fallere velle videamur. Igitur fi mortuus ell filius, prirnh illud cogirandum eft, an male audiret,& im-probusefletmam & frequenter,bonus,paren-ti filius,malus videtur: cum domeftica labes, magis nobis ignota fit,quam externa ; turn etiam,qu6d amor indicium eripit.Inde fabu-lanataeft, olim cuculum vocalfe Philomela; filios,cum fuis,in canendi certamen; turn afi-num iudicem,deierafle,fe nefeirequisfuauius cecinerif.fiiios tamen cuculi, nori tam obfeu-re,nec tam inaqualiter:fic,non folitm vnicuique fni gnati,fed & mali, a malis probantur. In quo euentn, quod & plerique, etiam me-diocris integritatis viri, faciilnt ,non tantum non lugere,fed latari etiam conuenit. Maiora cnim etiam his faciebat antiquitas : nam 8c Manlius Torquatus aduerfus Decium Sylla* num filium, repetundarum reum, tam crude-lem fententiam dixit, vt laqueo fe fufpende-rit:& M. Scaurus,filium inter multos fugien-tem ab hoftibus, folius timoris reum, reuerti ad holies ac mori compulit; fic Lacana rau-lier, redeuntem filium c bello ob ignauiam occidir.cuius etiam eft hoc infigne diftichon;
Hunc timidum mater Damatrion ipfape-remit,
Nec dignum matre,ntc Lacednmonuim.
T ales inquam ac deterioresjereptfinec am-plius parentibus, nec affiuibus negotium far-celfunt;& feipfos a maiore dedecore fubtra--hunt: quin etiam, quidatn illorum, parenti-bus mortem moliti funt, velut Blandenias Zeuxides, qui matrem interfecit, & Enander qui Nicoftrata matris fuafn, patrem occidit, qua; caufa ei fuit vt in Italia exularet. Tullij quoque Annalis filius , perculTores,(vt patri-monium lucrifaceret) ad latitantem patrem in proferiptionibus trinmuirornm perduxit. talia monftra , ( vt rara funt, ) fic plerun-que , multorum malorum fuperftites filij , caufa: fiunt. Sic Priamo , Paris incolumis, domum Se patriam euerric; hunc tamen mo-rientem, defleuiflet file ; tam ftulta funt ho-minum ftudia, vt optent qubd nefeiant: Sc De os confilio vincere fperent: arguantque,fi
quid