Retuli tot verfus hujufce infcriptionis è multo pluribus quibus ea confiat, ut oftenderem, imperante Commodo circa finem feculi fecundi viguifle morem incidendi in publicis tabulis Collegiorum Sacerdotalium apud Romanos annum, ac diem facri eorundem concepti,ac per-foluti, &Magiftrorum Collegii, St Flaminum creatorum . Ad feculum tertium pertinet alia inferiptio ejufdem Collegii fub Caracalla,quas cum praecedenti reperta fuit, & legi poteft in laudato libro Præi'ulis de Turre edita port dif-fertationes de Veteribus Monumentis Antii, & de Mithra. Referunrur verò ad quartum fæculum Æræ Chriftianæ marmora non d flìmilis argumenti, licèt ad Mithram pertineant, quum ejufdem fuperftitiones adhuc ab Ethnicis in-Urbe retinerentur. Apparent in iis inferiptio-D ATI ANO E T
PRÆFATIO.
A
B
nibus fignati Confulatus, acdies initiationis eo= rum, qui Sacerdotibus Mithriacis adfcribeban-tur, ritu à Prudentioexpreffo. Lapides ejus rei teftes à Grutero memorati folio MLXXXVIL vifuntur adhuc in Palatio Barberino ad Quirinalem . Licèt enim traditio Perficorum,& Elia-corum, & Cryphiorum oftenfio memorata fub initium infcriptionis fine potius verba facrorum, quàm initiationis propria, ut placet laudato Audior i differtationis de Mithra cap. V. pag. 2035 attamen dies , & annus confecrationis difert è exprimitur in eodem lapide peradlæ ibiConfu-latu V. Valentis, St Valentiniani junioris primo, quando Aurelius Viéfor Augentius ./Emiliano Corfoni filio confecrato Sacerdoti Soli» tradidit Coracica .
F E LIC. CON. SS. i CRYP HIO S. Vili.
Alias confecrationesdie certo fignatatoften- C dit Gruterus fol. xxviii. 6c fequentibus t quas inter lingularis eft illa, ubi Sextilius Agefilaus Ædefius fe in sternum renatum dicit Taurobo-lio Criobolioque percepto D. NN. Valente V. & Valentiniano Jun. Augg. Cofs. Idibus Augu ftis ; undedjgnofcitur polita circa finem fæculi quarti cum pluribus ejufdem ætatis inferiptio-nibus ibi relatis.
Ciim igitur Collegia Sacerdotalia ethnicæ fuperftitionis, quæ Romæ vigebant à primo Chrifii feculo ad finem quarti , Sodalium fuorum Fartos,, Aifla, initiationes, ritus, decreta , dedicationes non modo mandarent literis in. fibris linteis, aut eburneis tabellis inferiberent, fed etiam marmoribus infculperent, & proponerent in atriis, & in pronao fuarum ædium, tum etiam Kalendariis infererent in foro polì «is, ad audloritatem , & perennitatem conciliandam-fuis inftitutis Chriftianæ profeffioni» cultores non minùs providi,& multò fanóliori-bus exempli» imbuti per divinas literal utriuf que teftamenti, meritò cenfuerunt ad dignitatem vers Religionis pertinere , ut laterculo» ederent Pontificales, & Martyrum paffiones, veluti Fartos Ecclefiæ triumphales , ornarent notis chronologici» anni, feu Confulum, menfis,.ac diei, quo veritati teftimonium prabuerant fan-guine,& confeflione. Intelligebant enim,pergratum Deo futurum, & porteris maximè utile, ut fides publica Adlis conflaret, & annua memoria recoli poffet eorum ingreffu» ad gloriam, in ’ iis præfertim Coemeteriis fuburbanis, in quibus Martyres, atque Pontifices deponebantur. Decreta vero Pontificum , aut Conciliorum, quæ prioribus etiam feculis ante Conftantinum Magnum edita fuerant , aliquando expreffa fuifle sabulis , aut cippis marmoreis apertè nobis oftendit inferiprio Canonis Pafchalis in vetufto marmore exprimente Cathedram Pontificalem
CEREALE CONS. N0NI7S VICTOR OLYMPIVS V. C PP. A V R' VICTOR AVGENTIVSVCP TRAD1DERVNT PERSICA P R I. NON. APRIL. F E L. CONS SS. TRADIDERVNT ELIACA
XVI K AL. MAI. F EL IC OSTENDERENT C RYP HI O S VIII K AL. M AI. F E L IC DD. N N. VALENTE. V. ET VALENTINIANO IVNIORE PRIMVM A V G G. CO NS. VI. ID VS. APRIL AVR. VICTOR AV G E NT IV S. V. C.
P. P. FILIO. S V O . AE M IL I AN O .. CORFONI OLYMPIO. C. P. ANNO. TRICESIMO CONSECRATIONIS. S V AE . TRADIDIT. CORACICA O STEN D E R V NT . K. MAI. FEL IC
1 S. Hippolyti Epifcopi, & Martyris fub Severo Alexandro cum ejufdem fiatila infidente: quam ex Coemeterio Lucinæ in agroVerano translatam ad Bibliothecam Vaticanam tot eruditorum libri jlluftrarunt, chorum ducentibus Ba-ronio, & Bucherio. Titulüs ita inferiptus eft Iwr A &c. idril ANNO PRIMO REGIMINIS ALEXANDRI IMPERATORIS FACTA EST XI1II. PASCHAE IDIBVS APRILIBVS SABBATO CVM MENSIS EMBOLISMAL1S FVISSET. ERITQVE SEQVENTIBVS ANNIS SICVT IN TABVLA SVB1ECTVM EST. EVENIT VERO IN PRAETERITIS SICVT INDICATVM EST. SOLVERE AVTEM OPORTET IEIVNIVM VBI DOMINICA INCIDERIT . In hoc igitur lapide, incifo anno Chrifti 222. lex Sacrorum , quæ proponitur obfervanda in Fefto præcipuo celebrando Pafchatis Chriftiani, continet inftitutum jejunii folvendi Dominica die , ab Apoftolica traditione perdutum ad Ecclefiam Orientalem, & Occidentalem, & confirmatum decretis Pii, Eleutheri, & VitorisPontificum Romanorum, port coadla hujus poftremi præfertimjuffu Concilia à Theophilo in Pafarilina,.& alibi, utifuo loco dicendum erit. Quare luperfunt veftigia non obfcura Pontificiarum Conftitutionum, & facrarum legum obfervandi ritus fellorum, Sc jejunii folvendi, incifa vetuftis in marmoribus Romanis, etiam conflante perfecutiooe : ut jam tum addifeerent Hierarchiæ fummi hujus Ec-clefiæ omnium Principis , Urbana marmora—. Chriftianis facris infculpta erigenda effe adindar cippi triumphalis fupra confradtas tabulas ethnicæ fuperftitionis : quæ tunc à fratribus Arvalibus .aliifque dæmonum myrtis ,& Sacerdotibus Ifidis, Sarapidis, Mithræ, Solis, Sc Matris Magnas dedicabantur, fub fallaci fpe pro-miffæ libi æterniratis,tanquam præfidia profani cultus inanium deorum nunquam interituri 5 càm
D
E