B
C
91	H I S T O R. M E
ventare fenfit , fuos equites fuperiore de loco A in adverlarios immittit . Proelium committitur, primo congreffu leve , verum quia propinqua erant utraque Cadra , ad drepitum & clamo i rem proeliantium concurfus fit magnus . Di-1 micavere equites (upra tres horas , tantufque ardor pugnantium fuit , ut fæpe commixti equites , atque indifcreti le invicem faucia-rent . Caftruccius cum reliquo equitatu de-fcendit in pugnam , beneficio loci & numero equitum præltans , premebatque equitatum-Florentinorum; jam Raimundus cum eo equite , quem retinuerat, ad fepta pervenerat aliquanto infra eum locum , ubi præliabatur . Aditus erant angufti , atque difficiles , agmen explicare vix poterat . Interea qui adversùs Caftruccium depugnabant, cùm vires hoftium-fuftinere non portent , terga dant ; haud ita— inulti in fuga occiduntur . Propinquus erat Raimundus cum majore equitatu, eventumque pugnæ expettabat . Cædes ingens de Florentinis fatta; tradunt optimum quemque aut inter-fettum , aut graviter vulneratum ; fed neque Caftruccio incruenta fuit ea vittoria; liquiderai ipfe Dux vulneratus , & multos fuorum ami-fit . Tandem cùm receptui utrimque caneretur , dirempti in propria Caftra quicumque— rediere . Hoc proelio fegniores quam antea— ad renovandum certamen fatti funt : contravero hoftis magna fpe fublatus, præfumptâque vittoria ab amicis , & ftudiofis partium copias accerfere coepit , atque in primis à Mediola- i nenfibus . Galeatius , ut fupra demonftratum- | eft , deletis adverfæ fattionis copiis , captaque Moguntia haud cunttatus, Attium Filium, juvenem corporis , atque animi indole præftan-tem cum ottingentis equitibus mifit . Cupiebat is Florentinorum & Bononienfium ulcilci ; utraque enim Civitas , ut fupra docuimus , partes Pontificis fecuta haud parvas copias fuis fequacibus adversùs Vicecomites miferat ; itaque non immemor injurias in auxilium Ca-flrucci Filium tranfmifit . In itinere Caftrum-Santti Domnini Attius obtinuit . Pofitum eft Oppidum in Parmenfe agro fecus viam Ætni-liam . Occurrit ei Legatus Pontificis, Attium-que invadit . Reftitit fortiter Attius , & ob-feffium inde fugere coegit; inftabat Caftruccius ut quam primum Appenninum tranfcenderet , patta grandi pecunia . Ita Adlius , tum ftudio partium , tum magnis pollicitationibus oneratus, Appenninum propere tranfcendit. Caftruccius Raimundum quidem circumducere , fatta fpe inani per proditionem , quas circum-erant , Oppida capiendi : Arcana Colloquia— introducerent paulo diutius remoratus eft . In-crebrefcebat interim fama adventantis Attii . Id primùm Florentini vix credere, quippe rati rumorem falsò ab hofte diffipari . Ceterùm-quum fuperarte Appenninum conflaret , Caftra retro moventes Fucacium versùs , nottu re inorantur, muniendoque Cartello occupati funt. Ægre tulit Caftruccius integros abiiffe, & vittoriani præfumptam præripi , nam eo die_ expettabatur Attius ; ita è colle , quem tenebat, confeftim defcendit , abeuntes proelio la-ceffit , deftinetque ne longe abeant ; ita in_ magnam difficultatem conjecit , quippe incerti erant, Caftrum ne iter fequerentur , nam id non turpe folum , fed etiam periculofum videbatur , an ftarenc & refifterent . Imminente— Caftruccio , appropinquantem Attium metuebant, quòd fi Caftruccio junttus fuiffet, attuto de fe videbant . Ita converfis in hoftem Ca-
Tem. XXl'.
D I O L. L I B. Ï.	p 8
ftruccium fignis , quæ reliqua falus erat, pro-fettione defiftunt . Levia proelia committuntur . Duces ceu mox acie non agmine pugnandum foret , ad pugnam fe comparabant . Ceterum Caftruccius non in totum de colle de-fcendebat ; fed minanti fimilis , quafi jamjam incurfurus , certamen in longius producebat ■ Inter hæc Attius cum equitibus fupervenit , atque Caftruccio conjunttus confeftim figna . in hoftem infert . Florentinus quamquam nova Caftruccio mirta auxilia animos turbaret , ancipitem Martem belli experitur, acies triplici firmata præfidio ; qui in fronte erant primo congrertu acerrime dimicavere ; ubi autem hoftis ad fecundam irruit aciem , Raimundi præfettus , five ignavia , five fraude , nam— utrumque traditur , referre illico pedem , ac figna convertere cœpit . Ea res non eos tantum , quos ille ducebat ; fed etiam qui certi in fubfidio ftabant , trepidare , ac de fuga cogitare fecit . Tunc à Caftruccio impreffione— fatta univerfus exercitus profligatur . Pugnantes pauci occubuere , propterea quod haud diutius decertatum fuie . In fuga major fatta— cædes ; namque Caftruccius dimiffis per palantes adverfarios equitibus , tranfitum paludis , qua fugientes evadere fperabant , occupat : qui vero pontis erant cuftodes , ubi videre— fuos fugientes , præfidium continuo deferunt . Ibi multi mortales occifi lunt : complures etiam capti : Raimundus & filius in manus vi-ttoris veniunt . Proditum in quibufdam annalibus , Raimundum, quum, diffugientibus casters , etiam fortiter dimicaret , Attio Vice-comiti fe dedidifle . Attius illum Caftruccio tradidit . Altus eft paffus Templo D. Jacobi Sacer , & Monafterio celebratus, apud quem— locum conflixere acies , gravemque jatturam-Florentinus accepit . Ea Attii vittoria quæ , quantaque fuerit , triumpho Caftruccii , quem ad Nonas Idus Decembris egit , oftenditur , qua vittoria memorabilis apud pofteros eft locus . Caftruccius triduum fere poli vittoriana ibidem commoratus , amiffa Cartella recepit , tum fpolia , & captivos Lucam mifit . Pillorium dehinc cum omnibus copiis rediit : inde apud Signiam Caftra locat . Vicus eft ad populationes opportunus , ac inferendo Florentiae bello ; itaque ad illum muniendum-equites , & pedites convenerant , qui portes— quàm Caftruccium adventare nunciatum fuit , vifo hofte conterriti , munitionibulque diffifi aufugiunt . Signiæ aliquantifper confillit : duobus millibus paffutim aberat à Florentia : ad moenia moxprofettus, terrore ac tumultu omnia opplevit : & refugiebant in Urbem , reli-ttis vicis & omnibus, agreftes, pecora , par-vofque natos fecum trahentes . Exercitus deinde ad portam progreditur . Egredi nemo , aut obviam prodire hofti , nemo . Ad deva-ftandum agrum deinde convertitur Caftruccius , villas, & ædificia ab ea regione agri diripit , & luccendit , ludicrum etiam curfus fub moenibus edidit , principium curfus inde— conrtituens , unde à folito Civitatis carcere— Piretolam versùs emitti defultorii equi folent . Primum agitatores equorum decurrêre , deinde curfu certavere pedites ; mox meretriculas certatim attæ funt . Propofita vittoribus prae-mia fingulis holofericæ velles . Triduo port in alteram regionem converlus , frequentia pratorum , & villarum amœniffimam , quidquid agri intra Urbem ad Marniam fluvium-pofitum eft , devaftavit ; & ne pars ulla à ma-
H i	lefi-
D
E

i