SCIPIONIS PICININI.
At
»»
»>
J> J,
»>
»»
»>
»
»
,, »
»»
%»
,»
>»
»> »,
s,
,,
»,
»»
»
,,
,,
5,
,,
9}
99
99
99
99
99
99
99
99
99
'99
$3
campos cónverfi, dimiffo vi aditu, prælium., meo juditio recufabant ; fed quid tam mirum? Hoc tibi, Sereniffime Princeps, perfuaderi velim; quòcunque Scipio proficifcebatur, eodem— illum viatoria fecuta eft . Hic Scipio fagitta_, apud Suram perfoflis ocleis vulneratus eft , quod nemini unquam , nifi in tentoriis revelavit : ne animos vieftis hortibus adderet, & milites ejus ftupore aff ctos infugam converteret. Magna profeéìò Scipionis conflantia, & Imperatore Romano digniffima ; indoluit Annibai vehementer amiffum aditum , quo fervato fpe-rabat,fe eo die victoriam indubitatam confecu-turum ; fed vana fpe illufus eft , prudentia—, , ordine , magnanimitate , & diligentia Scipio nis . Quare illico refletfti cohortes , & in latos campos Gaidum vershs deduci jubet , ne— in artftis locis à peditibus , quorum maxima— erat nobis copia , circumveniretur ; Scipio autem cuneos , & acies in iifdem campis inftru-xit , & Annibalem ad dimicandum æquo inloco etiam atque etiam provocavit . Ille fuas copias' in cartra ejus reducere procurabat , & ad id dabat operam diligentiflìmè . At in eo prælio duo & decem ex Venetis cæfi , vulnerati lethaliter quadraginta, levi autem vulnere fauciati centum & fexaginta , equi triginta ex n'offris decubuere , perfoffi centum & viginti ; ex hortibus , ut ajunt , cæfi pauciores , vulnerati plures duplo , ut affirmant , qui inde veniunt : de morte equorum , & plagis excedit medicina modum. Legati prihs ancipites,nunc incredibilem Scipionis virtutem , & animi magnitudinem admirabantur , ac mirifici? collaudabant . Revocatis igitur Venetorum copiis Imperator invidius cum Legatis , ac Ducibus ad tentoria fando revertitur . Vale . Ex vitfto-riofiffimis Caftris Divi Marci, quinto Kal.Sextiles .
Pridie Nonas Sextiles Tibertus cum Roberto Sanfeverino infidias Scipioni paraverunt in eo loco , ubi cum Venetis pugnare confue-verant , delediis quingentis equitibus , & peditibus ducentis . Scipio inermis , paucifque— militibus , & fagiteariis fortaffe quadraginta,^ comitatus , ìli vampi»	wjj. , ...» --	-
bat, profetftus eft, ut exploraret loca, fi quando opus effet fortunas viciflìtudines experiri . Puer quidam interea ad Scipionem transfugit , nunciatque , infidias fibi paratas effe, magnam in latebris effe utriufque ordinis militum multitudinem , monetque , ut caveat ne tam liberç per campos parva manu vagetur ; erant cuiil. Imperatore nonnulli milites expediti , qui cum, hortibus etiam expeditis futuræ pugnæ jaculis proludebant . Ad quos Scipio ; ite , inquit , commilitones egregii , atque armis accintili ad me confeftim revertimini , Interea aliquid boni fiet . Evolant juffi omnes . Tum vocato ad fe Laurentio fido tubicine, imperat, ut univerfus. Exercitus in arma moveatur , properentque, primhm peditum copiæ , & Centurionum omnium fagittarii. Sequebantur interea Scipionem Caftrorum præfida , quæ bifariam ita diftin-guit,ut alteram partem in medios campos trajiciat , idque ut hortem alliciat , ac fpe inani pafcat , donec pedites, & cohortes adventent. Reliquam non fatis longe fequi imperat . Ka-rolum Muntonis Comitem pro venturis cohortibus ordinandis fubftituit . Ego Scipionem fe-quor , cujus diligentia , & animi magnitudo , non foliim admirationem , fed ftuporem quen-dam intuentibus afferret, abfentibus vero non fatfta , fed fitfta effe videantur ; fed ehm dete-Tom. XXK.
in campos Montoroni , ica tic fole- D
E
B
C
34 cStas ejus infidias hoftes inteîligerent, pudore-, affetti fune, manum cum horte non confecere, proprerea quòd jam advefperafeebat , & cum hoftibus non pugnare turpiflìmum ducebant ; quare ftruólis militibus Robertus profiliit, Ti-bertus vero reftitit , in tempore fuccenturiatu-rus . Advenienti Roberto obviam fit Scipio paucis militibus comitatus . Concurrunt utrin-que ardentiffimi milites, ex Bracchianis prim s omnium Mathucellus . Parte adverfa Robertus Dux , franguntur haftæ ; fuperfunt alii egregii quidem milites , feriunt pariter , nunc hafta^, nunc gladio,nunc jaculis,nunc clava, & omni telorum genere perflringuntur . Aberant ab utraque parte pedites , qui in parte campi inferiore concertabant, & acerrime quidem. Superveniunt cohortes in fubfidium Scipionis . Sunt parte alia, qui hoftibus fubfidium ferant; hic pugna parvi temporis crudçfcit ; hic mars ucranque aciem fortiter pugnantem fpetftat, ac nemini inclinat ; hic trunci haftarum aera-, cum fonitu verberabant; hic campus ruptis ha-flis repletus eft . Bracchiani tandem fuperiores effe incipiunt ; cædunt retro Sfortiani , nunc faciem , nunc terga vertentes. Quingentos ferè paffus. Scipio vehementer perfequitur, voce alacri milites fuos cohortatus ad eorum honorem,, & gloriam Imperatoris . Interdum hoftis propter fubfidia reficiebatur , firmabat tunc Scipio fapientiffimus veftigia , dum advenientes propihs acies propinquarent; fed nox adveniens horti favorem præftitit . Quem profetò. ufque ad cartra eorum infecuti fuiffemus , fed nox prælium diremit cum honore fummo , & gloria Scipionis , cumque amplificatione autftori-tatis militias Venetorum. In hac pugna Çapua-nus , & Corneus perftrenuos fefç milites præ-buerunt . Angelus Politbetis , dum hoftem captis loris trahit, in inguine fauçiatur, Mariani dum manum Roberto Duci injicit , equus occiditur ; Planellus in medio hoftium deprehen-fus fua virtute hoftiles manus effûgit ; unus ex Venetis cafu equi captus ert, equi decem vulnerati, evifeerati duo, milites vulnere perftrin-tfti quatuor & decem , cæfus vero unus . Ex hortibus cæfi tres, perfoffi fex & decem, equi odio evifeerati , vulnere autem conforti quatuor & viginti . Scipio prætermifsâ çqueftri pugna ad pedertrem audito ingenti clamore fe contulit , fuos milites, paulatim cedentes invenit ; propterea equites , qui ad hoftium favo-rem concurrerant, noftri Scipione vita hortem clamore læto petiviffent , Sed gradum Imperator propter imminentem noétem contineri voluit , omnefque fecum una Porcianum versiis redire imperavit . Quod hoftium Duces perlibenter feciffe non ambigo ,
Poftridie Scipio cohortem Colellæ Neapolitani Annibalis Præfe&i tranans Navilium amnem cum expeditis militibus in fugam convertit . Joannes Troilus ante omnes proh pudor ! haftatos, galeatofque milites ab inermibus tranato vi flumine fuperari • Jam vides , Illuftrif-fime Princeps , facillimam Annibalis fortunam immutari , quandoquidem ejus commilitones fueti omnem Exercitum vincere , tam facile à Scipione fuperentur. Jam dedidicit Annibai videre . Sed æftimo jure hæreditario id fieri, ut; quem belli parens Scipionis pater ufque vicerat , eum fuperare filius confu.efcat . Idque fatis datum etiam puto , cum pro gloria Scipionis , cui vittoriani hanc refervatam fperamus, tum & in primis pro falute Reipublicæ Venetorum * proque amplificatione tui Imperii, quo
D	Prin-