53 SCIPIO.Nn ducenti . At cum hofte longe plures. Sed virtute Imperatoris, & opportunitate loci fuperior Scipio ab hofte difceffit . Annibai nono Kal. Novembrias inter Quinzanellum , Ctirticellam, Burdellum , & Lenghenam Caftra fua trajecit . Quæ Oppida ex Brixienfi agro cum quibufdam aliis aditione Venetorum defciverunt . Profeétò , Sereniffime Princeps , incomparabilis debet effe gloria Scipionis , qui tot clariffimorum Ducum , Regumque & Imperatoris fumma audforitate potentiam , virtute—, diligentia , & mira animi magnitudine , parva manu fiftebat. Nunc qua ratione Serenitas tua fecerit , ut à potentiffimo Venetorum imperio pecuniis ita parceretur , ut ne parem quidem-exercitum Scipio cum Annibaie regeret , tuo ac fapientiffimo Veneti Senatus confilio differendum relinquo . Johannes Comite, dux quidem præclarus', & animi magnitudine , & fide, cum Duótori-bus , & Præfeétis militaribus numero tribus & decem , quos Mantuanus Princeps in Vero-nenfi bello prælio viétos, cepit , captofque fub fido cuftode fervavit , faéìa inter Imperatores nova lege, liberantur , Ea eft hujufmodi , ut milites , ducefque cujufvis ordinis ab hofte— capti ad eorum Imperatorem 'remittantur, præ-ter Principem Mantuanum , & Venetos Legatos . Qua de re publicæ cautiones utrinque— demonftrari poffunt . Nono Kal. Novembrias motis fignis, ftru-dtifque hinc ordine fuo cohortibus , indeque-impedimentis , Scipio apud Caprianum locaturus Caftra fua trajecit . Quod ehm Annibai fentiret , rem omnem , & confilium Scipionis turbavit, propterea quòd priufquam effent fta-tiones diftributæ , quædam ejus acies , & peditum copiæ in latis campis prope Amellam-amnem apparuerunt . Quare oportuit longo agmine refletìere Exercitum , & versùs Haitiana Poncaralli locare tabernacula , ne acies implicit® impedimentis aliqua ratione ab ho-ftibus offenderentur . Nam ehm Veneti tuta— tenerent per ardtas vias turbato ordine , loca Caftrorum locandorum aptiora invenire fefti-’ nabant . Idque, abfente Scipione, qui hoftibus advenientibus femper erat magno animo oppo-fitus , tametfi vada, & Amellæ amnis pontem, unde hoftis adventare poterat , Francifcus Otheanenfis , Joannes Athelanus Centuriones egregii, & Brunorius Cyliarca fervabant. Hic Annibai nulla animi præftantiâ ufus eft , ubi Scipionem ab altera parte armis accinótum vidit , cujus fola auéìoritas eo die Exercitum-. fervavit . Sed nefeio quomodo Venetorum Exercitus paulatim minueretur, ut tria peditum millia ab illo ad Annibalem tranfirent . Arbitror id faéìum effe pecuniarum caritate ; etenim— eo tempore ( ut licenter Sereniffime Princeps tecum loquar) Dominium Venetorum alioquin liberaliffimum , pecuniæ nimis pepercit , adeo if C A B D i - jl c i\ I. ut virtuti Imperatoris , & au&oritati parcitas yellra aliquantifper derogaret , quamvis parva manu præftantiffimo animo hoftis' potentiffimi conatus, & impetum tolleraret ; cujus figna— omnis ordinis milites etiam fine ftipendio perlibenter lequebantur . Idque ratione faciant , hæc eft communis omnium fententia , quòd milites honoris , & gloriæ cupidi , Annibalem Imperatorem veluti fecundum Martem venerantur , & colunt , ejufque autftoritatem maximi faciunt . Venetis autem aviditate pecuniarum inlerviunt-, quibus exuberant . Scipionis vero autftoritatem obfervant, fingulari ejus virtute & animi excellentia . Hunc utriufque— Exercitus milites, ac-duces Martis primi filium vocant propter eam præftantiffimam patris au-éloritatem, qui fuit Imperatorum omnium hujus ævi ornamentum , & decus . Nec aliter de . filio fperare poffunt , cui maximam hoftium— gloriam fperant fato , & Diis volentibus re-lervatam . Apud Poncarallum omnis militia Scipionis , quæ erat per municipia diftributa , colligitur . Sed ut verum loquar , nos eramus ho-ftibus numero inferiores jcoatftis namque omnibus , quæ fub............................tum cohortibus , duæ erant...................... quinque millibus pauciores , ceteri transfuga; ad Annibalem tranfierant , cui lunt ( ut fertur) centum & triginta equeftris ordinis acies. Ex pedeftri vero ordine fex millia , & tamen à fronte potitur, à Scipione etiam in latiflimis campis * tantum militibus fuis fidit, ac mas gnanimitati, & au&oritati fuæ . Sed Brixienfium querimoniam filentio præ-terire non poilum ; omnes enim Primates , & cujufvis ordinis Cives etiam................ • ..................Prætorum aures la- mentis publicis replent , dolentque quòd feminibus operam dare non poffunt , villarum domos exuitis trabibus , diruptis tetftis , & parietibus folo adæquatis , dejedbas infprciunt ; incilas vites , & arbores crebra fecuri cadentes . Quin etiam majori dolore afficiuntur , quòd plus incommodi , damnique ab Amicis , quàm ab hofiibus fentire videantur . Parte— alia, fama erat, Venetos ideo pecuniis parcere, nec augere Exercitum , quoniam paci vel induciis fidebant, quas brevi indicendas arbitrio Pontificis Maximi fperabant , ut fine contro-verfia omnis Principum Italicorum potentia— contra Barbaros ad arma capienda conveniret. Ego vero aliter à Legatis , & Prætoribus fen-tiebam ; nam cum aliquando interloqueremur, roganti mihi , fapientiffimè refpondebant , quàm maximas effe hoc tempore Dominii Venetorum impenfas , propter claffem , quam-maximam parabant pro regnorum fuorum de-fenfione , quæ aliter vexanda , diripiendaque— & igni conlumenda prævidebant . Addebant quin etiam , Annibalem nunquam pacem ipfis volentibus negaturum . Quibus verbis , ehm-mihi videretur verifimile , fidem præftabam . LIBER SEPTIMUS EXPLICIT. .’LT Tom, XXK OCTAVUS E 2