LEONIS BAPTISTÆ ALBERTI.
fuit omnino fpretòr . Pecunias , bonaque fua amicis cuftodienda , Sc ulu fruenda dabat . Tum apud hos , a quibus fe diligi conjeófa-vct , fuit cum rerum fuartim , atque infiituto-rum , tum & fecretorum prope futilis . Aliena fecreta nufquam prodidit , fed æternùm obmutuit . Literas perfidi cujufdam , quibus impuriffimum ipfum inimicum peffime polfet afficere , noluit prodere , fed interea dum ie_ nequiffimus ille convitiator literarum auòfor mordere non defineret, mhilo plus commotus eft , quàm ut fubridens diceret ; Enimvero an tu homo bone num & fcribere literas memini-fii ? Sed moleftiffimum quemdam calumniatorem converfus arridens . Facile , inquit , patiar , te , quoad •voles , metiendo oftendere— , qualis quifque noftrum fit . Tu iftiufmodi predicando efficis , ut te ifti parum ejfe mode-ftum fentiant , magis quàm me tua ifthac predenti ignominia vituperes. Ego tuas iftas ineptias ridendo efficto , ut mecum plus nihil affiequa-ris , quàm ut cùm fruftratus a me difcejferis, tum te tui pigeat . Ac fuerat quidem natura-, ad iracundiam facili , & animo acri : fed illico furgentem indignationem reprimebat confi-lio , atque ex indutfria verbofos , & pervica ces interdum fugiebat , quòd non pollet apud eos ad iram non fubcaleicere . interdum ultro fe protervis , quo patientiæ affuefeeret , efferebat . Familiares arctffebat, quibus cum de iiteris , & dottrina fuos habebat perpetuos fermones, illifque exferibentibus ditìabat opuf-eula, & una eorum effigies pingebat, aut fingebat cera. Apud Venetius vultus amicorum, qui Florenti® adeffent. expreffit annum, menfelque integros , poftquam eos viderat . Solitus erat rogare puerulos , eam ne imaginem , quam-, pingeret , nollent , & negabat ex arte piótuna dici , quod non illico a pueris ufque nofcere-tur . Suos vultus , propriumque fimulacrum_ eraulatus , ut ex piòta fiòtaque effigie ignotis ad fe appellentibus fieret notior . Scripfit libellos de piòtura , tum & opera ex ipfa arte pingendi effecit inaudita , Se ipeòlatoribus in credibilia , qu® quidem parva in capfa con-clufa pufillum per foramen ofienderet . Vidif-fes illic montes maximos , vaftafque provincias, finum immanem maris ambientis, tum e confpedtu longe lepofitas regiones ufque adeo remotiffimas , ut vifenti acies deficeret . Has res demonftrationes appellabat , & erant ejuf-modi , ut periti , imperitique non piòìas fed veras ipfas res natur® intueri decertarent . Demonftrationum erant duo genera ; uoum_. quod diurnum, alterum quod noòturnum nuncuparet . Noòiurnis demonftrationibus vides Arturum , Plejades , Oriona & ifiiufmodi Cigna. micantia , illucefcitque excelfo a rupium & verrucarum vertice furgens luna , ardent-que antilucana fiderà . Diurnis in demonfira-tionibus fplendet paffim , lateque irradiat im- j menfum terrarum orbem is , qui pofi irige-niatn , uti ait Homerus , auroram fulget . Quofdam Græcorum proceres , quibus mare_ foret percognitum , in fui admirationem pellexit . Nam cùm illis Mundi hanc fiòtam molem per pufillum , ut dixi , foramen offenderet , ac rogaret , & quid nam vidiffent : Eja, inquiunt illi , claffiem navium in mediis undis intuemur . Eam ante meridiem apud nos habebimus , ni iftic , qui ad Orientem Solem— nimbus , atque atrox tempeftas properat , offenderit . Tum & Mare inhorruijfe intuemur , periculique figna funt, quod <• Sole nimiam-.
Tom. XXK.
D
E
A
B
C
50®
acres Mare adverfum jatiat radios . Hujufma-di rebus inveftigandis operæ plus adhibuit, quam promulgandis ; nam plus ingenio , quam glori® jnferviebat . Numquam vacabat animo a meditatione , & commentatione— . Raro ie domi ex publico recipiebat non aliquid commentatus tum & inter cœnas com-mentendo . Hinc fiebat , ut effet admodum-, taciturnus , & folitarius , afpecfuque fubtri-ftis , fed moribus minime difficilis , quin inter familiares , etiam cùm de rebus feriis difputa-ret , femper fefe exhibebat jocundum , & fervuta dignitate feftivum , Fuerunt qui ejus di-dfa & leria , & ridicula complurima colligerent , qu® quidem ille ex tempore , atque e veftigio celerius ediderit ferme , quàm præ-meditarit . Ex multis pauca exempli gratia— referemus . De quodam , qui diutius inter differendum ofientand® memori® gratiâ nimium multa nullo cum ordine effet prolocutus , cùm rogaretur qualis fibi difputator effet vifus, refpondit: eam fibi peram libris laceris , & difvolutis refertam videri . Domum vetuftam , oblcuram , & male ædificatam , in qua divertiffet , tritavam atque idcirco nobi-liffimam ædium appellabat , liquident cæca 6c incurva effet . Peregrino roganti , qua nam_. foret via eundum fibi eò verfus , ubi jus redderetur : non equidem , mi hefpes , inquit novi . Tum concives , qui aderant ne vero non id novifli inquiunt pratorium ? Non equidem , inquit , jus ipfum iftic habitaffie , 0 cives , memineram . Roganti ambitiofo, purpura ne decenter uteretur ; pulchre inquit, ea modo pedlus tegat . Otiofum quemdam garrulum fcurram increpans : eja , inquit , ut apte car tofo in trunco evigilans confidet rana— t Cùm familiarem admoneret , ut a maledici confuetudine fefe abdicaret , carbones dicebat non recipiendus finu ; cùmque fibi contra mod bil-in-verfipellem hofpirem detinuiffet : I num tu , inquit , nofti , nifi in punblo aquam-, fuperficiem attingat globus . Levitatem & in-conftantiam a natura effe datam mulieribus dicebat in remedium earum perfidi® , & nequi-: ti® ■ Quod fi perfeveraret mulier fuis in incoeptis fore , ut omnes bonas hominum res fuis flagitiis funditus perderet . Amicum, paulo clariorem & concitatiorem animis quàm-optaffet offendens ; heus tu , inquit , cave- , ne ad currendum currendo ruas . Dicebat invidiam cœcam effe pedem , & omnium infi-diofiffimam ; eam enim per aures , per oculos , per nares , per os , denique ipfas etiam per unguiculas ad animum ingredi , & cæcis flammis inurere , ut etiam qui fe fanos putent , ifthac ipfa pefte contabefcant . Aurum-dicebat laboris animam , laborem ipfum voluptatis fervum effe , Ceteris in rebus mediocritatem approbabat . Unam excipiebat pa-cientiam , quam aut nimis fervanaam , aut nihil fufeipiendam ftatuebat, ajebatque perfas-pius graviora ob pacientiam tollerari , quam_. ob vehementem acrimoniam tuliffemus Ut morbos , fic & protervorum audaciam ajebat interdum non aliter , quàm periculofis euran-di rationibus poffe tolli . Sat eum dicebat hominem fapere , qui faperet , quæ faperet , fa-tifque poffe , qui poliet , fatifque habere ip-fum hunc , qui quæ haberet , eadem haberet, In Jurifconlultum perfidum , qui altero humero depredo, altero fublato deformis incederet. Æqiw , inquit, iftic nimirum iniqua fiunt,
F a	/<&-
a Mathematico improperaretur qt guem , 8c verfipellem hofpirem d<