HISTOR. MEDIO L. L I B. III.
137
Patricia, permiffiu Senatus, frequenter in carcerem introducebantur . Ita nobilium virorum vifitatione & benigno fermone Albertus adver-fam fortunam & calamitatem paullo patientius ferebat . Accerfitus Ethrufcis Rolandus in locum fratris , obfidionem ad Montem - filicem— inftaurat . Accedere in focietatem cum Venetis Eftenfes Marchiones , & Mantuæ Do mini . Utrique per id tempus invifæ erant Sca-ligerorum opes. Montem circumfidentes, oppidum per vim capiunt : deinde quidquid terræ / in finibus Patavinorum Scaligero parebat , parvo labore recipiunt. Tranfgreffi Vicentinos incurfant , vicos & cartella diripiunt . Tum-faóta rerum , & pecorum , & hominum ingenti præda , ædificia fuccendunt . Mox vero adjunóìis majoribus copiis , Veronam ire per gunt . Caftra propius urbem locant . Supererant adhuc Scaligeris , quamquam rebellione Patavinorum fufis & cæfis copiis, populatoque agro , res affliélæ exiftimarentur , v;res & opes ad impetus , & vim hollium fuftmendos: ita difficile erat illos debellare . Optimum-igitur fadlu exiftimavit Venetus Vicentiam ab focietate Scaligerorum ad fe avertere . Mediolani , ut fupra docuimus , Urlus Juftinianus perpetuam per quinquennium præfeélurim-egerat , & ob res jufte , prudenter , atque— magnifice geftas , Aftii & Populi gratiam-comparaverat . Hujus confilo & prudentia— fadlum eft, utAólius foedus & amicitiam cum Veneto iniret . Jam invifus erat Scaliger Adtio , & patruis. Inhiabat hic Mediolani imperio . AtSlius Lodrifium ob fulpicionem novandarum rerum , & jam infidias molientem-patria & finibus fubmoverat . Hunc Veronæ Scaligeri fovebant , fpemque inde fecerant recuperandarum rerum. Ita non invifus Aótius cum Veneto in amicitiam conjungitur . Peti-Vere ab Adtio Veneti atque Socii , ut non-folum fuis copiis Luchinus præficeretur , quas pro foedere & conventione auxilio miffiurus erat , fed princeps & dux univerfi exercitus effiet . Magna erat Luchini audloritas inter Longobardos . Res vivente Adlio gubernabat. Externarum gentium exercitus , qui ejicere— regno patrem & fratres conabantur , femel atque iterum fuderat , & pene occidione cæci-derat . Ita omnium confenfu illi fumma rerum permittitur . Ingens illi pecunia ad conducen dos milites data fuit . Hic cum trecentis de Ieftis equitibus , armis & equis (plendidè or natis , quum in exercitum veniffiet , continuò Veronam obfidere conftituit . Jamque propius moenia caftra admoverat . Cæterum infidiis pe-t tus parére illi Sociorum Du&ores nefeiebant. Hoc ubi Maftinus refeivit , per dolos & infidias Luchinum ut captivum in poreftatem-fuam traheret, vel fi id minus procederet, occideret : Forte merebant Germani quidam-fub Italiæ Principibus . Jufferat olim Luchinus ob latrocinium & cædem medio foro perpetratam Prætorianæ cohortis præfeétum capite— mulétari , & facinoris miniftros . Atftius haud parvam manum Germanorum fub imperio fuo habebat . Gens erat fuperba , & quia arma— traóìabat, à furtis & rapinis temperare nelcie-bat . Quidam ex his inter Prætorianos eleéli pro falute & defenfione Aelii excubabant . Nodtu in foro mercatorio Præfeôtum vigilum, pullavere , atque fpoliaverunt , nec contenti hac violentia , Præfeétum cohortis , quæ per-fonæ Aótii affiftebat , interficiunt . Luchinus vim & cædem , & tantam licentiam ne impu-
E
A-
B
C
138
nitam reliquiiïet , latiulque feritas, & avaritia immanium barbarorum vagaretur , auéìores facinoris , tum etiam miniliros medio in foro fecuri percuti juffit . Horum fratres atque cognati , qui stipendia forte fub Venetis merebant, padla ingenti pecunia, Maftinus, ut Lu-chinum proderent , perpulit . Conftituêre ut quando manus confererent , in ipfo cardine— pugnæ arma in Luchinum obverterent , quem fi vivum capere non poffienc , confoderent . Sulpedtos fuper proditione Luchinus , ut primum in caftra venit , habuit . Mobiles expertus fuerat barbarorum animos , fpe præmii ad quodeumque facinus addudlum iri . Præterea— vindiélæ avidos occafionem rapturos , quæ-cumque illis oblata foret. In ftativis aliquandiu ftetit, ne præ timore atque ignavia caftris cef-fiffie diceretur. Cæterum pofteaquam Maftinum niti de infidiis comperit , & cædem & captivitatem inlfare , clam vocatis fuis , & fe curru horte conflidlurum dicens, acie inftrutfta atque parata è caftris abiens , Mantuam primum— contendit , inde Mediolanum petiit . Non defuere tamen qui illum meticulofum & parum-ftrenuum ducem dicerent: credo quia difceffius caufam , & barbarorum confilia ignorabant . Cæterum pofteaquam cognitum fuit, conjuratum fuifte in ejus perniciem , & nifi caviffet barbaros , qui qua die conftituta pugna erat , ubi agnovere dolos non procedere , præfidium deferuerunt , & Veronam profugerunt , pru-dentiftìmus habitus fuit Luchinus , quippe qui incolumi cum exercitu Mantuam fe recepiffief Mediolanum mox reverlus ædem amplam & (patiofam eo in loco Edificare inftituit , ubi pridem Trajanus Nerva palatium extruxiffie— traditur . Adhuc manent ædes . Vifuntur in— parietibus i fignia veteris familiæ vipra , in— cujus vertice Aquila expandit alas. Cæterum-Aétius ne fidem prodere exiftimaretur , ad-vershs Scaligerum arma movet , vicinos Brixianos primum invadit , fines hoftiliter populatur , ferro & igne cuntfta permifeens , tum-propius urbem admovet caftra . Brixiani fpe— fubfidn deftituti deditionem faciunt . Acftius ut majori cum dignitate Brixiam introiret , atque dies celebrior haberetur , nobiles duos Mediolanenfes militari ornamento decoravit , Johannem Befutium , hunc Cremonenfibus præfecerat, & Bronzinum Caymum, qui Bergomi jufiu ipfius præturam gerebat . Cæterum ut erat miti ingenio , & in ipfa viatoria man-iuetus & clemens, Brixiam redudtis exulibus, pacem inter cives compofuit , quos inter capitals ira interceflerat , cædibus , aut exilio & fpoliis invicem perpetratis exhauftam redintegravit , fub abolitione injuriarum & maleficiorum ; deinde Mediolanum rediit . Blondus, ut ferè in narratione eorum , quæ illis temporibus in noftra Gallia gefta fuerunt , parum diligens fuit , ordinem negotii prævertit , de-Luchino & Adtio plane rudis , vix dillinguere imperia , confilia & caufas belli non explicat. Nullum apud hunc & Sabellicum verbum de— Societate à Venetis cum Vicecomite inita— , i neque item de fumma negotii Luchino a Sociis permiffia ; denique nefeio quorumdam annotationibus , ne dicam chronicis , curfim & ftridtim compofitis , atque utinam non falfa— narrantibus contenti funt. Defidero in utroque diligentiam ; & quod majus nefas habetur , quod veritati non (luderent , parum vera litteris mandant . Hoc indiligentiæ , & temeritati magis quam odio, & livori, aut invidi? tribuo.
Gear gii Merulee Statyellenjìs Mediolanenfis Hijloria Liber tertius explicit.