M
Poftero di- Scipio, ut foiebat , invadere^ præfidia pabulatorum inftituir ; quod negotium Corneo commifit , & Capuano . Hoftem-cum prima acie aggreditur Capuanus , & Equitibus expeditis . Sed cùm edent tres Sfortianorum-cohortes , & non parva peditum copia , ne-cede fuk cum duabus cohortibus , quas fecum habebat , & peditibus ferè ducentis , Capuano Corneum fuccenturiari .Utrinque certatur egre-giè . It Scipio cum Legatis vifere , quid agatur . Hunc decem acies fequebantur , 8c mille ferè pedites , qui favore Scipionis freti , ita_, Venetis auxiliati funt , ut terga vertere Sfor-tiani cogerentur. Interea res Annibali nuntiata e ft : præmittit fex & decem acies, fuorum fub-fidio . Moxque accindtus armis, fi qua deficerent, fuccenturiaturus accedebat; quod poftea-quàtn Scipio intellexit , principio pugnam diremit , ac milites utriufque ordinis fonu tubarum coegit , atque Alfianellum versùs veniebat , cùm Sfortiani pedites clara voce Brac-chianos ad pugnam vocant . Sequebantur pau-latim inftru&æ acies , & nos jam tuta tenebamus . Tum Scipio noluit ab hofte provtìcatus dimicare : differamus , inquit ad Legatos , hanc pugnam in alium diem, quandoquidem no. bis hodie , Diis gratia , bene fucceffit . Erant enim capti pabulatorum equi feptuaginta, milite s duo , ex Bracchianis autem nemo . In hac pugna Capuanus egregie cum hofte certavit . C Bertholdus TadeiMarchionis filius non mediocrem laudem pugnando promeruit . Antonius Politus eo die viriliter cum hofte certavit . Parte alia Scaramucedtus , Jacobus Laudenfis, & Nicolaus Fabrianenfis magnam laudem in— ea pugna meruerunt .
NonoKal Julias Ludovicus Princeps Mantuanus , & Tibertus agrum Veronenfem opprimebant , ac pofitis tormentis , Oppidum-, Beiforte , quod erat in Veronenfi , & Oppidum Plusforte , quod defecerat à Principe-, Mantuano, vi cepit, diripuit , ac folo adæqua-ri juflìt , cùm nullum afferre poffenc illis fub-fidium fex cohortes, & duæ peditum centurias, quas Pollono Duce Scipio ad auxiliandum præ-~ miferat; interea multae equitum turmæ,& peditum copiæ in agrum Cremonenfem ultra— Olium flumen per Pontifvici pontem egrefli excurrerunt . Harum aliqua cum ingenti præda reverfa eft ; aliqua manum cum hofte , æquo Marte, conferuit; alicujus pars non fine langui-ne , ac ftrage multorum ab Oppidanis capta— eft . Parte alia Sfortiani ad portas Brixienles ferè-excurrunt , alii Aporrezate cum magna— armentorum præda, & captivis, Calvifanum-, unde egrefli fuerant , revertuntur . Interdum— utraque pars hoftium comeatus raptis bovibus invadebat . Quid verbis moror ?
Omnes fepra>dœ accingunt ,opibufque futuris , Sextum ex agro Cremonenfi Oppidum deficere ab Annibaie , & ad fidem Venetorum., confugere duorum dierum termino pepigit ; quod cùm non fervaffet, Fuftichedtus , & Ba-ptifta Balzo cum centum equitibus , totidem-que doraefticis militibus Scipionis in equitatu quodam ferè diripuerunt. Tandem non inde— difceflit, quin multi utrinque vulnerati, ac cæfi forent. Illud tamen dignum memoria referam, quod matrona quædam Fuftichedtum pugnantem fuper ponte Oppidi per lora captum trahebat , quæ multis ab eo vulneribus confofla— eft ; denique dum pons fublevaretur , in foveam aqua plenam audax virago prolapfa eft . Bracchiani vero falvâ armenti , ac gregis præda ,
B
!5	DEGESTIS
diis aggreffus eft . Tudifchetus , cum Juliane- ; A dio, uomeftici Scipionis milites, primi omnium in tnfidiarum loco cum hofte pugnarunt , adtò bt Sfortiani terga nudarent . Quibus fuccentu-riatus eft Tibertus , qui propter adventum Scipionis ad foffas , quas fuperiori nodte pro fua defenfione effodi fecerat, iterum atque iterum propulfus eft . Tum Scipio : Puerile , inquit , hoc eft ; fi magnanimi funt , & fortes , ut haberi volunt, prodeant in latos campos Sfortiani; ac revocatis omnibus utriufque ordinis militi bus : experiamur , ait , fi locum fibi peropportunum , nobis vero non fatis convenientem egredi vol int . Cumque his verbis militiam luam in_. Oppidum ufque reflexit . Tunc ccepere hoftes ufque ad tuta loca vagari. Rifit Imperator jo-cundiflimus ad Karolum Muntonis Comitem-, & ad eos, qui aderant Præfetftos , & milites ; deinde aàtiboftesnofiri fimulacrum pugnee cient: in malum fané cocularium incidimus . Tu fe-quentes 'acies coge , ego in caftra primas remittam , ut abeamus . Sic læta fronte rationantes in caftra regredì funt , etfi paulo poft rumor effet , adventaffe Annibalem , qui magnopere optaverat priori pugnæ interfuifle .
Eodem die Pollanus , & Albanenfis Præ fedii cum Urfo Duce excurfionem in Oppidum Otholengum fecere , parum tamen feliciter ; nam Albanenfis juxta oculum fauciatus eft, fine præda reverfi funt . Capti ex noftris milites duo , ex hoftibus vero ablatis equis pabulatorum fex .
Scipio , & Annibai fumma audioritate— Imperatores, Exercitus eorum fervant illæfos quantum queunt , nec quifque virtutis fuæ ob livifeitur . In folos pabulatores equitatus crebri fiunt, fola pabulatorum præfidia manus conferunt , perpaucis hinc inde captis , etfi glo-riofa magis fit Scipionis conditio, nam ad can cellos, & foveas caftrorum Annibalis Bracchia-ni milites perlæpe excurrebant , atque hoftem intrepidè ad pugnam provocabant .
Decimofeptimo Kalend. Julias pugna acris 3pud Alfianellum , quod Oppidum erat in me dio utriufque Exercitus , fadia eft . Hic Gal-lupporum Scipionis manus fortiter dimicavit . Horum equi omnes pene evifeerati funt <• Hic versùs Urfinus, & Bertholdus Tadei Marchio nis filius viriliter cum hofte pugnaverunt. Hic tanta fuit animi præftantia, tanta Scipionis au-cioritas, ut Sfortianos numero longè plures in fugam converteret , etfi utrinque acri vulnere confofli forent quàm plurimi , ac multi cum fanguine animas effudiffent .
Quartodecimo Kai. Julias iterum ab omni Venetorum Exercitu in pabulatores itum eft , pugnatumque contra præfidia , quæ fimul cum pabulatoribus , foveæ tutela evaferunt; captis ex hofte militibus fex , ex pabulatorum vero equis decem , ex Venetis quatuor equitibus levioribus . Ex hac pugna ingens lætitia inter Venetos exorta eft. Arbitrabantur enim, Sfor-tiam fecundum Annibalis filium ab Angelo Di-rutano captum , cùm non ipfe, fed ejus dome-fticus cui veftem fuam dederat , captus in— caftra deduceretur .
Cupiebant Imperatores caftra aliò deducere , fed antemurale quoddam apud Pontem-vicum perficere erat animus Scipionis , ut Oppidum equitibus , pedite , & rebus neceffariis munitum, Exercitu moto, relinqueret; poftri-die veniunt Legati ad Imperatorem , conful-tantque de rebus agendis, deque movendis ca-ftris , cbm ibidem defediu pabulorum reftari non poffet .
D
E