loo?
IN PUB.
Sepulcrum Auguftorum.
De Augufti Maufoleo (i) partirti diximus in Campo Martis , quod opus inter Flaminiam viam , ripamque Tiberis perfpe-fìiffimo loco idem Princeps fexto fuo Con-fulatu exftruxit, circumieftafque filvas, & ambulationes etiam in ufum popuii tunc iam publicavit. Hoc autem ut fuifle credam & infequentium Principum ufque ad Neronem fepulcrum, facit primum quod de fepulcura eorum nihil exftat, quum alio-qui Tranquillus (i) diligentiffimus fcriptor, minutiora confectetur ; Neronilque fceleftif-fimi mortalium omnium monumentum de-fcribat ; tum praeterea quod idem in prodigiis praecedentibus Vefpafiani mortem Maufoleum Caefarum derepente patuiÆè connumerat, quo titulo, quum plures Caefa-res intelligantur, Tiberii, Caii, & Claudii infervifle reliquiis confentaneum eft ; unde & Publius fepulcrum Auguftorum pofuit. Adcedit ad hoc, quod Augufti progenies in Nerone defecit, nullifque poft Neronem Principibus datum fepulturae locum repetimus ufque ad Domitianum, cuius reliquias Phylex nutrix templo Flaviae gentis, quod ille exftruxerat , clam intulit, cineri-bufque Itiliae Titi filiae commifcuit. Poft illa tempora non invenio, quae monumenta heredes Caefares fequuti fint, praeter quam Hadriani molem, fepulcrum ad ripam Tiberis una cum ponte eiufdem nominis con-iunclum , qui flumen committit . Hoc An-toninorum fere omnium fepulcrum fuit, adeo ut inde fubfequentibus temporibus An-toninorum monumentum diceretur. Quapropter Maufoleum Caefarum his tantum Principibus tribuendum cenfemus, qui poft Auguftum ad Neronis ufque tempora imperitarunt. Id autem opus, five ab Augufto magnis molibus fubftruftum, five poftea a fuccefloribus auftum , exornatiflimum certe fuit, marmore Pario , fimulacris, ac tabulis aereis, quibus index rerum ab Augufto ge-ftarum contineretur , praeterea Obelifcis aliifque id genus ornamentis, quae infignem magnificentiam fimul & diuturnitatem tanti
lì) Adhuc apud Ecdefiam S. Rocchi adparent veftigia huius aedificii, in quo plaraeque aderant ftatuae aeneae atque marmoreae ftrufluram mire nobilitantes. Vide Albertinum de Sepulcr. pag. 48.
v) In Nerone capit. 57,
(3)	Variar. Lib. 111. Ep. 51. „ Fanfio Praepolìto
(4)	Geographicor. Lib. V. pag. 159.
(5)	In Augufio cap. 101. n. 10.
(6)	Loco excitaro.
(7)	îi'^ï VThInUmrObe'ifcOnira '^g^Hinem protra-
Cap.âdde OÏÏL	AUdl V£rba eÌUfdem
” Er3euftiPiantetea. Obe,irci C,UO aPU(1 Maufoleum Au-” .0 V.neaS BU	43‘ £ qUÌbuS UnUS ^huc
VICTOREM	I004
A operis prae fe ferrent. Neque nos fugit Aurelium Caffiodorum (3), dum Oenomai prima orbis fpeftacula apud Elidem Afiae urbem profequitur, quae poftea Romulus in raptu Sabinarum Romae oftendit, ea de Maufoleo referre, quae ad ludorum fpefla-cula pertinere videantur. Sed mancum con-ruptumque , ut in multis, Caftlodori locum arbitror, quum praefertim ad Maufoleum editos fuifle ludos Strabo (4) & Tranquillus (5) fepulcrum ipfum defcribentes filen-tio praetereant. Sunt tamen , qui ab Obelifcis arguant Circenfium aliquid fimile , & in Valle Martia (ita enim Caftiodorus (6) adpellat ) celebratum, quod reftius con-B fiderantibus profecto longe obfcurior locus adparebit, quam ut illud adfequi conieflura poflit. Quapropter tanquam inconruptum relinquemus, ita tamen , ut Ammiani & Publii auftoritatc Obelifcos duos fingulos XLII. (7) pedum in Maufoleo ftetiflè ad-firmemus ; quorum fragmenta Numidici marmoris obruta ruderibus etiamnum videre licet funditus profequentibus. Monumenti huiufce reliquias, tanquam parvi oppidi proiecta cadavera, Auguftam huius aetatis homines adpellant.
C
D
Pantheon (8).
Pantheon perfimile caelefti orbi opus fuit, . fi Dioni (9) credimus, quod Tholoidem ille idpellat. Huic enim opinioni magis videtur adcedere, dum Panthei nomen interpretatur , quam quod ibi Deorum plurimorum imagines ex Martis atque Veneris templis acceptae reconderentur . Eft & alia opinio , quae perpaucos obtinet, foramen illud fuperne reliftum Herculis gratia, quum is dum in cunis effet per impluvium duobus obvolutus anguibus alterum altera manu enecaverit : itidem & honori fuifle numini, fi fub dio celebraretur. Nam, auftore Plinio (io) , in templo ipfo colebatur Hercules humiftans, ad quem olim Poeni ritu patrio fingulis annis humana vi&ima facrifica-vere ; ante aditum vero porticus fitae fuerant agnationes . Marcus certe Agrippa, quum aedem peregiflèt, ftatuerat Octavium
Au-
(8)	Hoc templum dedicatum fuit Iovi Ultori & Cybeli & omnibus Diis , quos plurimos Romani Veteres colebant > nunc vero , ut notat Cl. Albertinus Cap. de Templis Urbis pag. 32. Deo aeterno & Mariae Virgini onmibufque Caelitibus facrum vulgo dicitur S. Mtirra Ottunda cum porticu pulcherrima, in fron-tifpitio cuius vifuntur cubitales iitterae cum hac in-fcriptione
M. AGRIPPA . F. L. COS.
TERTIVM FECIT.
(9)	Lib. LUI. pag. 515.
(10)	Hifl. Natur. Lib.XXXVI. cap. 5. fub finem.