H	JACOBI
difciplinam militarem , cùm Imperatoris mandata contemneret. Ecce inter hæc Scipio armis undique circumfufus, in quem-unum omnium militum oculi ob fu m manu, ejus auéloritatem converti erant, in quo uno fpes omnis Venetorum polita ferè eh. Hic fubridens : Profitto non eft, inquit, clariffimi Imperatoris officium vallo, fojfis, quafi moenibus circumcludi. Si magnanimi, fi fortes eflis, quales vos effe profitemini, producite in medium acies, & incerto marte decertemus', opportunum datur nobis tempus, locus idoneas, latijfimi campi, & exercitus pares . Quare vofne velit , an nos, fortuna fuperiores effe, virtute & armis , non verbis & a (lut i a experiamur : Audiit hæc Scipionis verba fuperveniens inermis Anni-bal, &c magnanimitatem admirans: Hic, inquit , folus confitta noftra interturbat omnia— : qui fi abeffet, facile reliquum militia fuperare-tur. Et revocato Culione Duce, fe fe cum-Mantuano Marchione in caftra recepit. Nos vero ea loca, unde moveramus , ac tentoria repetivimus . (Quatuor deinde forfan horarum intervallo Nuntius ab Annibaie ad Scipionem demiflus eft, qui his verbis ejus explicuit fententiam. Annibai, fi vultis, o Scipio , arnia vobifeum perlibenter trattabit , dummodo aperto campo, fine foffis, fine vallo, fine paludibus dimicetur : quare vobis locum deligite, quem aut cum omni exercitu priores teneatis , aut ipfe prior locum petet, vefiras acies moraturus. Ad quem Scipio paucis, & fapienter , ut Imperatorem, decet: Enfe, non verbis, quorum maxima eft ubique copia, dimicandum eft . JXos cum hoftis confpettum fugiatis, attamen-vultis credi effe magnanimi & fortes. Centura luce, Diis volentibus, experiemur, dolufne , an virtus vos excitet ad arma cum hofte trattanda. Hac voce omnium paene militum animi ad pugnam futuram incenfi, & ardentiores ad proelia fadfi funt Imperatoris ammontate». . Incredibile dictu eft, Sereniflime Rex, quantum virtute Se auéìoritate ceteros Duces Scipio antecellit; idque apertiflimis rationibus percipi poteft; primo quia Venetorum-fpes omnis vidtoriæ in uno Scipione polita-, -eft, idque etiam inter Patricios, & Senatores conftitutum percipitur; deindequòdomnes exercitus vel in agmine, vel in proelio * Braccianum non tamquam datam ad viéto-riam vocem vocant; & Scipionem, tamquam omnium Principem , omnes etiam Duces oblervant, falutatum veniunt, venerantur , & colunt. Accedit ad hoc, quòd Arces, & Oppida, quæ ad Venetorum fidem concurrunt, ad Scipionem confluunt, & ab eo ve-luti Patrono conditionem accipiunt, exifti-mantes fe fe alitçr tutos elTe non polle. Sed quæ potior, quæve major ac apertior de Scipionis prudentia & auftoritate dari poteft , quàm ea, quæ ab hofte Annibaie omnium.. Ducum clariflimo ac vicftoriofiflimo perhibetur ? qui cùm ceteros hujus ævi Duces facile fuperavit ( Scipionis Patremfemper excipio) hunc folum in cœlum tollit, hunc veretur , cum hoc dimicare non audet. Quamobrem-permulti transfugæ ex utroque ordine milites ad hunc confugiunt , rati virtute illius fe Belli vittoriani confecuturos.
Sed exequamur quod coeperamus . Poftri-die ante lucem, inftruftis nonnullis ex aciebus fuis, & parato pedeftri milite , circum-feptus armis oerlucentibus , equum Scipio Tom. XX.
P
A
B
C
D
I G I N I N I.	74
afeendit, nefeientibus reliquis exercitus Ducibus, quid ipfe foret tentaturus . Has acies fic dividit, ut parscomeatus hoftis impediat, pars pugnam ineat, ipfe, fi quid opus foret, deficientibus fuccenturiaturus. Erant ab exercitu Annibalis exploratores, qui hæc omnia Imperatori fuo fignificabant . Ergo Annibai inftruttâ militia fefe in Hoftem conferebat, quem milites fuos petiturum ante cognoverat, ratus angere Scipionem: quod profetò eveniffet, nifi incredibili ejus virtute ita Hoftem in anguftiis opprefliffet , ita equo , & enfe terruiflet , ut perpaucis comitibus cin-étus fefe ab omni hoftium copia liberaflèt . Quid loquar, facra Majeftas , quam acri pugna utrinque dimicatum eft? Profetò omnes, qui affui flent , vere dicere poflent , omnes utriufque exercitus pugnatores effe Annibales, omnes effe Scipiones. Sed ingens æftus, & pulvis coelum intexens, proelium tamdem diremit. Ex Scipiadis capti equites feptem; horum duo aciebus præerant , Johannes Po-lonus , & Thomas Tudertinus vulnerati , plures occifi. Parte alia capti numero XL., equitum vulnerati plurimi , occifi feptem-. Annibai ad fuos rediit. Scipio è quibus fuerat egreffus fua caftra apud Gabianum repetivit. Poftero die Venetorum Legatis, & Gubernatore ignorantibus caftra Annibai movit. Nos etiam eodsm die re cognita «noviffemus; fed incredibili grandinum nimbique tempe-ftate XV. Calendas Junii opprefli fumus . Fuerat enim grando nivis inftar , adeòqu’__» admiranda, ut equi etiam coeli fonitu & fragore terrerentur. Sane augurium futuræ oc-cifionis equorum . Defecerunt à Venetis eo die ad noftem Barignanum, & alia quædatn Oppida memoria indigna. Vefperi acclamatum eft , ut primo tubarum clangore parentur impedimenta, dehinc milites equosfcan« dant, tamdem cuntfti fuas acies petant , neque ab ordine fuo difcedant. Ea nofte omnes operi accingimur ; oriente Sole omnes acclamationi milites parent . Amotis igitur caftris Urceos Novos versus tendimus ; mox veteres occupamus exercitu . Apud Corza-num tendebat Annibai, quod Oppidum, nili fuperveniflemus, etiam defeciffet. Is ubi adventum noftrum cognovit , inftruit acies , centurias ac turmas parat , & tamen tutiora prope loca non deferir.
Venetorum interea pedites fupervenere , habent à fronte hoftem , progreffum impedientem; conferunt manus . Hic acri pedi-Itum pugna decertatur ; permulti utrinque—» vulnere confofli funt; nonnulli, & clari quidem , ex pedeftri ordine milites oppetiere . Apta quidem peditibus decertatio angufto locorum fitu, foffis, & paludibus circumfufo. Etiam ab equitibus certatum eft , hinc Scipione armis circumfufo, inde Annibaie inermi, loci tamen opportunitatem decernente. Hic , Sereniflime Rex, fummarn Annibalis aftutiam intelliges , quam nemo præter Scipionem intellexit. Campus erat, in quo ingens Iimus , & fepes cinétæ foffis inerant . Id à nobis ignorari Annibai opinabatur: hoc in loco peditum turmas extenderat, quasno-ftri equites invafuri limo inhærerent, à peditibus opprimendi. Quod ita profetò eve-niffet, nifi huic aftutiæ , Scipionis lingularis prudentia fubveniflet. Is cùm hofti occurreret ante alios; Noneft, inquit, temere, o fodi, G	hoc