Com.
Com.
Prop-1.14.
Propofitio 202.203.&204.'   581
res a e,igitur percpmmunem animi fenten-tiam a b maior a d.
                                                            Propojitio ducente[ima fiecunda.
    Rationem ftrepitus offendere.
    Fic ftrepitus ob mulcitudinem aeris per* culli , velut cum tabuiis percutimus:8c caui* tatum caufa,vnde ligna Se tabula: leucs ma-gis ftrepunt,Sc illud Virgili).
    --------Sonitumque dedère cauernx,
    Tum vero ob iiftus impetri,impetus autem partimvelocitatis caufa,partim angufti? loci. Fulnaen edit tonitru in quo Se caua nebula excipit aerem,8c multu impetuque maximo delatù, obftrepunt autem metalla magis qua ligna eo quòd magis obcontinuitatem partes moueantur. Indicio eft,quod intenta vt res Se tenuia maiorem Se ftrepitum edunt: Se dura fonant tremunt, aurum autem parum fonati quoniam denfiflimum eft,8e minusintentum argentoni,minus denfum, Se magis intentu, quod autem intentum eft totum firoul mo-uetur,8c ob id ftridet : lignum autem Si ta-* buia fonata non quia ve metallum percutiat aerem,fedquiain eo acr percutitur.Crallum autem metallum Se lignu non adeò fonant: metallum quoniam non mouet aerem , non enim moueturdignum quoniànon mouetur, nec in eo qui eft inclufus acr,aer autem facile mouetur,Se ob idin ligtio cauo , etiamfi craiTum fit, ftrepitus magnus editur.Ergo etfi tenue iìt metallum, quod infixum eft tabular,relonat multummon quia moueatiir, fed quoniam aerem in tabula concutit. Neque enim tabula perfe fola , qua; edam nimis tunderetur fonum edere magnu poteft quoniam cedif.Oportet autem non cedere quod refonat,neque metallum fi craiTum, fed he-betera fonum etiam tabulx infixum reddit, quoniam neque moueri poteft infixum Se craiTum,nec cauernofum eft,Se tamé excipit i<5tuin,ne lignum relonet.Velox autem iédus non acutum fonum reddit , Se fi cum impctu fit.-indicio eft tonitru & machina: bellica: ignea:,cantra angufta fiftula acutum fonum reddit, etiam remifie inflata, Igitur acr foni caufa eft fecundum motum,vbi ergo multus acr Se magnus motus ibi fonus magnus. Multus quidem aut in cauernofo cor-pore,qui grauiffimum edit fonu interclufus, vt etiam in vocibus,aut quia à magno cor-pore ftridulus efficitur,aut inter duo corpo-ra,qui grauitate medius eft. Impetu veri) eftìcitur intenfus non magnus, nam tonitru procul audimus non iftum quamuis celerri-mum, acutum veiò ob anguftiam loci. Atque hx caufx funt fonorum.
                                                             Propojitio ducentejìma tenia.
    Cut fcytalis onera portentur facilius, ex-plorare,
    Demiror non exa&è caufam manifeftilfi-mam Ariftotelem non aftecutum fuiife,aut potius ad nos corruptam fcripturam perue-niflemam qui exponunt multo minus in-telligunt. Sit ergo currus humilis fcytalis in-cumbens a b c.Diximus auté fupta quid elfet fcytala Se currus rotis,qux funtlonge maio-Tom. IV.
res fcytaÌis e f g h, demonftrandu eft fcytala, quamuis minoris ambitus magis mouere quam rotam,cum ergo de vna demonftraue-
         K. £ w _       .
         Q— I ~Q  O—nrO
                                                    a. K
rimus,de omnibus erit ihtelligendum. Quia ergo fcytala k 1 m liabet hypomochlion in k & m,Se pondus premit in 1, igicur rota Propt>f.?i« verfatilis mouebitur tanto facilius procedendo,quanta eftlongitudo 1 m 6c 1 K,fed Sc rotulx UIx verfabunt hypomochlion , quod eft comparatione K 6c m collopum , igitur facilius multo verfabitur eurrus a fcytalis quam rotis. Et hoc eft quod dixit Philofo-phus. In vtrifque enim hisreuoluiturcircu-lus 6c motus impellitur, intelligit mutuam commutationem hypomochlij cumcollopi-bus,nam vt trahatur rotulx qux funt hypo-mochlijloco, collopes terminatur inmedio-vt aute vertatur axis,qui 8c hypomochlion in medio collopum initiu Tint rotulx.Et quo fequitur,quod quanto longiores erunt 1K1 c 8c 1 m, tanto facilius mouebuntur currus,at quanto humiliores,modo non obruantur in terra,quoniam tardius mouetur,qux minore habent cireuitum , qux autem tardius mo-uentur, facilius mouentur , vtfupra fsepius demonftratum eft: Ob has ergo duas caufas pondera facilius feruntur curribus cum fcytalis , quam cum rotis magnis modo terra non obruantur.
       Propofitio ducentefima quartet*
    Curpluribus trochleis pondera facilius eleuencur oftendere.
    Didtum eft fatis de hoc in libris de Subti-litate,at nunc quod ad demoftratione-attinet eorum fubiiciam.Quia enim lingulas rotulas difficulter mouentur , igitur necefle eft fin-gulas participesefle grauitatis,igitur 8c to-tam grauitatem efte diuifam : quare vt in praecedenti facilius moueri. Habent pr0poC7ii 6c rotulx ipfx centrum feu axem hypomochlij , feu fulcimenti loco , ambitum autem iuxta femidiametrum , velut collopes feu vedtes , quare tanto facilius mouebuntur quanto maiores erunt, Sc vt plures. Vna enim alterius loco fungitur vedfis.Trochlea quidem eft ,vt vides , inftrumentum lon-gum fupraanguftius,fed non cralTum,in quo plures orbiculi folent collocari , vnde fxpe liumero trochlex nomine intelligamus C C c } orbiculos
Com.
ikv; 1
f®.
3r W* i
‘ ■mà":i
«lì
yi
Ii,
'W
.S'
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         ?
                                                          mm
                                                            I
»
p»:!
.jM H