De Ratione Lìbrorum, &C.  109
     li   A j tabulam etiam A iniìgnitam habet vt faciiids inueniantur eredita conuentiò-nes : eft etiam commune ve fingulis adioni-buspræponatur tempus in anno , meule, ite die, paùtum , nomen eius cum quo conue-nifti , qUàntitas pecunia: auc data: aut pro-miffe , quantitas & genus rei vendita: vel empeæ, verum hæc breuius in libro magi-ilrali deferibuntur, eli etiam commune vt diurnale refferat fe ad librum memorialem, & magiftralis ad diurnalem ite magiftralis pofterior ad anteriorem, voluti liber magiftralis B,ad librum magiftralem A , reffer.cn-do folium & caraderem libri , elt etiam commune omnibus iibris vt folia lìngula fingulis numeris l'eriatum dillinguntur ne fraude e xcetpi pofiìnt.
     Porro libro magiftrali præcipua funt vt
3 primo genus pecuniæ exprimât quo ratio-res delcribuntur , veluci libras, aut flore-nos , aut feutos, fecundum vtex vna patte capitale confticuat creditorem , burfam vero aut capfam debltricem, nam capitale totum eli quod homo habet, burla vero nihil habet.Ideò burfaquidquidhabet debet capitale quidquid dat recipere debet tertium quod tantum ponatur in debito capta vel burfa, quantum in credito capitale vt fem-per fiht æqualia.
4    Confiderare etiam oportet creditum à finiflra libri , debitum àdextra ex adagilo poni debere, acque femper fub eodem genere pecunia: fub quo inchoatus liber eli per-feuerare neminemque debitorem in libro fcribere nifi ipfo debitore præfente , aliter liber fallì infimulabitur , quantum etiam rerum tabernæ fine apothecae diilraxeris, capitale auc apothecam pio ea fumma fcribes creditricem, capfam vero nummo ac-cipicntcm debitricem:econtra aucenr quant ü impénfarurn emendo nrerces feceris, creditricem capfamtabernam debitricem tcribes.
5    Eli etiam confiderandum ea quae trans-feruncur fiue ex memoriali in diurnalem, fiue ex diurnali, in magiftralem librum, fiue ex interioribus foliis in potleriora, fiue ex vnolibro in alium, elle vna linea tranf-uerfalicancelanda, nam vnius adionis vnus debet effe contradus tantum, Vndecance-latae annotationes camquam intermortuæ, non cancellata autem prò viuis habentur, ipfæ vero annotationes iam referiptæ i>gna-culo intigniti debenc, vt iam tranilatæ in-teiligantur.
<5 Porro adiones quæ magiftrali fucceflìuè libro infcribuntur dierum ordine procedere debent, ne falli crimen liber fulcipiat:quod fi iam pluribus parcitionibus defçriptis défit locus alias fubfcribendi , in pofteriorem lo-cum poli vlcimam fiue illius, (lue alcerius partitionem ,trasferenda erit fumma crediti aut debiti aut refiduiin locum poli vlcimam partitionem proxime vacuum : Ita vt quatuor feruentur primum vt pofterior parti-tio foli) à quo detraila eli memoriam faciat, fecundum vt proximæ vltima: partitioni fuc-cedat , tertium ne vacuum tpacium relin-quatur, autinconguuè inter polleriores in-leratur loci aut temporis ordine permutato quartum vt quamquam locus adiìt initio Tom, IV.
tamen libri permutato non priori ftd pofte-riori aicribatur.
     Quod lì èrror intercefferit credito óppo- 7 fitum debitum ajeribatur , debito creditum prò eadern fumrna eodertique die , deinds tam creditum quam debitimì linea obduda cancelecur inox liguo crucis in erroris memo-ri a m fulciatur , ac demum loco fuo par-titio illa ficut debet fenbi fchbacur , memi-neris autem in oppofita aditela partitione memoriam erroris recenferc.
     Cum autem iibros examinare volueris J quamhbet partitionem perferutare diurna-hs,acque libri magni, acque punólis autfi-gnis adnotatis facile prascipies an in libro magno aiiqua fuperabundet ali defficiat partitio qua: in diurnali non inueniatur, quod fi deffuerat vel fupabundauerit partitio aiiqua per oppofitam (ìcuc di ¿limi eft parti-tionem emendabitur , memoria tamen fatila obliuionis aut iteraùonis ne cum dies libro magno infcriptus prior fueric prarce-dentibus parcitionibus pofterius lìgnatus falli fufpicionem adducat,in obliuioiie tamen fola luffìcit aditili« crediti vel debiti men-tione obliuionis habita nullaetiam oppofita adieda paninone, dum autem hxc gerun-tur nihil diurnali lub his.di.ebus > aut libro magno inferas, fed memoriali tantum in fe-quentes Ephemendera Si Magiftralem libami partitiones illas rédudurus.
   Vcilitas autemdiucnalis eft ordinatim ea 9 qua: confufa fune in memoriali ofteudere, Magiftralis autem difperfas partitiones cu-iufeunque dtbitoris auc creditori« in vnum redigere tabula: autem nomina creditorum & debitorum facile inuenire examinis vero dure funt vtilicates prima feire an recto librum magiftralem detcripieris,lecim-cla quantum lucri aut iacliirae contigeric in-telligcre,qua: quidem ex differentia dati Se recepii colligitur, datum lì fuperauerit ia-durre loco h ab e tur, li receptnm lucri quod quod lì datum atque acceptum inarqualia fuerint in his detraélis refiduis aut adieólis vbiopportueric,fumma tara crediti quam debiti diligenter habita rune libri error figni-ficatur, cum neceilàrium fit tantum cibi deberi quantum dederis,tantumque debere quantu acceperis. Vcilitas autem tranilatio-nis de libro in librum eli coniunda neceffi-tati, quantum nec primus liber recipere am-plius poteft , ite fi adderentur plura confu fio pareretur,ea etiam que in libro primd diffida fune & sub pluribus parrititonibus, ad vnam partitionem in fecundo libro empendiofe re, diguntur opporrei autem feriatim ite cóper-diofe folia primi libri commemorando oinnes eiufdem hominis partitiones,in vnam redigere acque examinis libri prioris vt-ilicatem, aut iaduram in inuentarij fine adiicere bo-num eft.
   In tranflationibus autem mutua debet elle memoria librorum ite foliorum ita vt 0 in priore libro creditorem ponas debitoi rem refpedu lecundi libri , in fecumdo autem creditorem pio creditore ite debitorem prò debitoredifpones, nam cancelatio primi libri atquationé praftuponic crediti &c debiti, creditum aboleri non potell nifi peroppofitu K                                 debitum,