De Tranfmutationibus, 91
   Remanent igitur d.10 modi vel quod in-telligamus ex'pecuniis partem temporis pro toto anno computari > 8c hoc mode io-luit Frater Lucas 8c non conuenit modus talis eft , ex do libris primo anno lucratur
5.  hunt 6}- deducas 23. remanent 40. in lecundo anno ex 40.libris deducuntur 2. & hunt 42. deme 23. remanent 19. tk quia ille retinet 19. libras tertio anno licet non toto quia cuius extinguntur dat tamen Frater Lucas redditum totius anni videlicet jf vnius libra:, hunt igitur librae 19 if & qualis pars eft 19 if de 2 3. talem partem accipies de anno qua: faciliter habebitur du-cendo 19 if & fimiliter 23. per denomina-torem &c fient jjj vnius anni & ni tanco tempore locatio nec finietur hoc modo.
   Si vero re&ius velis examinare vcficut ille non habet cenfum e domo nifi pro tempore locationis. ita alius non debet tra-liere ex pecuniis pro toto ii finiantur ante ipfum, die igitur vt priusproduobus primis annis.- in tertio remanebunt 19. libra: quas prometeri facies tantum pro tempore quo ille manebit in domo , cum igitur cenfus domus fit librce 2 3.oportebit igitur vt tern-pus illud fit tale quod faciat promereri ex redditu totius anni & eft jf talem partem qux addita ad 19. proportionem obtineat ad 23. qualis eft pars, ipfum tempus totius anni.
   Hanc autem partem inuenies ex regula centefimatrigefimaiexta capituii 42. fic de-traho j-f ex 23. fit 22 jf diuidoper 19» exit 1 jk hue ±±f & hie eft numerus quxfitus, nam accepta parte fine diuifo 23. per jfj exeunt 19 jf, diuifo autem jf per — exeunt jf-, qux addita ad 19. faciunt id ~ Vnde nota quod diuidere jf per jf non eft nifi econtrario diuidere 380. per 20. 8c quod exit ducere in 19. 8c fit 361. 8c ponere nu-meratorem 441. diuiforis , pro denomina-tore , & hoc nota exemplum aliud volo diuidere jf per jf dico e conuerfo facias diuide 96. per 24. exit 4. due in 17. fiunt 68. & itajf exibunt ex talidiuifipne, igitur in propoiito fuerunt fff de 23.Sc folui 19 ~~ 8c hoc fuit tanta pars de 3 2. quantum fuit tempus de anno, videlicet jjjf- polfet etiarn fieri per rem fed eft difficihor.
                                                          C A P V T L V.
                                                          Ve Trmfmutationibus.
REs tranfmutationum cognofcitor in quatuor modis. Primus eft vt fit (implex.Secundus vt fit cum parte pecunix.Ter-tms eft vt fit cum expeStacione temporis, & ex his componitur quartus modus & eft vc fic cum parte pecunix , & expe&adone temporis hmul.In his autem modis 6. qus-tuntur primum quando xqualiter fiat tranf-»nucatio fecundum fi fadta fit ex quo faifta e t- * ertium quis lucratur aut Perdit & quantum quarcum quantum pro 100. quintum ** quo debet fieri vt lucratur certam por-lonem iextum quomodo fieri debet aut fa-«a Fun nam hxc femper func. Item vt lu-
cretur tantqm pro centum funt igitur modis omnes 24. fune & ali) modi fed ex his pendent omnes enim minucias velie expo-nere eft infinitum fi igitur quis dicat quidam vult dare lanam valoris io. pro tj, ego habeo talam valoris 7. quantum ponere debeo die lì 1 o. producit 12. quid producer 7. due 7. in 1 2. fic 84. diuide per i0. exit 8 -f & hoc eft pretium.
   Secundum dixit quidam pofuit lanam valoris 10. pro 12. & rccepit telam valore
8.  -f & fuit tranfmutatio xqualis quantum tela valuit due conuerfo modo 8 -f in 10. fic 84. diuide per 12. exit 7. & tantum valuit.
   Tertium quidam dedit quod valebat y. pro 6. 8c recepir quod valebat 14. pro 17. dicicur autem valor duplex : aut pretium quoin pecunia vendi folenc merces/aut pretium quo res ipfa prius aut faefta aut empta fuicà mercatore,vtrouis modo nil refert, 8c poteft vtrumque capitale appellati. Quxro igitur quis lucratur exeis : & quantum -.primo quxre precium xquale per primam dicendo fi 5. producic 6. quid producet 14, due 14.in 6. fit 84. diuide per 5. exit 16-f: 8c tantum debuit ponere quod valuit 14. 8c pofuit 17. igitur ex 14. vel ex id -f lucra-tur -f. nam 17. excedic id in -f
   Quartum Sc fi voiueris feire quantum pro centum, illede 17, lucratur: velin-telligis de capitali ideft refpeiftu 14. vel de pretio appiedato 8c eft id.-j-:vtraque ail-tem modo due -f in 100. fiunt ‘-^hoefidi-uiferis per 1d -f. exibit veruni pretium lucri quod erit 1 jf fi vero diuiferis per verum capitale exibit appreciatum : verum capitale eft 14. diuide ~ per 14. 8c eft dicere diuide 20. per 14 , exit 1 -f : & hoc eft lucrum appreciatum quin igitur dicis ex 16 — lucratur -f hoc eft verum pretium , quia vendet ex ilia commutacione in pecunia quod vendidilTet id -f vendee 17. 8c ita lucrabitur yf de fuo capitali fi vero dicas quod lucratur — de 14 hoc non eft verum quia illud -f in rei verirate tanto minus vendet in pecunia numerata quanto ille quia dedit 5. pro d. appreciauit — quod in rei verirate tamen valebat -f in pecunia numerata fiue igitur dicas lucratur de 14 -f hue de id -f lucratur -f idem eft, nam vtrum-que eft ~ : ad inueniendum igitur verum lucrum in capitali quin diximus lucratile ex id — ipfum -f volo feire quid in rei ventate lucretur : due lucrum — per capitale 14. fiunt ~ hoc diuuie per appretracum quod eft 1 d — exeunt -f, & tantum lucra-tur in ventate tk ita declaro hoc.
   Sit vt vnus ponat quod valet 4. pro 7. 8c alius quod valet j. pro 7 certurn eft quod fadta commutacione ille qui dedit 4. 8c recepii 5. lucratur -f fui capitalis in ve-rirate & hoc eft 25. pro 100. fequere igitur regulam dicendo lì 5. ponitur 7. quantum ponetur 4. exibunt 5. -f igitur ex 4. lucratur reliduum i f-, illud tantum refiduum in pecunia non eft nifi 1. tantum : due igitur 1 -fin 4. fit j1, diuide per 5 -f , exit pracife 1. igitur tamen lucratur , pro inue-niendo quantum pro j ®®.dic fit 5. -f lucrati 4 tU£