98 Liber Vnicus. Cap.LVI.' Se dicunt quod hoc lucrum eft in certuin, non quidem incertum eft lucrum fed bene quantitas lucri, tertius modus efteum cam-pfor dat feutos centum in auro fub pretio magnx xftimationis Mediolani, vtpote li-brarum J70. Se non nominat aureos fed libras , deinde vult Veneris libras totidem Mediolanenfes, verum cumin ratione minuta monetae credatur quod 3. librae Mediolanenfes , fine 4. Venetae, eo quod fo-lidus Mediolanenhs elt 1 -j- folidi Veneti, vnde cogetur reftituereyplus in libris Ve-netis videlicet libras Venetas 760. cumque feutum valeat folidos 135. habebis feutos in 77 , vel eorum valorem quo poteris redimere didos feutos , Se ita in paucis menfibus lucratur 11 77 pro centum,& non videtur foenerari, quartus modus eft cum campfor dat Venetiis valorem , aureorum centum Se fune Mozenighi 583 -7, nam aureus vt diximus valet libras 7. Sc Mo-zenighus folidos 24. & vult Mediolani totidem Mozenighos quot valent aurei 100. Se flint 600. Se ita ex 5 83 — lucratur 16 hi funt modi plerumque vfitati, hunt Se alij plures prout difeurrenti patebit, nam per regulas dicendas cognofcentur, verum vt plurimum his modis femper aliquid firma vtilitatis ctiam annedunt. 0 Fiunt Se in cambiis doli multi per quos ignari expilantur , Se inter plurimos pau-cos recenfebo ne tam velie docere videar, quam arguere. Primus eft cum cambio incerto in fecundo modo ex didis , copulane i.vel 3 pro centum , nam vt diximus cambium illud femper lucratur per fe, ad-dere autum lucro firmo cettam etiam vti-litatem,elt vfura, Se ita in omnibus aliis modis vbi perdere eft impoffibile, fecus in expofitis iadurx vt in primo modo fecun-dus eft cum vfuram accipiendam auferunt ex capitali , vtpote accipis cambium 100. aureorum ad io.pro 100. & ipfi detrahunt ex capitali illos decemSc ita numerant 90. Se volunt recipere 100 , quanobrem non io. pro 1 oo.fed 11 7. accipiunt, nam io. eft nona pars de 90- Se ita foluis 1-^-pluspro 100,quam conuenifti, tertium eft quod proponunt tempus 4vfque ad nun-dinas vnius menfis , tanquam fit trium, nam computum abfolutum,non fuper tempus accipiunt, quartus eft quod pada in monetis , in aureis ignotis modis ponunt, per quxmifer 'principalis duplum magis fo-luit foepius quam exiftimet. Fiunt autem aliquandoin realibus cabiis Se longe frequentius in ficcis foenora intolera-bilia , vteum dant marcham auri Se volunt aureos 7 5. nam hoc eft foluere 61 ~ pro cé-tum &: plus,quia eft ad caput 3.menfìum Se hoc eft horribile ciuitatibus,& principes hxc tolerare non deberent,nam hoc eft mina no-biiium,&ciuium ,deus maxima ciuitatibus flagella propter hoc immitit, Se rama quas gentium vidrix fuit,ob magna feenora 8e Im-perium fimul amifìt Se libertatem polioue vendente, & vos O miferi mortales non re-cordamini quod nihil prodeft homini,fi vni-uerfum mundum lueretnr , animai, vero fu a de-trimentum in inferno patiattur. Cum vero aliquis qui non eft campfor 2 2. dat pecunias campfori , vt eas recipiat alibi ab amico campforis , tunc nihil certum accipere poteft quia eo quod fponte dat non nifi propter tempus accipit , cum autem ipfe nullas lubftineat expenfas propter hoc non poteft accipere vtilitatem à cam-pfore quin fit vfura. Cambium ficcum fit precife vt reale in ^ litteris Se padis, verum licteras non deffe-runtur alio nec amicus principalis qui de-bet perfoluere eft aliquis talis ei amicus in veritate folitus exburfare vnquam pecunias pro eo , fed perfona fida Se ideo remanent litterae apud datorem, vfque ad tempus fo-lutionis , tunc autem dato cura fida pro-teftatione , Se litteris , Se valore cambio-rum , tanque miliflèt litteras repetit pecunias à principali , Se ita ìbidem recipit vbi exburfauerat, eft igitur tanquam fit cambium reale quod folutionem in alieno loco non fuerit fortitum , Se quandoque faciunt venire litteras ab amico datoris in veritate proteftantes, Elt autem hoc cambium conftitutum propter tria, ad vitandaminfamiam, peri- lAf culum , Se palliandam confcientiam , nam fic propter cambi) nomen non feenatores fed campfores appellantur , fugiunt legis periculum vfuram intercipientis, Se non le-uem poenam imponentis,atque inter cxrera capitali nedum vfurae amiffionem, habe-rentur etiam infames nec poflènt confieri hoc autem nomine à religiofis abfoluuntur, aut ignaris talium rerum , aut libro* non querentibus vtrum poffint fed quomodo poflìnt abfoluere. Quod autem cambium ficcum fit vfura z j peffima paret 4. rationibus, prima eft quod celfat in eo caufa finalis cambi) realis fa-cientis ipfum licitum , Se eft tranflatio pecuniae de loco ad locum , haec autem ceflàt cum folutio fiat in eodem loco in quo etiam pecunix fuerunt acceptx , fecunda eft quia ex tribus periculis cambi) realis ficcum vitat duo vltima propter primum autem non conceditur vtilitas quia tale periculum eft etiam commune mutuo in quo non licet quidquam exigere , igitur cambium ficcum eft vfura , hxc autem perioda cambi) realis ordine fuo fuperius diximus , tertia quia cum maiori tempore plus exigit, Se cum minore minus fed temporalis exadio vfura eft Sx pecunia , quarta quia fi fiat fcriptura talis vt prxcisè iacent eorum conuentiones, tunc non admittetur repeti-tio pecunix à lege, fed pro vfura habebi-tur, igitur cum mutatio fcripturarum {tante conuentione eadem, faciat contradum magis licitum quam prius , imo addat ma« lum malo, patet cambium ficcum elle viri-dem vfuram , hoc etiam quidam vocant cambium mortuum. Cambium autem fidum eft deterius ficco in parte, Se in parte non,fi enim fiat iG ad terrorem contumacis debitoris quo-quomodo licitum eft, fi autem vt exigatur • eft peffimum, fit autem hoc modo cum in concradi bus etiam licitis timemusob debitors contumatiam in folutione indutias dati, apponunt