De Cambiis. 95 libras 4.libra iolidos 20. folidus numrnos paruos 1 2. Se ita aureus valer foiidos 80. Se numrnos^ ìo.& venetiis aureus camera: valer Temper libras ì. iolidos 4- & libra valer foiidos 20. & folidus numrnos paruos 12. igitur aureus valet iolidos 124. & num-mos 1488. Se groilos etiam vocant £ aurei vnius, vnde valet foiidos 5.numrnos. z. quod eft dicere numrnos 61. Pecunia: autem mobiles duplices funt aurex & ar-gentex, Sc hx mutant valorem non tantum refpetìu fixarum , quantum etiam repeftu fuarum partium , velut aureus va-lebat foiidos primo 85. Mediolani , deinde tantum au&us eil vt nunc valeat 120. Se iimiliter Venetiis aureus, aliquando va-luit foiidos 124 Se nunc valet 140. & etiam eft mutatiorefpe&u mobilium, nam aureus Mediolani valuit 4. teftonos plus folido vno Se nunc valet plus folidis 8.» nam 4. teftoncs valent foiidos 112. igitur audum eft prctium aurei fuper pretium argenti quod fuit quarta pars aurei * eft etiam audio di-uerfa in monetis , nam folidi argenti non dico fixi, fed eft genus moneta:, nunc valet 1 2. numrnos iìcut prius valebat, Se tamen folidi nihil vnde eà ratione folidus debe-ret valere numrnos 16. Se non valct nifi i 2. Moneta igitur aurea Mediolani multo-rum Se diuerfì preti) pro nunc fuppona-mus eum valere libras 6. Mediolanenfes Se teftones aftès fiue foiidos 2 8. Se Floreni foiidos 84. Se Mozenighi foiidos 20. modo Venetiis aurei valent libras 7. Floreni foiidos 20. 96. Mozenighi foiidos 20. hxc fufficiant pro cxemplis commutandarum monetarum. 2 Aduerte fecundo quod cambia moneta-rum duplidter confiderantur penes propor-tionem cxcefius de qua inferius dicam , Se penes xqualitatem veram quam dicoconfi-ftere in auro fub xquali bonitate Se ponderer vnde dico quod aurei iqo. Mediolani, funt iidem etiam Venetiis, Se Lugduni, per tres caufas prima eft facilitas deftèrendi de vno loco ad alium cum modico labore, im-penfarpericulo , Se timore corruptionis, vnde dato quod minus valerent Venetiis quam Mediolani poftent deifèrri modica iattura, fecunda caufa eft quia licet minus valeat in vno loco quam alio, etiam reliqux moneta: minus valent Se merces , nam xftimacio auri fecundum communem curfum reliqua omnia proportionaliter fecum trahit rtertio quia fi velies xqualitatem reducere ad aliud monetx genus aut ad fixam Se tunc propter valoris in vna regione variationem in mo-bilibus, aliquando peruenires ad iatìuram vel iucrum tertix paitis non eft igitur me-lior xqualitas quam commutatio in diuer-fis locis aari eiufdem bonitads Se ponderi», qui autem aliter fentiunt grauiter errant. 3 Ex hoc trahitur proportio monetx fix* vnius loci ad monetam fixam alcerius, velu-t> aureus valet Venetiis libras 7. Mediolani. ^•igitur cum proportio 7. adì. fit iexqui-F-'xta , eric libra Mediolanenfìs fexquitexta Venetx , &ita valebit foiidos 1$ ~r Vené-tos,5c afiìs Mediolanefis valebrt 14 num-mos Venetos, & libra veneta Valebit -f- li- bre Mediolanenfìs , quod eft dice* foiidos 17- 7-, & ita ex auro poteris reliqua ad proportionem reducere. Et nota duo primum quod omnes ferè 4 contraótus fiunt in genere monetx fixx veluti promitto 100. áureos Mediolani , in-telliguntur librx 400.& non ìoo.’& ita Venetiis Ì20. Se non 700.nota fecundo quod campfores habens quxdam genera feparata montex fixx vt marcas Se vncias auri. Ex quibus conuenit eum qui cambiare vult in genere quolibet cambi) feire tria, primum quod talis eft proportio librx ad li brani, ficut folidi ad folidum nummi ad nummum , Se hoc vbi libra contineat aftès 20. Se allìs numrnos 1 2. alterum eft quod oportet! (ciré valorem cuiuflibet monetx tamen fixx quam mobilis, Se proportionem inter eas, Se xqualitatem qux dièta eft in auro , Se exceflum lucri in dando Se acci-piendo genera pecuniarum , Se fimilitér vlum proprium campforum in fuis monetis fixis, de tali autem lucro dicemus inferius tertio quod ficut per monetam fixam fiunt cambia venditiones Se patfta, ita omnes fo-lutines fiunt cum moneta mobili non fixa, nam moneta fixa eft res tantum imaginaria , Se folutio in pecunia fixa intelligitur altero 4. modorum vel dare tantum de moneta fixa loci contraètus in moneta fecundum valorem loci contraètus, velini Mediolani accipio libras 100. redditurus Lugduni libras 100. Mediolanenfes in pecunia , fub valore quo Mediolani valet & hoc contin-git raro , fecundus modus eft accipio libras 100. Mediolani daturus Venetiis libras centum Mediolanenfes curfu monetx Vene-tus, Se hoc rariilìme aut nunquam còntin-git,terdus modus eft accipio libras 100. Mediolani daturus libras nì 7-Vénetas ex moneta cúrrente Mediolani, hoc nunquam credo contingit , quartus modus eft accipio libras centum Mediolani daturus Venetiis libras 1 16 -7 ex moneta Veneta Se hoc ac-cidit quandoque. Frequentus autem contingit vt inter di- & ftantia commutatio fiatili pecunia mobili, Se hoc duobus modis primus accipio áureos 100. Mediolani totidem vel eius valorem nunc redditurus Venetiis in pecunia Veneta , fecundus eft accipio áureos centum totidem redditurus Veneti) fub valore tempore ilio Venetiis in pecunia Veneta ,funt etiam modi ali) rari |vtpote quod accipio áureos centum Mediolani redditurus valorem Venetiis, quern nunc valent in pecunia Medio-lànenfi , quartus accipios áureos 100. Mediolani redditurus totidem aut eorum valorem tune Venetiis in pecunia Mediolanenlì. Cum volueris feire commutationem inter duo loca habes earn ex dicendis, inter 7 tria autem & 4. & plura ex duobus cognc-feetur ac ex duobus , vtpote fit Cambium inter Mediolanum Lugdunum Se Brugis, iam doètus es rationem Mediolani Se Lugduni , deinde Lugduni & Brugis , vnde feiemus etiam commutationem Mediolani Sc Brugis , & vniuerfaliter cum feiuntur quxlibet duo feitur etiam ccmpofitio ex il-Ks,reducendo vtpote monetam Mediolanen- feip