5i B        Propofi ti o 115.
   Proximus huic eft motus rotarum pei axem, quoniam axis premi: roiam interius foiam, Se labitur.-ideoque quod Se axis,& roca incus iiiu fin: ieuiffima,prodelt plutimum:& auriga; axungia inungunt>&: nomen ab eo traxic axungia.Ec qua: rota magna fit:quoniam oum non rotaded axistrahatur in acquali tempore & magna,& parua crahitunvtraque vero vna conuerlione cantarti lineam redtam fuperac, quanta eft rotar peripheria. Quod li plures fine rota: celerius feruntur, quia axis minus tanto rota premit.Et il reitus fit axis,& bene rotundus,& forameli rotundum,&: latius,&: è duriffimo Ugno , ve non poCBc inclinati.-Se rota ipfa in umbitu xqualis, omnia harc faciunt ad mocus velocitaiem , vnde Homerus.
        1 X’,ci 7u'I!r7'* nettai wJpQ* yiyiy à¡jl$i%U‘ bvtou.
     Id eft.veftigia percuffit pedibus, antequa illa puluis pedibus excuffus fveftigia feilieet relinquentibus) ingredererur. Principalis autem cauta velocitacis eft agens.velut equi. Sed inter hunc motum & priore medius eft Scicalae vocatae,nam vt in primo axis proci-die Se rotundu àluperficiecircumagitur,licec axis edam ciicumducatur, vt axis , Se rota, autlphxra duplici mocu moueantur , fei-licec ancrorfum , Se circumcirca.in rota cur-rusduoiidem motas line, axis quoque an-trorfum moueatur,fed non circumagatur.vn-de impedicior eft iiic motusùta in Scytala vtmmque vcroque motu mouetur,&circum-circa,& antrorlum , acque id commune eft, cum primo ita axis mouet rotas , non rota; axem.quòd fecondo motui rotarum in curru propnum eft,vt tantum degenercnt à primo motu , quanto leuius vertuntur , quàm in lecundo mocu. Trahitur ergo iugum in
fcit.Ja , velut in rotis currus, fed eft anne-xii rotis non incurribus. Propterea in primo motu ttalntur,vel impellitur a fuperficie : in fecudoab axe,fed non affixo rotis,vnde xgre trahuntur in fcytalaab axe affixo rotte.Q^a-re leuius quam in curru , difficilius quam in rota vel (phxraa luperficieextima citcu-a&a. Quartus modus eft, vt dixi, circum-adla roca ab axe , quum non progreditur, vc in moletrinis,&: rotis, quibus fetrum exa-cuitur. Eft enim hie fimilior primo,quia con tratius,in primo enim procedit rota, & ver-titur a circumfetentia.hic quiefcic rota , & mouetur ab axe. Proximus huic eft, qui fit in lucculis ob firmitatem axis : nam axis eft coniundtis rots. Vltimuseft trochlearum, qui & difficillimus?(ic enim a citcunferetia, & axis difiumftus eft a trochlea.-quod ad-dit difticulcatem. Sed Sc trochlea caret collopibus. Ergo verum eft , quod omnia rotunda facilius circumaguntur, fed
varia catione : nam plus mota fuper ali« quo plano vt in plaultris & icytalis : minus in fucculis , &e rotis acuentibus fer-rum , Se molis nam Se fi rotundicatem îuuec ob æqualitacem ad conueilionem, non tarnen m his eft adeò vtilis. Vtilitas ergo prima eft , cum circumuertitur in piano , velue in rotis Icytalis , Se lphæris. Secunda quæ minor eft , cum à fuperficie circumuertitur, vc in trochleis. Tertia cum à colloppis, qua: minima eft omnium , vc in lucculis. Mucus autem cadi non eft ex triplici primo genere,cum fir in loco,& non ad locum,ñeque vc rotæ molarismam file eft ex axe.-nec vc iu trochleainam in ea axis quief-citjipfum autem coelum circa axem non verdeur,led cum axe , fi tarnen infecabilis linea circumagi poctft dici, Relinquicut ergo , vt Coeli mortis propior fit motui fucculæ,quàm ali) motui. Difiere abeo in hoc, quod in fuccula mouetur axis ab orbe at in cedo vt non mouetur ab axe,ita nec axis ab orbe.-cuque fit motus iimplicilTimus, in alio gene, recollocandus eft;quandoquidem in filo nulla pars poflic dici primo , quod neceifanum eft in vnoquoque horum.
                                                              Propofitio centeßmacjuinta decima.
    Proportionen! motuum impulfionis, Se attra&ionis inter le ab eadem vi declarare.
    Confiât,quòd atcraólio cum fune longio- Com re validior eft,quam cum manibus,quoniam eft cum mocu quodam : mocus autem auger aótionem , ideo attiadio validior eft hac de caula,led Sc impullio cum báculo validior eft , quam cum manibus,quoniam licet col-ligere orones vires in illobaculo,& ipfum applicare loco , vnde facilius impelli'poreft. Velue fphæra ex medio lateieinamibi magis colliguntur vires,Se ad impellendum facilius eft.qnodcunque leuius eft. Pars autem magis remota à centro grauicatis eft leuior , his duabus caufis.iphæraex medio lacere facilius ac magis impellitur. Sed nos fupponimus nunc applicationem æqualem elfe , nam fe-cusad impellendum facilius eft applicare to-tum corpus, quàm attrarftìonem. Pttftore enim magna vi iropellimus,nihil eft compar, quo trahere poffìmus.Sed,vt dixi,fit baculus applicatus alicui lapidi ea parte, qua facilius poceft impelli Se trahi, Se quæritur , quæ maiorfit vis,an attrahendi?& dico quòd homo , vel conatur trahere roto corpore , Se impellere , acque hoc modo magis trahit, quàm impeller , quoniam corporis pondus melius adhìbecur in trazione quàhi impullu : vel citta corporis pondus , fed loia vi membrorum : Se rune magis impelile , quoniam impulfus fic corpore prono in anteriorem partem , quæ inclinado , & motus eft naturalis magis , quàm in attra&ione in partem pofteriorem.
Sed vbi nulla fie diuerfitas ñeque horum ,ñeque figurarum æqualis vis æqua-lem efficit motum .- quia impulfus im-pellentis comparatione eft attraflio ref-pe¿tu alterius. Verùm non eft eadem vis nec propè par impellendi , tuque attrahendi hominibus , cum attraäio fiat
                                      per