ANNALIVM LIBER II.	77
pars congrefiì, quidam eminus proturbant. Carioualda diu fufientata hoftium feuitia, hortatus fiios vt ingruentes cateruas globo frangerent, atque ipfe in dcnfiffimos inrumpens, congeftis relis, & luffafo equo labiturae, multi nobilium circa : cteteros vis fua, aut equites cum Stertinio , faùnilioque fubuenientes periculo exemere. Cxlàr tranfgrefius Vifurgim,a indicio per fugar cognofcit deleótum ab Arminio locum pugna:, conuenilfe & alias nationes in fyluam Herculi facram, aulurof-que noóturnam caftrorum oppugnationem, habita indici fides : & cernebantur ignes, luggrellìque propius b {peculatores audiri fremitum equorum, immeqfique, & inconditi agminis murmur attulere. Igitur propinquo'c fiamma: rei diffamine,explorandos militum animos ratus, quonamid modo dincorruptum foret, fecum agitabat. Tribunos & centuriones la:ta Ixpnls, quam comperta nuntiare, libertorum feruilia ingenia,amicis inelfe adulationem, fi concio vocetur, illic quoque qua: pauci incipiant,reliquos adftrepere-: 'penitus nofcendas mentes, cum fecreti, & incuftoditi inter militaris cibos fpem aut metum proferrent. Noóte coepta,egrefliis Augurali, per occulta & vigilibus ignara, comite vno,contedtus humeros ferina pelle,adit caftroru vias, adfiftit tabernaculis , fruiturque fama fui:cum hicf nobilitatem ducis, decorem alius, plurimi patientiam, comitatem per feria , per iocos eundem animum
O B S E R V^T IONES
a Diligenter cauere debet is,qui exercitui prxeft, ne perfugarum indicia fiernat,fi modo fiunt ye-vifimilia.
b Speculatorum opera in exercitu nunquam non e fi necefiaria.
c Summa rei diferimen tunc infiare dicitur, cum maximo conatu, totifque yiribus ytrinque de-certandum efi :eo tempore, & loco,imperator militum animos explorare debet, an pugnam libenter, & alacri animo cape fiant, nam fi forte torpent, prxlio omnino abflinereprxfiat, quam incerto gpfortafie irato Martife permittere.
d S ifiir et imperator quantum in fi y no ,fuaque diligentia efipofitum, nunquam profecto cuiquam de rerum fimma apud fe agenti , rerumquefiatum referenti ita fidem haberet, quin gyipfc fingula diligenter circumfl>eflare,ac noffie,omnibufque locisfrequens adefie yellet. quippe, ita comparatum efi,yt y nufqufque rem pro fio ingenio ,fiepiufque aliter,atque efi, narret. amici quidem adulantur ; feruorum cum fit [eruile ingenium,haud dubium efi,quin ad gratiam loquantur 5 tribunorum , g^ centurionum mos. efi, Leta potius, quam yera referre ; multitudo non quod ipfafin-tit ,fed eius,qui clamare coeperit ,fenfum (equitur. Itaque cautus princeps, gr imperator nunquam alienis oculis yidefiit, nec pedibus alienis ambulabit yfed nulli, nififibi credens, ex eo, quod ‘viderit audiuerit,cognouerit,quidfaflo opusfit, confultabit.
e Si princeps fibieflorum, aut imperator militum mentes plane no fefiudet, non debet eos‘vocare in concionem, quo mendacia, gp fimulationes quam fiepifiime ‘veniunt ,fed ipfe yaria ‘vefie ex ornatus yac in difimulationem fui compofitusinterefie iis locis,in quibus homines filent nudans animos fios • cuiufmodifunt conuiuia, wbi quifque libere quid animi habeat, tamperfiria, quam per iocos palam facit, hac ratione ea cognofii maximepofiunt, quae ad rerum fimmam pertinent.
f Uxfint laudes duci à militibus plerunque tribui filitx j nobilitas, decor,patientia, comitas.
K jii