122 Lib.11. De Sanitate menda, du difficiles, fed etiam flatuofæ , & parum naturæ humanæ vtiles, cùm etiam beluis aduerfentur, nifi fi quæ è profundo edere fo- Meta. leantur vtfues. Pars autem interior cum îi- CoHionù àìf- Ergo codio ficca omnibus duris, & craf-ferentU. fis melior,humida tenuibus,exigua vbi arida fit fubftantia , vel fapor,aut odor pereunt. 'Quxcunque vero ciralfnueftiutttur tunicis, ------------- _ ------------ vt toruli,fceniculi, atque fìmilium excoriari gnea fuerit, palàm quod duriflima , in acu-debent , &-folik ficcarum plantarum vix leatis autem, velut carduis agreftibus maxi-funt viui,velut arborum,ctiamfì coquantur, quoniam humidum parum codum., multò terreo coniundum eihcòtftio autem vt iuris neceifaria eft, ita humidis vtilis.Quàpropter qua: multarn habent camera,velut poma, & rapse, & perfica, redè coquuntur,fed & piana , qua: autem ficca,aut nimis cruda, multa aqua incoqui debent , velut Se citonea fine aqua. Di rntrtfl Verùm quoniam Galenus diuerfa fentire videtur, adeo vt ferim praeponat aliis omni-Not». bus oleribus, in libro de cibis boni & mali fucci prorfus reiicit, vt cibos. At fcio folere dici ad hap,quod vt medicamentum vtile,vt cibus prauuS, ad hxc confugere folent: Sed hoc ego quxro, aliquis vefcitur affiduc fim-chis iecorarius, quid ei ruturum erit ? an fiet magis, an liberabitur, an expedit.annon ex-pedit , quomodo proprietate prodefle po-terit , quod adeo alienum ab alimenti natlira. Prasterea quod refer unt fe lingulis die-bus edere multam ferim, into Sc cichorium, fyluarum, & paluftre, & pinguefcunt, de-mum quid agendum,vtcndum,aut non vten-dum , etfi in decodis , quid prodetit fub-ftantia; At videmus multorum olerum vfum ferme eileperniciofum. Prxtcrea id animad-nutriunt.rUm uertendum) quod omnia oleraparum nu-triunt, igitur parum etiam laedunt, atque id pro folutione haberi poteft, quoniam licet ipfa vincant , facultatibus, quibus abun-deprofunt, vincuiitur a cxteris multum alii memo , ob id etiam in iuribus meliora funt, quam in intin&ibus , & intin&ibus meliora, quamdecodta, & deco&a , quam cruda, & aliis iunctaquam perie: fed nun-quid alimentum ilhid malum erit, an bo-num; ergo malum in bono, in malo iecore bonum: quantitas enim ilia exigui alimenti tot caufis grata, licet efficiat fubftantiam raram, & inualidam , toti tamen plus pro-derit, vnde nutritione peradta, totum fiet melius. Aduertendum etiam , quod omnia Semina dlffi- femina difficilis funt alimenti , & mao-is ttUi alimenti. qua: funt amara, id vero contingit , qLf0_ niam oleum continent, etfi dura fint, fub-ftantia magis adhuc, etfi ficca vt ciceres,vnde ex efu leguminum, & qua: putrefcunt fa-Radices dlffi cilius duriora funt, vel pifa fabis noftris, COiUU”~ quia^plus olei continent. Radices quoque valde grauiter coquuntur. Mneiitheus verb iecundo de alimentis demonllrationem de hoc reddit, dicens : Radices continent multum humidi : demiror autem de Ga-leno , nam quamvis aliquae acres fint,non tamen facile concoquuntur , manent enim fubltantix bifariam durities , & exdem male fubiguntur etiam ad folia fua comparatx, nec eft, vt quis obiiciat de bubonibus, quorum magnum auxilium eft ad concoquen-dum, radix lilij , carpairis,& fimiles : hoc enim ex eifdem contingit, craffitie, Sc humi-do multo fit quod in farina,nam & ilia con-coquit bubones. Sunt ergo radices conco- ----, ----------------------—----- mè, fi in agris cultis oriantur valdè fuauis eft,& mollis,Sc candida,qua libenttr vcfcor, fuperior fimiliter inferiore,quæ fiib terra lacet,quamobrem vt fuperior ad inferiorem,ita exterior ad inferiorem, non tamen ligneum illud prorfus expers iurium , quidam putant 'àn tantò magis ad medicinara,quantò vtiliûr ad cibum,medulla ergo illa tanta fuauior, Sc melior furculis, feu caulkulis, quanto illi reliqua radice : funt autem guftu optimi afparagi, inde caulium vfque ád delitias, poftlapathi, maluarum, fed longé meliore's qui Roma:. Hoc quidéïrt genus folio integitur proprio-, ßc fuper prunas coquitur ,fungís ferme filmile guftu , prauitate longè inferiùs , imo innocens , habent & lupuli cauliculos. Ficus fruClus cum fiemine pefmiftus eft, chryfomela meliora fu'nt perficis nucleo flint enim fìcciores perficorum proptereà nucleorum,plerunque vis calida & ficca, maxime qui ad amarorem tendunt.Peponem autem femina quod in plerifque aliis tantò ì humidiora, quanto cato carne , vt ergo parum recdferint à mediocritate in qualitate , aut fubftantia,ita mehùs alunt.faciliùs etiani fi pondere leuiora fint, mora etiam quibuf-damfruCtibus conducit, aliis obeft,veluthis qui facile putrefcunt, vt cerafa, & chryfio-mela :quæ vero non putrefcunt,-& tamen valdè húmida funt,hæc fiunt meliora, vt , ficus, & vuæ, & poma dulcia, & oinnesfru-¿fus acerbi diuturnas générant febres , Se quanto magis maturi facile putrefcunt. CAPVT XVIII. De Lactuca* EX omnibus óleribus maxima in admi- LnUuùUhi. ratione laducam , pofuere omnes ferme Medici,& ab omnibus gencribus diligentifi-fimè excolitur, non folùm enim ex^ea vis aliqua medicata, fed pluiculum etiam ièm-per alimenti elicitur,& fi non laudato pror- virtSt ius eius iiicco 3 at nec improbo y quod caste-ris denegatum eft oleribus, vt qux pauciifi-mum alimentum contineant,nec femperad-modum laudatum, frigidaque eft in primo ordine, & humida, fed humidior quàm frigida , ob id dulces prouòcatfomnos, dum repreilà calida , ficcaque exhalatione petente caput, immiftoque eo loci fanguine frigidiore, atque humidiore, placidoque Se leni appuIla cerebrum hume<ftante, diiEpa-tofque fpiritus colligenie. Ventriculum tamen debilitar ob qualitates has, Se quod ne-que dulcis eft, nec odorata, nec aftringens, licet xftuanti ventriculo ex bile accommo-da fit, omnium enim humorum acrimoniam cohibet : inter olera tamen faciliima concola, pluris, & melioris alimenti. Cùm verò cruda