Cap.XXIV.De Frigido Balneô. 7ï * r irn-' Cap. * i»/' Si. CS/.14- ¿te. Cap.iï. A balitee co bcmtfn •ft in frigi immerger W trreraa, videamus fentenriam medico- n^ D.aWGalenus fcpnmo Method:, rgcnLoleopoftlauatron^eft.nev- ¿,\icet (quodintumuu corpus ) plus mita dlgeratuidobftruantur cxr|ua cutis fomenta : Idem protmus , & itcutatis îem EL*, & U.e,fus incommodum, complexus fecunao de fimplicibus medicamentis,cum dixit. [ Ex eenerequoque eorum , quæ nos excalefa-aunt, oleum eft, cüi eiufdem quoque a vifco-fuate, ac quod difficulter,item defluat, turn quod meatus infartiar, obftruatque duphci ratione,vt augere caliditatem videatur, eue-nit : mm idem adeo quod mftar veftimenti, aut munimenti, illinatur, turn quod meatus infartiat , prohibeatque foras efflueie ma-p„am vaporoii intùs caloris partem, eadem fatione , nec vt reficcentut corpora noftra, permittit, nififanè applicetur calidumqdque pluicülo tempore. Has itaque vires eius, vt homines omnes experientia comportas ha-beant, quos largiùs fudare volunt,iiue a bal-neo, iiue balnei expertes : iis non protinus ab initio oleum admouent , verum iis qui morbo laborarunt , vbi fudare incoe penne, tum excalefadum perfundunt. In iis vero qui etiamhum laborant» vbi abunde iam la-tis fudarint.Pôrrô in fanis, liquident ex lon-go itinere , aut exercitatione, aliove quovis pado , corpus ipiïs exhauftumeft, eis inun-gi & ante iudofem permittunt, verum qui-bus cruditas eft , aut corpus habent plénum , quod TTA^açiKov vocant, iis neque in balneo inungi concedunt. | Sed & oleum aquæ miferi confulit, cùm humedare mul-tum feopus fuerit, & in olei defedum cum butyro,vt in tertio de alimentorum faculta-tibus. Iam vero poft balnei fudorem, & la-uationes calidas , de frigido balneo fermo-nem habeamus , memores quorundam præ-ceptorum , primùm vt fenefttx conftituan-tur à parte naturae balnei congruenti, ad au-ftrum pro caloie , ad orientera pro recrea-tione , ad boream pro frigida lauatione, quodque bonum lion eft, ex iicco balneo,in frigidarn quemqùe mergere ; Paconicum quoque aliud fimplex , in quo cum volupta, te ftüdebant Græci : aliud barbarüm , cunl xftit imvfienfo , non tam fqdorem, quarri vi-tam è corpora extradera velle videntur: quod in Anglia füm expertus. Demùm quod in baitieis celebrioribus , locus crat aqua pie-nus , qüemPifcinam vocabant, qui tam ampins erat.vt brachia extendere pro arbitno line impedimenta liceret,telle Cicerone. Natati« ï4 frigida tpti% comtnoda af-feirat. Frtgidum balneum ctr-lefacit. Notai P- vino CAPVT XXIV. t)e frìgido Balncó. DIximus fupetiùs natationem in frigida, corpus corroborare, & caput, & ca-lorem , ìlatutalem confirmare , fitimfedare , ciborum appetitum excitare , calòrem ex-ternum tollera, atque ii quid aliud hominem confirmara ac exhilarare, & rcnibuS quoque ac veliex conferre , xftiuo tantam tempore, & in vmbra commoduin effe, vlteriùs frigi-dumbalneum, per fe primó refrigerar, inlì-mulque aut fubftantia , aut facúltate hume-dat : Ex accidenti vero calefacit,ealorem in-tro repulfo, in vnumque coado, ac propte-rea vehementiore fado,curim quippè aftrin-git,ac denfat, & iìc periclitantem nimia ex-halatione innati caloris fubftantiam reprt-mit,& vires adauget, ncc ab extriniecus ad-uenientibus, tam facile lxditur. Yerùrn an-tequam quis roto corpore aqua frigida lanari,aut balneari, incipiat : prius cauere dehe t, ne corpus pletoricum , aut cacochimum fit, in pletorico enim , humores crudos intus premit, ac conculcar , in caeochimo verò fuliginofos vapores includit, qui cùm permeare nonpoffint,accenduntur, &fcbcium acutarum funt in caufa. Iuuenis quoque, 8c corpore robufto eilè debet, necdeilillationi-bus obnoxius, qui bene dormiat, nec curis angatur, imo nec balneum ingrediatur pieno ventrículo , & priufquam aluus non di-miferit,nec poft Yeneris vfum.Poft calidam, balneum frigidum mirum in modum iuuat, vt edam Galenus probare videtur, dum ca.-lorcm intus euocat,& partes corroborar, lìt , 0_ ^e,hodi tam,en aqua temperate frigida,& non vt nix, cap.io. 13, quam dicebat Hippocrates 5. Aphorifmo-rum,pedori inimicam effe , tulles mouere, iànguinem , & deftillationes. Ego autem tempore xftatis, poft capitis ablutionem,ex lixiuio calido , vt mos eft frigidam immediate affundere folco. Prxparctur quoque corpus,antequam balneum ingrediatur,temperato exercitio, vel fndionibus, vt mehus recipere poilit : qui tamen frigido balneo affuetus non fuerit, in eo (fot i mie immergere non debet ,fed fenfim, priùs erara intra, mittens, dein brachia , & Ile prima die pa-rùm in eo moretur,fecunda vice paulo plus, & ita dum affuetus fuerit.gradarmi procedat, nec lìt balneum in loco vehtis,& prxcipuè borealibus expofito , ne nimia fiat penetrado,ac lxdat : huiufmodi ergo dotes prxftac balneum frigida,li radè adhibeatur: fin fecùs noxa non vacai , vt Galenus docet quinta Aphorilmotum vbi colligitur,qui frigida vd debent,oportet vt firn ihuenes, bene carno-lì,!& tempore xftatis,ac hoc vt eàloris rcuo-catio tuto effici poffit.Quapropter manifeftè iiquet,natationem in aqua frigida, non omnibus conuenire xtatibus , acque omnium minime infantibùs , ac fcemellis gracilibus. Se imbeciliibus, licuti & fenibus , atque qui frigida funt natui'x. GAPVT Notài ite