Cur antiquo rum u i ci tot incognìtm fit.
Hot*.
Dentes anteriores ¿o ma-dibulares.
Moleré cibarti
exquifiie
tfortet.
256 Lib. III. De Sanitate tuenda,
                                                        C A P V T VII.
                                                        De Victu An ti quorum.
QValis fiierit vita antiquorum , fcire difficile videtur non folùm ob incondan-tem diueriorum hominura hiftoriam , fed etiam quod variis gentibus varia fuerint vi-uendi indituta. Quapropter & à verifimili-bus-., & a fide dignis authoribus, & quaterna ad pra:fentein tradtationem pertinet, fi-dem accipere conuenit. Refert C. Casfiir Gennanos vino caruillè, nec importari. Ta-citus vfos pomis, & fera recenti, concretó-que ladre fegetem corruptam, qui mos eit etiam mine prò vino habitam ,inebriarique folitos : hoc voluidixiilè quod apud Barbaras gentes id in vfu effe exiftimem,quod antiquo tempore apud cultiores homines.
   Habucrunt aliqui & ientacnlum , & addurti, deinde prandium , quod dipnon vòca-bant, & c amara leu veipertinas epulas,aliter addimi,dorpidum,dipnum,epidorpida arido vtebantur fub aurora, ientaculum tertia diei hora, quo & nunc gulones vtuntur, dipnum meridie coenam vefperi. Pifcium vfus tar-dior futt ob retia, habitationes in ipeluncis montium , & maxime in- promontoriis, & iuxta lacus ob potimi , & vt fe lauarenr, inde planitiei dulcedinealleóti, tuguria ex terra,& cafas conficere didicerunt, nutibus aduni fabulofumed, & Diodoro Siculo dignum, namque Adam loqui nguit, & omnes poderi , & non magis muta gens quam mare non falfum, huiufmodi ergo ratio vidrus robu-diffimis ad vita: longitudinem, & incolu-mitatem, & dtrci^Htw vtilis imbecillibus ad breuem vitam : ita enim rufticorum vidrus, fi non immodicis laboribus exhaurirentur, atque ha:c proportione regionum , tardior enim vfus ciborum , qui arte parantur in extremis mundi partibus fimplicis anti-quior , nam vt Aridoteles in primo Me-theororum declarat, altiores elle Boreales partes^, hanc astatem curis folutam auream vocauère.exiftimat Plutarchus Thefeumpri-mum fui Ile, qui congregauerit Athenienfes Hefiodi vt Poeta: ladrationem feptem an-norum , & vitam centrini quinquaginta , & vt Grasci fabuloiam elle haud dubium ed*
                                           CAPVT VIII.
                                          De Ki6ht eorum qui dentibus curent
DEntes anteriores magis faciunt ad deco-rem, & ad fermonem, fed magni & mandibulares ad falutem, & vitam vnde ele-phantes quia illos habentrobudos, licet ca-rcant anterioribus omnium confenfu ducen-tos viuunt annos, funt qui referunt trecen-tos : molere enim cibum exquifitè ad vitre longitudinem plurimum refert : fed neque cademed ratio , fi inconditi fint, aut vna
ex parte tantum deficiant, inconditos habere paulò minus ed, quàrn nullos habere : quod lì vno tantum latere fiipra, & infra habeat, ex illa parte mandat, veruni vbi vfus illorum valde Irefus ed, vel quia defitti plures,vel quia molares virimi,qui maxime molunt,aut quia inconditi fint, aut quia dolori, aut mobiles, aut dupidi, aut imbecilles, aut inrequales, vt aliqui erolì fint,alij ffntiudò kmgiorespet-inde fermò ed (imo forfan deterius ob fidu-ciam) ac fi quis omninò weat. Non elfe autem vita: neceflarios compertmn ed multo-        non.
rum experimentis , qui propè centefimum eie ne?eJf*-annum vixerunt, cum in iuuenta carere den- n°S V“*‘ tibus ccepilientjvelut lacob Hebrams Papi Se pater incus, aliique multi ,de quibus in primo de Dentibus diximus. Verum vt dentes non necelfarij vitx funt, ita fi quis dentibus carens viuere velit, vt qui dentes bo-nos habet, multimi c vita adimet, & in mor-bos graues decider, maxime cruditates, ventricidi imbecillitatem , obdruófionem, & re-num lapidem.Cibusenim non bene manfus, cibino» beni hxc prxcipuè incommoda affert, vna ergo manfiincom. ed ratio vitx eorum, vt liquidis, aut forbì- nteda. tionibus vtantur. Hicigiturmaximè conue- Eontm nit panis coctus , ed cium optimi alimenti, fin minus in iure din madefactus. lusautem & pifcium, & oleum etiam, fed minus. Sub pifcium genere compradienduntur cham®,& conch®,& intedinorum , & pedum quadru-pedum. Et aqua coita cum butyro, & etiam cum eleo ius facit.Secundum prxfidium ed à vitelli* ouorum, aut lafte,quibus lac noxiam nó affert.Tertiu ed,vt panis quàm lamiflìmus,
& mollis,fed bene coitus,& fermentatus cruda ficciore purgatus,diù màdatur,fed & mol-lia fercula ex oleribus, fed non adeò bona vt ptifana , qua: tamen inferior ed longè alica,
& hasc chondro,& oriza. Videnturenimhxc duo,& panis ex iure optima.Ptifana enim tenuità- nutrir, Se fimiliter amygdala pro ferculo fumpta, Melior ed cum faccharo mi-fta, & coita pro torta vt fit fuauis cibus.
Vltimum è melioribus ed vua palla eretica recens. Carnes non nifi dilfolutas, 8c quae filis carent , edere expedit : ideóque glandola: conferunt, & iecora omnia paricn-thim oua,modo non adeò exigua fint : Sed ex auibus, ac pifeibus , tura ventriculis edam auium,nam omnia talia facillimè cócoquun-tur. Qivantò ergo praedat forditionibus vti, ?om exi. tanto magis vtile erit à potu abdinere. It^a- guue. que potus fit exiguus, atque no^i limili fum-ptus, fit autem in plures partes diuifus, & cùm cibum liquidimi elle necelfe fit, tanto magis abdinere à potu atque agitatione, tum etiam labore conuenit. Porrò de den-tium cura fex libros confcripfimus locuple-tes, & propter hacc de his dicendum non ed.
Ius autem luaue fit, ex pifeibus, aut omni Iut rM(it
pingui, & cum oleo, file addito.&petrofeli- quid.
no communi, turn porris aut caepis, fed quo-niam haec nocetit dentibus, & malum oris odorerai pariunt,cùm alioquin fenum fpiritus raro bene oleat, contrario quippepuerorum, roremarinum cura petrofilio, oleo palfis, v-uis, ialis modico, aceti guttula, commendati debere cenfeo,liquiderò rofmarinus inci-dit,mollit,detergit,fudoremque prouocat,lèd
                                       Si