DE SERMONE DOMINI IN MONTE,
G ficut flint ftupra,vel blafphemi?,vel iurta,vel ebriofi« tas:& fi qua funi alia de qmb1? nobis iudicare permite i.Cor.5. titnr,dicente A portolo, Quid em mihi de his qui fo? iris funt iudicareiNonne de ijs qui intus funt vos iu* dicatis?Degenereauté ciborum,quia poiTuntbono animo & Amplici corde fine vitio concupifcétiaB,qui* cuntp humani cibi indifferenter fumi,prohibet idem Apoftolus iudicari eos,qui carnibus vefcebantur 8¿ vinum bibebant,ab eis qui fe ab huiufmodi alimétis Rom. 14 temperabant,Qui manducat,inquit,non màducan« tem non fpernat:8¿ qui non manducat,manducàtem non iudicet.Ibi etiam ait,Tu quis cs qui iudicas alie* num feruumídomino fuo ftat,aut cadit. De talibuS em rebus,quae pofTunt bono animo 8i Amplici 8¿ ma« gnanimo fieri,quanta's etiam poffint non bono,vole« bant illi cum homines effent in occulta cordis fer« re fententiam,deì quibus folus deus iudicat. Ad hoc I.Cor.4. pertinet etiam illud quod alio loco didt,Nolite ante tempus iudicare,quovf<p veniat dominus,qui 8i illu« minabit abfcondita tenebrarum & manifeftabit co« gitationes cordis:& tiic laus erit vnicuiq? á deo.Sunt ergo quaedam fafta media quae ignoramus quo ani« mo fiant,quia & bono 8i malo fieri portimi,de quib?
H temerarium eft iudicare,maxime vt condemnemus. Horum autem veniet tempus vt iudicentur,cum do minus illuminabit abfcondita tenebrarum & mani« feftabit cogitationes cordis.Item aho loco dicit Apo i.Timo.J ftolus,Q.uonindam autem hominum peccata ma« nifefta funt praecedétia ad iudicium,quaedam autem & fubfequiitur.Manifeftaea dicit,de quibusciani eft quo aio fiant .Haec pr^cedunt ad iudiciumiid eft,quia fi fuerit irta fubfecutum iudiciii,non eft temerarium. Subfequuntur autem ilia quae occulta funt,quae nec ipfa latebunt tempore fuo.Sic 8i de bonis faftis intel ligendum eft. Nam ita fubiunxit : fimiliter & fafta bona manifefta funt,& quae cun q? aliter fe habent ab« fcondi non poffunt. De manifeftis ergo iudicemus, de occultis vero deo iudicium relinquamus : quia 8¿ ¿pía abfcondi non poffunt,fitte mala fiue bona, cum tempus aduenerit quo manifeftentur.Duo funf au« tem in quibus temerarium iudicium cauere debenr? : cum incertnm eft quo animo quidqs faftum fuerit: vel cum incertum fit quail's futurus fit,qui nunc vel bo« nus vel malus apparet.Si ergo quifpiam,verbi gra« tia,conqueftus de ftomacho ieiunare noluit:&I tu id I no credés edacitatis vitio tribueris,temereiudicabis.
Item fi manifefta edacitatem ebriofitatemcj cogno« ueris,& ita reprehenderá quali nunquam illa poflì't corrígi atque mutati,nihilominus temere iudicabís. Non ergo reprehendamus ea que nefcimus quo ani« mo fianf.neq? ita reprehédamus quae manifefta funt vt defperemus fanitatem. Euitabimus iudicium,de quo nunc dicitur,Nolite iudícare ne iudicetur de vo< bis.Poteft autem mouere quod ait,In quo cnim indi cío íudicaueritis,iudicabitur devobís:8¿in qua men« fura menfi fuerítis,remetietur vobis.Nunquid enim finos in. iudicio temerario iudicauerim?,temere etià de nobis deus iudicabit? Aut nunquid fi méfura ini« qua menfi fuerimus,apud deum iniqua menfura eft vnde nobis remetietur?Nam 8¿ menfure nomine ip« fum iudicium lignificato arbitrar. Nullo modo deus vel temere iudicat,vel iniqua menfura cuiquam re« penditSed hoc diSum eft,quoniam temeritas qua punis alium, eadem ipfa te puniat neceffe eft, Nifi forte arbitrandum eft quòd iniquitas ei noceat ali« quid in quem procedile! autem nihil à quo procedit: imo vero faepe nihil nocet ei qui patitur iniuriam,ei autem qui facit neceffe eft vt noceat.Quid enim no« cuit martyribu9 iniquitas perfequentiu? Ipfis autem perfecutoribus plurimum,Quia &fi aliqui eora cor« refli funt,eo tamen tempore quo perfequebantur,ex« caxaiu't dios malitia corum.Sic & temerarium ludi«
cium plerunqi nihil nocet ei de quotemere iudicatur, K ei autem qui temere iudicat ipfa temeritas neceiTe eft vt noceatjfta regula etià illud dicium arbitrar,Om« nis q percufferit gladio,gladio morietur.Quàm mul ti enim gladio percutiunt,nec tamen in gladio mori« untur,ficut neqi ipfe Petri.Sed ne iftii sdicerea venia peccatori! talem euafiffe pcenà quis putet:quàquam nihil abfurdius,q vt maiorem putet gladi) pcenà effe potuiffe,qua? Petra non accidit,q crucis quae accidit: quid tamen de latronibus difturus eft,qui cum dno crucifix! funttquia Si ille qui meruit venia,pofteaquà crucifixus eft meruit,& alter omnino non meruit? An forte oésquos occiderant,crucifixerant,&I pro« pterea hoc etiam ipfi pati meruerantiRidiculumeft hoc putare. Quid ergo aliud diftù eft,Omnis enim qui in gladio percufferit,gladio morieturmifi qaipfo peccato anima moritur,quodcùq3 cómiferit? Et quo« niam de temerario Si iniquo iudicio hoc loco domi« nus monet:vult enim vt Amplici corde,& in vniim deum intenti faciamusquaecunq;facimus:&multa incertum eft quo animo fiant,de quibus iudicarete* merarium eft,Maxime autem hi temere iudicantde incertis,& facile reprehendunt,qui magis amant vi* taperare & damnare,quàm emédare atq; corrigere: Lì quod vitium vel fuperbiae eft,vel inuidentieJEt con« fequenter fubiecit Si dicit,Quid autem vides feftu* cam in oculo fratria tui,trabem autem in oculo tuo non vides? Vt fi forte verbi gratia,ira ille peccauit, tu odio reprehendas.Quàtum autem inter feftucam Si trabem,quali tantum inter iram diftat Si odium. Odium enim eft ira inueterata,quali quae vetuftate ipfa tàtum robur acceperit,vt merito appellctur tra« bes. Fieri auté poteft,vt fi irafearis homini,velis eum corrigi.Si autem oderis hominem,non potes eu vel« le corrigere.Q_uomodo em dicis fratri tuo, Sine eij'« ciani feftucam de oculo tuo,& ecce trabes eft in oca* Io tuo?Hypocrita,eijce primum trabem deoculo tuo. Si reliquaiid eft primo abs te expelle odium,deinde poteris iam eum quem diligis emendare.Et bene ait Hypocrita.Accufareenim vitia,officiu eftbonorum viroriim & beneuolorum.Quod cum malefici agut, alienas partes agunteficut hypocritae,qui tegunt fub perfona quod flint,& oftentant in perfona quod non funt.Hypocritarumergo nomine fimulatores acce« peris.Et eft vere multimi cauendum Si molcftum fi« mulatorum genus,qui cum omnium vitionim accu« M fationes odio Si liuore fufcipiant,etiam cófolatoresf T confuti videri fe volunt.Et ideo pic cauteq; vigilandum eft, tores, vt cum aliquem reprehendere vel obiurgare nos ne« ceffitas coégerit,primum cogitemus vtrum tale fit vitium quod nnquam habuimus,vel quo iam carili* mus.Et fi nunquam habuimus,cogitemus Si nos ho mines eile,& habere potuiffe.Si vero habuimus,& non habemus,tangat memoriam communis fragi« litas,vtillamreprehenfionem aut obiurgationé non odium,fed mifericordia precedati vt fiue ad corre« flionem eius,propter quem id facimus,fiue ad per« uerfionem valuerit,namincertus eftexitus,nos ta-s men de fimplicitate oculi noftri fecuri fimus.Si au« tem cogitantes nofmetipfos inuenerimus in eo effe vitio,in quo eft ille quem reprehendere parabamus, non reprehédamus neqs obiurgemus Jed tamen con« gemifeamus:# nonillumad obtemperandum nobis, fed ad pariter cauédiiinuitemus.Nam Si illud quod dicit Apoftolus,Fafius fum ludaeis tanquam Indi’« i.Cof.p. us,vt ludaeos lucrifacerem.His qui fub lege erant, quali fub lege effem,cum non firn ipfe fub lege,vt eos qui fub lege eràt Iucrifacerem:His qui fine lege funt, quali fine lege,cum fine lege dei non effem,fed firn in lege Ghrifti,vt lucrifacerem eos qui fine lege funt. Fa ftusfuminfirmis infirmus,vtinfirmos lucrifacerem: omnibus omnia failus fum,vt omnes lucrifacerem:
non