A nefciat Ìifpèrbos fnffafco§ dici,tang vento diftentos? i'.Cor.S. Vnde eft etià illud ApÈi,Stantia inflat,charitas ve* ro asdificat.Quapropter reftehic intelliguta pauper res fpiritu,humfies & timétes deum,id eft nó haben* tes inflàtem fpiritii.Nec aliunde oino incipere opor* Cult beatitudiné.Siquidé peruétura eft ad fummam fapientià.Initium auté fapientia? timor dnl. Quonià & econtrario,Initiii omnis peccati fnperbia fcribitur. Superbi auté appetut & diligùt regna terrariLBeati autem pauperes fpiritu,quonià ipforii eft regni cce* lonim.Beati mites,quonià ipfi h^reditate poffidebiit terram.Ulam credo terrà,de qua in pfalmo dicitur, Pfal.141. Spesmeaestu,portiomeain terra viuentiù.Signl* ficai enim quandi foliditatem & Habilitate haeredl* tatis perpetuarvi anima per bonum affeftum,tanq loco fuo requiefcit,ficut corpus in terra : Si inde cibo foo alitur,ficut corpus ex terra:ipfa eft requies Si vi* ta fan&oru.Mites autem funt qui cediit improbità* tibus Si non refiftiit malo,fed vincunt in bono malu. Rixentur ergo immites & dimicent pro terrenis Si temporalibus rebi. Beati auté mites,quonià ipfi hae* reditate pofTidebimt terrà,de qua pelli non pollunt. B Beati lugentes,quonià ipfi confolabùtur. Luftus eft triftitia de amiifione charoratcóuerfi auté ad deum, ea quae in hoc mundo chara ampleilebàtur amittiit. Non enim gaudét his rebus,quib? ante gaudebant: Si donee fiat in illis amor aeternorii,nonnulla mcelli* tia fauciantur.Confolabuntur ergo fpiritufanfto,qui maxime .ppterea paracletus nominatur:id eft,confo* lator,vt téporalia amittétes aeterna l^titia perfruan* tur.Beati q efuriunt Si fitiut iuftitià,quonià ipfi fatti* rabuntur.Iam iftos amatores dicit veri Si inconcuili bonijllo ergo cibo faturabutur,de quo ipfe dfis dicit, Ioan.4. Meus cibus eft vt facià voluntaté paths meùqd eft iuftitià:# illa aqua de qua qfqs biberit,vt idem dicit, fiet in eo fons aquae falientis in vità aeternam. Beati mifericordes,quonià ipforii miferebitur deus.Beatos effe dicit g fubueniunt miferis,qct eis ita repéditur,vt de miferia liberétur. Beati mundicordes,quonià ipfi deum videbunt.Quàm ergo fluiti funt q deum illis , exterioribus oculis quacrut cum corde videatur.Jìcut Sapien.I. alibi fcriptu eft,Et in fimplicitate cordis quirite illii.
Hoc eft em mundu cor,qct eft fimplex cor : & quem* admodti lumen hoc videri nó poteft nifi oculis mun= dis,ita nec deus videtur nifi mundu fit illud quo vi* deri poteft.Beati pacificism ipfi filij dei vocabiitur. In pace perfecho eft vbi nihil repugnat,&ideo fili) C dei pacifici,quonià nihil in his refiftit deo,& vtiqs filij fimilitudiné paths habere debent. Pacifici auté in fe* metipfis funt,qui oés animi fui motus cóponentes 8i fubijcientes rationr.id eft,menti Si fpiritui,carnalefqg concupifcentias habétes edomitas,fiunt regnum dei. In quo ita funt ordinata oia,vt id qd eft in homine precipua Si excellens,hoc imperet caeteris non relit* flantibus,quae funt nobis beihjftj cómunia. Atq; ids ipfumquodexcellitin homine nd eft,mens & ratio, fiibijciatur potiori,qct eft ipfa veritas vnigenit"? filiiis dei.Netp enim imperare inferioribus poteft nifi lupe* riori feipfe fubijciat.Et haeceft pax quae datur in ter* ra hominibus bona voluntatis,hcec vita cófummati perfectly fapientis.De huiufmodi regno pacatilfimo Si ordinatiffimo miffus eft foras princeps huh feculi, qui peruerfis inordinatifq? dominata. Hac pace in* trinfecus cóftituta atq; firmata,quafcunq; perfecutio* nes file qui foras miffus eft,forinfccus cócitauerit,au* get glonà quae fecundti deum eft,Non aliquid in ilio aedificio labefaflàs,fed deficiétibus machinis fuis in* notefeere faciens quanta firmitas intus ex truffa fit. Ideo fequitur,Beati qui perfecutioné patiàtur ppter iuftitiam,quonià ipforum eft regnu ceelorum. Sunt autem omnes iftae oilo fententiae. lam enim caetera compeUans loquitur ad illos qui aderant dices,Beati
LIBÉR PRÎMVS.	24^
eritis cum vobis maledicent & perfeqttéta Vos. Su* Ü periores autem fentétias generaliter digefferat.Non enim dixit, beati pauperes fpiritu, quonià veftrum eft regnum ccelorufied,quoniam ipfoni eft,ingt,regnum ccelorum.Ncq; beati mites,quonià vos ppffidebitis terramifed,quonià ipfi poffidebunt terrà.Et ita carte* ras vfqs ad oflauà fentetitià,vbi ait,Beati qui perle* cutionem patiuntur propter iuftitià,quonià ipforum eft regnum cceloriì.Inde iam incipit loqui praefentes compellans,cum Si fila quae fupra difta funt ad eos étiam pertinerent qui præfentesaudiebant:# hæc poftea quæ Vidéntur præfentibus fpecialiter dici,per* tineant etià ad illos qui abfentes vel poli futuri eràt, Quapropter file fententiarum numéros diligenter confiderandus eft.Incipit enim beatitudoab humili* tate.Beatipauperes fpiritu:id eft,non inflati,dum fe diuinae authoritati fubdit anima,timens poft hanc vitam ne pergat ad poenas,etiam fi forte in hac vita beata libi effe videatur.Inde venit ad diuinarum feri pturarum cognitioné,vbi oportet eam fe miteni pre* bere pietate,ne id quod imperitis videtur abfurdum, vituperare audeat,# perùicacibus conccrtationibus efficiatur indócilis. Inde iam incipit feire,quibus nó* E dis feculi huius per carnalem confuetudinem ac pec* caia teneatur.Itaque hoc tertio gradu,in quo feien* tia eft,lugetur amiffio fummi boni,quia inhaeretur extremis.In quarto autem gradu labor eft,vbi vehe# men ter incumbitur,vt fefe animus auellat ab eis qui* bus peftifera dulcedine inneXus eft.Hic ergo efuritur Si fititur iuftitià,# multum neceffariaeft fortitudo, quia nó relinquitur fine dolore quod aim deleflatio* ne retinetur.Quinto autem gradu perfeuerantib*? ih labore datur euadendi cónfilium,quia nifi quifq; adiri uetur à fuperiore,nullo modo libi eft idoneus,vt fefe tantis miferiarum implicamentis expediat. Eftau* tem iuftum confilium,vt quife à potentiori adiuuari viilt,adiuuet 8i infirmiorem in quo eft ipfe potentior. Itaque beati mifericordes,quia ipforum miferebitur deus. Sexto gradu eft cordis munditia de bona con* feientia bonorum operum,valens ad contemplàdiwn fummum illud bonum quod folo puro & fereno intei leftii cerni poteft. poliremo eft leptima ipfa fapien* tiaad eft,contemplata veritatis,pacificàs totum ho* minem & fufeipiens fimilitiidinem dei,quæ ita con* duditur,Beati pacifici,quoniam ipfi filij dei vocabun tur.Ovatta tanquam ad caput redit,quia confumma turn perfeilumç oilendit Si probat.Itaque in prima 8i in oftaua nominatimi eft regnum cœloriim,Bea* E ti pauperes fpiritu,quoniam ipforum eft regnum cœ lorum.JEt beati qui perfecutionem patiuntur propter iuftitiam, quoniam ipforum eft regnum «riorum.
Cum iam dicitur ,Q_uis nos feparabït à charitate Roma.S. ChriftfiTiibulatio,an anguilla,an perfecutio,an fa* mes, an nuditas,an periculum,an gladiusfSeptem funtergo quæ perfidimi,nam oftaua clarificat,8i quod perfeihtm eft demonftrat.vt per hos gradus perficiantur & casieri tanquam à capite rurfum ex« ordiens. Videtur ergomihi etiam feptiformis ope* ratio fpirituffanfti,de qua Efaias loquitur,his gradi* Elàiæ.ïï, busfententijfçcongruere.Sed intereft ordinis,Nam ibi enumerata ab excellentionbus cœpit,hic vero ab inferioribus.Ibi nanque incipit à fâpientia dei,& de* finit ad timorem dei,fed initium fapientiæ timor do* mini eft. Quapropter fi gradatim tanquam afeen* dentes numeremus,primus ibi eft timor dei,fecun* da pietas,tertia feientia, quarta fortitudo, quintino confilinmjextus intelleftus, feptima fapientia- Ti* mor dei congruit humilibus,de quibus hic dicitur, Beati pauperes fpiritu,quoniam ipforum eft regnum «riorum : id eft,non infiati, non fuperbi, de quibus Apoftolus dicit,Noli altura fapere,fed time:id RoHlrit-eft,noli extolii. Pietas congruit irutfous, Qui enim