Liber vñvs.
A ciffes.Ego vtrimque malum fieri noHenr.fedid tan« turn caliere potili ne fieret,quod erat in mea potei fiate. Alterum autem alienimi ,quod meo prece« pto extinguere nópotui, meo malefatte impedire nò debui. Non ergo peccantem approbat,qui pro alio non peccati# neutrum placet ci qui vtrunque nollet admitti. Sed illud quod ad fe pertinet etiam potefta# te,non perpetrai :quod autem ad alterarti, fola volun tate condemnatEt ideo prtìponentibus illam condi« tionem atque dicentibus, Si non thurificaueris, hoc patieris:firefpondiffet, Ego neutrum eligo, vtruque deteftor, ad nihil horum vobis confentio.: inter haec verba atque talia,quae certe quoniam vera effent,nul la cius confenfio, nulla approbatio teneretur, quaecun que ab eis pafTus effet,illi deputaretur imìiriarum ac* ceptiojillis commiffio peccatorum.Debuit ne igitur, ait quifpiam,ftiiprum perpeti potius quàm thurifica» rei Si querisquid debuerit,neutrum debuit. Si enim dixero aliquid horum debuiffe,aliquid honim appro babo,cum improbem vtrunque. Sed fi quaeriturquid horum potius debuit euitare qui vtrunque non po< tuit,fed alterutrum potuit: refpondebo,fuum pecca« turn potius quàm alienimi:# leuius potius quod futi, fi quàm grauiusquod alienum. Vt enim falua diligen# tiore inquifitione interim concedam, grauius effeftu# prumquàm thurificationemtilla tamen ipfius erat,il lud alienum faftum,quanuis id ipfe pateretur.Cuius autem faftum,eius & peccatimi. Q_uanuis enim gra# uiusfit homicidium quàm furtum, peius eft tamen lacere furtum, quàm pati homicidium. Itaque fi cui» quam proponeretur, vt fi furtum facere nollet, inter« ficeretur,hoc eft committeretur in eum homicidium, quia vtrunque euitare non poffet, id euitaret potius quod fuum peccatum eiTet quàm quod alienum.Nec ideo & illud eius fieret,quiain eum committeretur, & quia id poffet euitare,fi fuum vellet admittere. To tus itaque huius quasftionis nodus ad hoc adducit, vt queratur, vtrum alienum nullum peccatum quan» uis in te commiffum tibi imputetur,fi leuiore tuo pec catoid poffis euitare ne facias: an excepta eft omnis immundicia corporalis.Nemo enim aliquem immun dum fieri dicit,fi occidaturaut mittaturin carcerem, aut in vinculis habeatur,aut flagelletur^aeterif^ tor mentis & cruciatibus affligaturiaut profcribatur,dà* nife# afficiatur grauiffimis,vfque a^ vltimam nudità tem,aut expolietur honorftuS,atque ingétes accipiat contumelias per quqcunqire conuicia.Q_uicquid horri
C quifqueiniufte paffus fuerit, nemo eft tam demés qui eum immundum fieridicat. At fifimo perfundatur, aut fi tale aliquid ei per os infundatur vel inculcetur, patiaturve muliebria, omniii fere fenfus exhorret, & TaT.cóftu« confpurcatumT atqrimmudum vocant.Ita igitur co» pratum. eluded um eft,vt qualunque aliena peccata,exceptis ifs qua? immundum faciunt in quem committuntur, non euitet quifque peccatis fuis, neque pro fe neep pro quoquam,fed eafufferat potius fortitérque patiatur: & nullis peccatis fuis ea debet vitare, neque menda« ciò. Illa veroqucE ita committuntur in hominem vt eum faciantimmundum,etiam peccatis noftriseuita re debeamustac per hoc nec peccata dicéda funt,qua! propterea fiunt vt illa immundicia deuitetur. Q_uic« quid enim ita fit vt nifi fieret iufte reprehenderetur, non eft peccatum. Ex quo conficitur vt nec illa im« mundicia vocanda fit,quando euitandi eam nulla fa» cultas eft. Habet enim etiam tunc quod refte agat i}ui ea patitur, vt patienter ferat quicquid non poteft euitare. Nullus autem rette agens immundus fieri poteft quolibet contagio corporali. Immundus eft enim ante dominum omnis iniquus. Mundus ergo eft omnis iuftus,& fi non ante homines, tamen ante dominum qui fine errore indicati proinde nec cumea patitur,data euitandi poteftate,contaftu ipfo immun Tomusquartus.
4 dusfit, fed peCcatoquo ea cum poffet noìuit euitare. D Nullum enim peccatum effet, quicquid propter illa euitanda faftum effet. Propter tree igitur euitanda quifquis mcntitus fuerit, nò peccat. An aliqua etiam médacia excipiendafunt,vtfatius fit base pati quàm illa committere.iQ.uod fi ita eft,non quicquid faftum fuerit vtilla immundiciaeuitetur, non eftpeccatutti. Q_uandoquidem flint quaedam mendacia quse gra* unis fit admittere, quàm illa pati. Nam fi aliquis ad ftuprum queratur qui poffit occultar! mendacio,quis audet dicere nec tunc effe mentiendum^ At fi tali mendacio poffit latere, quod alterius famam laedat, eius immun diciae falfo crimine ad quam patiendam illequaeritur:tanquam fi dicatur quaerenti, nomina« to aliquo caffo viro atque ab huiufmodi flagitijs alic# no,vadead ilium & ipfe tibi procurabit quo libétius vtaris :nouit emiri deus tales & diligiti atque ita lite abeo quem quxrebat poffet auertitnefeio vtrum alte« rius fama mendacio violanda fit, ne alterius corpus aliena libidine violetur.Et omnino nunquam pro ali« quo mentiendum eft,eo mendacio quod alterum lae» dat:&fi leuius lateitur, quàm file nifi ita mentireris lateitur.Qjiia neepanis alienus inuito quanuis vale» dori auferenduseft vtalatur infirmior,necinnocens E inuitus virgis csedendus eft,ne alius occidatur. Pia nè fi velini,fiat,quia nec laeduntur cum ita volunt.
Sed vtrum etiam volentisfama falfo ftuprièri Tn rebus mine lasdéda fit,vt ab alterius corpore ftuprum auer» fidei nóef tatur,magna quaeftio eft. Et nefeio vtrum facilere* felocum periatur,quomodoiuftum fitvolentis famam fallo médacio. ftupri crimine maculari, quàm ipfo ftupro corpus in« Cap.X» uiti. Sed tamen fi talÌ9 optio proponeretur ei qui thu« rificareidolis quàm muliebria perpeti maluit, vt fi il« lud vellet euitare,famam Chrifti aliquo mendacio violaret,infaniffimus effet, fi faceret. Plus etiam di« co,quia infanus effet,fi aliena? libidinis euitandae cau fa,ne id in eo fieret quod nulla fua libidine pateretur. Chrifti Euangelium falfis Chrifti laudibus infalfa# ret, magis euitans alienam corruptionem in corpore fuo, quàm in doftrina fanftificationis animarum at< que corporum, corruptionem fuam. Quamobrem à doftrinareligionis, atqueab eis omnino enunciation nibus quae propter doftrinam religionis enttneian« tur cum illa docetur & difeitur, omnia penitus men« dacia remouenda funt. Nec vlla omnino caufainue« niri poffe credatur, cur in rebus talibus mentiendum fit: quando nec ideo in ea doftrina mentiendum eft, vtad eam ipfam quifque facilius perducatur. Erafta E enim vel leuiter diminuta authoritate veritatis, om» nia dubia remanebunt: Qua? nifi vera credantur,te» neri certa nonpoffunt. Licet igiturvel differtoriac dil'putatori atque predicatori rerum aeternarum, vel narratori vel prenunciatori rerum temporalium ad aedificandam religionem atque pietatem pertinen « tium, occultare in tempore quicquid occultandum videtur, mentir! autem nunquam licet, ergo nec oc» cultarementiendo.	Hocprimitus&firmif» Different
iìmeconftituto,decsteris mendacifsfecuriusquaw tiamétié» ritur. Sed confequenter etiam videndum eft remo» tis & me# uendaeffe etiam omnia mendacia qirealiquemla?« dads.Ca, dunt iniufte, quia nulli eft inuma vel leuiorinferen» XI. da,vt ab alio grauior repellatur. Nec illa funt admit# tenda mendacia, qua? quanuis non obfint alteri, nul« h tamen profunt, & obfunt eisipfis qui gratis men« tiuntur.Ipfi enim proprie mendacesdicendifunt. In« tereft enim inter mentientem atq; mendacem. Nam mentiens eft etiam qui mentitur iniritus,mendax ve ro amai mentir!, atque habitat animo ih deleftatio» ne mentiendi.Iuxtà ponendi flint & qui demendado volunt piacere hominibus, non vt alicuifaciant iniu» riam vel inferant contumeliam, iamenim fupra hoc genus remouinins, fed vtfuaUes fini in fermonibus a ùù fuis.