TRACTATVS XXXVI.
A folus non fam, in quit, fed ego & qui mifit me pa* ter.Quid ergo domine Iefu5Si folus effes,falfum eifet iudicium tuum,& ideo verum iudicas,quia folus non es,fed tu & qui te mifit pater, Quid re« fponfurusfum.^ipfe refpondeat, Verum eft,inquit, iudicium meum. Quare 5 quia folus non fum ,fed ego & qui mifit me pater mecum eft. Si tecum eft, quomodo te mifiti Et te mifit,& tecum eft,itane & miflus non receffifti,ita ne 8i ad nos venifti,# ibi man fifti5 Quomodo iftud creditur.5quomodoca* pitur.5ad haec duo refpondeo,Quomodo capitur,re« fle dicis:quomodo creditur,non refle dicis.Imo ideo bene creditur,quia non cito capiturmam fi cito cape« retur,no opus erat vt crederetur,quia videretur:ideo credis,quia non capis,fed eruendo fis idoneus vtea« pias. Nam fi non credis,nunquam capies,quia mi« nus idoneus remanebis.Fides ergo mundat te,vt in« telleflus impleat te. Verum eft,inquit,iudicium me« um,quia folus non fum,fed ego 8i qui mifit me pa« ter.Ergo domine deus nofter Iefu Chrifte,milTio tua incarnatio tua eft:fic video,ficintelligo:poftremo fic credo,ne arrogantiae fit dicere,fic intelligo. Prorfus & hic eft domin9 nofter Iefus Chriftus, imo hicerat B fecundum carnem,modo hic eft fecundum diuinita« tem,& cu patre erat,&d patre non recefferat.Qudd ergo dicitur miiTus veniffe ad nos,incarnatio ipfius commendatur,quia pater non eft incarnatus. Nam Sabelliani difti funt quidam haeretici,qui vocantur Si Patripaffiani,qui dicunt ipfum patrem pafliim fu« l’ffe,noli tu catholice: fi enim fueris Patripaffianus, non eris fanus.Ergo intellige miflionem filij nomi« natam incarnationem filii: patrem autem incarna« tum effe non credas,fed & a filio incarnato patrem receffiffe non credas. Ille carnem portabat, ille au« tem cum filio erat. Si in caelo pater,in terra filius: quomodo pater cum filio erat5quia & pater Si filius vbique erant:non enim in coelo lie eft deus,vt non fit in terra. Audi illum qui volebat fugere iudicium Pfal.158. dei,& non inueniebat quo, Quo ibo,inquit,a fpiritn tuo,8C a facie tua quo fugiam5fi afcedero in coelum, tu ibi es.De terra erat quseftio: audi quod fequitur, fi defeendero ad infernum ades.Si ergo & in inferno dicitur quod affit,quid rerum remanet vbi non fit5 Hiere.25. vox enim dei eft apud prophetam, Caelum & ter« ram ego impleo. Vbique ergo eft qui nullo claudi* tur locotnoli ab illo auerti,& tecii eft. Si vis ad eum peruenire.noli piger effe amare: non enim pedibus, C fedaffeflibus curris,vno loco manens venis,fi credis
& diligistergo vbiq? eft.Si vbique eft,quomodo cum filio non eft5 Ita ne cum filio non eft,qui fi credis & tecum eft5Vnde ergo verum eft iudicium eius,nifi quia verus eft filius.5Hoc enim dixit,Et fi iudico,ve« rum eft iudicium meum,quia folus non fum,fed ego & qui mifit me pater: tanquam diceret, Veru eft iu« dicium meum,quia filius dei fum:vnde probas quia filius dei es.3quia folus non fum,fed ego & qui mifit me pater.ErubefceSabelliane,audis filium,audis pa trem.Pater,pater eftifilius,filius eftmon dixit, Ego fum pater,& egoipfe fum filius:fed folus non fum,in« quit.Quare folus non es5quia mecum eft pater.Ego fum,& qui mifit me pater: audis,ego fum,8' qui me mifit.Ne perdas perfonam,diftigue perfonas,difhn« gueintelligentiam,noli feparare perfidia,ne iterum quali fugiens Charybdim,in Scyllam incurras: vo« rabat enim te gurges impietatis Sabellianorum,vt diceres ipfum effe patrem qui eft filius,modo didici« fti,folus non fum,fed ego &q mifit me pater. Agno« fcis quia pater,pater eft:& filius,filius eft.Bene agno fcistfednoli dicere,pater maior eft,filius minor eft: noli dicere,pater aurum eft,filius argetum eft. Vna fubftantia eft,vna diuinitas,vna coaeternitas,perfe« fla aequalitas,diffimilitudo nulla. Nam fi tantum* Tomus nonus.
DE CAP. VIII.	58
modo alterum credideris effe Chriftum,non cum qui D pater eft,& in aliquo tamen diftantem fecudum na« turam effe putaueris,a Charybdi quide euafifti,fed in Scyllaeis fcoprulis naufragafti. In medio nauiga, vtrunque periculofum latus euita. Pater,pater eftrfi« bus,filius eft.Iam dicis pater pater eft,filius filius eft: bene periculum abforbetis gurgitis euafifti,quid vis ire m alteram partem,vt dicas, Aliud eft pater,filius aliud.5 Aliu$ eft refle dicis,aliud no refleralius enim eft filius,quia non eft ipfe qui pater,& alius pater qa non eft ipfe qui filiusmon tamen aliud,fed hocipfum eft & pater & filius. Quid eft,hocipfum eft5 Vnua deus eft. Audifti quia non fum folus,fed ego & qui mifit mepater:audi quomodo credas patrem & fili« um,audi ipfum filium, Ego & pater vnum fumus: non dixit,pater ego fum,aut ego Si pater vnum eft: fed cum dicit,Ego 8i pater vnum fumus,vtrunque audi,& vnum 8i fumus,& d Charybdi & d Scylla li« beraberis.In duobus iftis verbis,quod dixit,vnum,li« berat te ab Arrio:qudd dixit,fumus,liberat te aSa« bellio.Si vnum,non ergo diiierfunr.fi fumus,ergo 8£ pater & filius: fumus enim non diceret de vno,fed vnum non diceret de diuerfis: ergo ideo verum eft, inquit,iudicium meum,breuiter vt audias,quia filius E dei fum: fed fic tibi perfuadeo,inquit, quia filius dei fum,vt intelligas quia mecum eft pater,non fic fum filius vt ipfum deferuerim,non ita hic fum vt cum ipfo non fim,non ita ibi ille eft,vt mecum non fit. Formam feriri accepi,fed formam dei non amifi.JSo« Ius ergo,inquit,non fum,fed ego 8i qui mifit me pa« ter.Dixerat de iudicio,de teftimonio vult dicere.
In lege,inquit,veftra feriptum eft,quia duorum ho minum teftimonium verum eft,Ego fum qui tefti« monium perhibeo de meipfo,& teftimonium perhi« bet de me qui mifit me pater.) Expofuit illis Si le« gem fi ingrati non effent. Magna enim quaeftio eft fratres mei,8c valde mihi videtur in myfterio res effe conftituta:vbi deus dixit, In ore duorum vel trium Deute.i? teftium ftabit omne verbum. Veritas quaeritur per duos teftes.5 Ita plane,fic fe habet humani generis confuetudo:fed tamen fieri poteft vt & duo mentian« tur.Sufanna cafta duobus falfis teftibus vrgebatur: Danic.15 nunquid quia duo erant,ideo falfi teftes non erant.5 De duobus dicimus aut de tribus,vniuerfus popu« Ius mentitus eft contra Chriftnm. Si ergo populus Mattzi conftans ex magna hominum multitudine,falfirs te« ftis inuentus eft,quomodo accipiendum eft, In ore duorum vel trium teftium ftabit omne verbum,nifi F quia hoc modo per myfterium trinitas commendata eft,in qua eft perpetua Habilitas veritatis5 Vis ha« bere bonam caufam?habeto duos vel tres teftes,pa« trem & filium 8i fpiritumfanflum.Denique quando Sufanna cafta faemina,fidelif<j coniunx,duobus fal« fis teftibus vrgebatur,trinitas illi in confcientia at« que in occulto fuffragabatur,illa trinitasde occulto vnum teftem Danielem excitauit,& duos conuicit. Ergo quia in lege veftra feriptum eft,duorum ho« minum teftimonium verum effe, accipite noftrum teftimonium,ne fentiatis iudicium.Ego enim,inquit, non iudico quenquam,fed teftimonium perhibeo dq^ me:differo iudicium,non differo teftimonium.Eliga« mus nobis fratres contra linguas hominum, con« tra infirmas fufpitiones generis humani deum iudi« cem,deum teftem:non enim dedignatur teftis effe qui iudex eft,aut promonetur cum fit iudex,quoni* am qui teftis eft.jpfe iudex erit. Quare ipfe teftis.5 quia non quaerit alium vnde cognofcat qui fit.Qua* re ipfe iudex 5 quia ipfe habet poteftatem mortifi* candi 8i viuificandi,damnandi & abfoluendi,in ge« hennam praecipitandi,&in caelos leuandi,diabola
• coninngendi & cum angelis coronandi. Cum ergo ipfe habeat hanc poteftatem,iudex efhquia vero vt h fi te cq«