COMMENT. DIVI AMBROSII
G dignitatem eius.Nouus enim fit his quibus prius ho« mo tantu videbatur ciifntelligitureffe deus,vt recedes te infirmitateagnofcatur diuinitas,R ceffate errore ve« teri,qui introduflamultoru deorii opinione,ab vnius veri dei fide tranfduxerat gens humanum,reuertantur omnia ad fimplicitatis profeffione,vnum deuadoratia so in trinitate.^O mnia autem ex deo.Quauis Chriftus nos redemerit,omnia tame ex deo, qa ab ipfo eft ornis paternitasiideoqsneceffeeft praeferri perfonam patris.
53 iTQuircconciliaiiit nos fibi per ChriR ii, & dedit nobis si minifteriu reconciliationis,quonia quidem deus erat in 55 Chrifto mundri recocilians fibi,no reputans illis delida 55 ipforum,&ponens in nobis verbii reconciliationispro 55 Chrifto,pro quo legatione fungimur, tanq deo exhor= 55 tante per nos,orantes pro Chrifto recociliari deo, eum 55 qui non nouerat peccatu,pro nobis peccatu fecit,vt nos 55 effemus iuftitia dei in ipfo.)Deus omnipotens genitor Chrifti.cu omnia quae per Chriftu fecerat,errore cadu= cafiriffenteffefla,creatoris fui oblita, Chriftu dominii noftru de facris Pedibus ad terrena venire dignatus eft: & faflii carne in fpecie hominis,vt forma effet homini= bus queadmodu fibi deu creatore fuu pacificu facerent. Deus ergo erat in Chriilo.Quomodo^Quafi in vicas rio aut legato,fient fuit in prophetis: aut aliterno ficut fuit in prophetis,ficintelligi poteftfuiffe &in filio. Fi= liusenim naturaliter natus eft patris dei. Vnde dicit: Quia pater in me eft,& ego in patre.Pater enim per id intclligitur eftein filio quod vna eorum fitfubftantia.
H Ibi eni eft vnitas,vbi nulla eftdifferetia:acper hocin= uicem funt.quia & imago & fimilitudo eoru vna eft:vt vides filium vidiffe dicatur patre, ficut 8i ipfe Dns ait: Ioan.i 4. Qui me videt, videt & patremeu. Refle ergo dicitur: Deus erat in Chrife ,boc eft,pater in filio,miidu recons cilians fibi,no reputas illis delicia corii, quonia' creatu= ra peccauitindeu,necpoenituit vt reuerteretur ad edi Deus opus fuum noles perire mifit fikufud, per quem praedicata eis remiffionepeccatorum,reconciliaret eos fibiperipfum,per quenos crcauerat.Sine ergoper fis lium, fine per ieruos deus exhortatur populu: quia ad ipfum omnis fuma refereda eft,cuius voluntate & pro« indentia Chriftus incarnatus eft ad falute bominu reds imenda.Quicdreuertivelletad patre,difpenfationem acceptam a patre dedit difcipulis.Orantes pro Chrifto ] recociliarideo,hoceft quod dixi,quia pro Chrifto vica= rios deditapoftolos,vtpro ipfo praedicarent recociliari deo.E um qui no nouerat peccatu, pro nobis peccatum fecit.Deu dicit patrem peccatu feciffefiliu fuu Chriftu, eum vtitp qui peccatunefciebat,id eft,qui nopeccaue^ rat,quia factus caro no immutatus, fed incarnatus fa= flus eft peccatu:iicut qui fit prtefcflus, no amittitquod erat,fed afliimit vtiqiqdnon erat. Homo ergo fail*? eft Chriftus caufa peccati, quem no tangebat fors, neq?di= gnitasnafcihomine.Propterqdautem omnis carofub peccato eft,ideo faflus caro,faflus eft peccatu. Et quos niam oblatus eft pro peccatis,no immerito peccatufa= flus dicitur,quia & hoftia in lege que pro peccatis offe» .	rebatur,peccatu nuncupabatur,vt nos effemusiuftitia
EMiq.55. deiin ipfo.Qui peccatu nefeiebat, dicente Efaia:Qui peccatu noti fecit,nec dolus inuetus eft in ore eius,quafi peccatoroccifus eft,vt peccatores iuftificarentur apud deu in Chrifto.Zelum enim paffu seft Satanas aduer-fusfaluatorem,vides eum docere homines quomodo fibi propitium facerent deum,abrenunciantes diabolo, & propter boc occiditeum.nefciensfuturuaduerfusfe. Chriftus enim poft crucem defeendens ad inferos des lucta morte,quia peccatum nefciebat,teneria morte no poterat:quia mors per peccatum inaniuitinfernum, vt mors iuftipeccatorib? proficeret,vtdecgtero mors eos qui fignnm crucis habent,tenerenon poffit.
CAP VT SEXTVM.
DI W ANTES autem & obfecramus, « k
W ne inuaciium gratia dei recipiatis.) Duplici « genereapoftolus humanae falutis cura fub» EfiSEaQl: facere cotendit,vt 8C dei prouidetiae deuotus exifteret, & hominibus charitatis officium exhiberet. iTTeporc enim,inquit,accepto exaudiui te,8<: in die fa» « Efa.49 lutisadiuuite.)HocfcriptueftinEfaiapropheta. prae^ « deftinata docet gratiam deiin tepore Cbnfti. fic enim decreuit deus affluere mifericordia fua, vt nomen Cbri ftipofcentibus auxiliu largiretur.^ Ecce nunc tempus « acceptabile,eccenuncdiesfalutis:neminidantesvllam « offenfione,ne vituperetur minifteriu noftru.) Tempus « adeffe dicit,quo poffint ad indulgetiam proficere pecca» tores.Tepus adeffe dicit,quo morbis mortalibus medi camina poffintinfudi:& ideo fefolicitu effe circa aegro» rum falute,nefortenegligentia aliqua medicine gratia effeflu careret,& bone voluntatis fuae.F ide ergo 8i vi= gilantia fua omne offenfione negligentibus amputat, ne horum forte fegnitia offenfiois occafione pareret di= fcipulis:ac per hoc liberos fe fignificant.quia qd falutarc eft,fimpliciter omni inflantia predicat. Vnde fubiecit: 1INe vituperetur minifteriu noftrum)Vituperaretur « enim minifteriu ipforum,fi ea que verbis docebat,ope= ribusfuis vt fierent exempla nodarent.^Sed in omni= ce bus c6mendatesnofmetipfosvtdeiminiftri.)Deimi« « mftri fineadulatione docent, vtei cuius miniftri funt placeant,non ficutpfeudo3poftoli,fcientes non feadeo L miffos.praefenti vtilitati (ludebant.^ In multa patiens «. tia.) Patientia eft quas faluathomines.Nifi enim pa= « tietia abufus effet,quomodo faluaffet Corinthios quos poft praedicationem fuam tantis vitiis morii & erroris busdiueriarnfeflarninueneratinuo!utos,quospatiens tiafuapaulatim ad veram doflrina reuocat^ Inprefs ce furis. jPreffuras pertulit.fcies quid a deo pro bis fit pro» <s miffnm.fl In neceffitatibus.jNeceffitas erat etiam in ce preffura pofitti docere, quia a domino erat miffus.^ In ce anguftiis.)Spefuturiangnftatus,perfidoru oppofitio» ce nibusnonceffit.^ Inplagis.jA Iudeis&gentibuscae» ce fus frequenter,non tacuit gratiam Chrifti.^f In carceris ce busfaepe. jln carceremiffuscontepta falute fua, etiam ce illic donum dei praedicauit.iTIn perturbationibus.)In» ce tantum deo deuotus erat,vt nec perturbatio fiduciam quam in deo habebat minueret.flln laboribus.)Labo» «e rareno deftitit manibus fuis.ne cuigrauis effet, certus hocfibiproficereapuddenm.Qn vigiIiis.)Tamfolici» « tus erat circa officui fibidelegatu, vt necnofleceffaret. flln ieiuniis.) Aliquando voluntaria,aliquado neceffi» « tatis ieiunia pertulit caufa penuriae,& deo gratias egit fpiritaliterfepafceti:quiaideocontentuserat,ne vetris caufa ihcbharetur.f In caftitate.) Caftitate fiue corpos ce ns fiue Euangelii vedicans.non paucos fecit inimicos. M ii In fcientia legis & Euangelii.)Scietiam non in fapie» ce tiahumana,ne(pinfimulationeafferens,deofefidelem difpenfatorem Chriftiexbibuit.Qnmagnaniniftate.) ce Grandis animieratin baiuladis infirmitatibus fratru, & in conteptumudibuius.Vndealio loco dicit: Mi= Gala.rf. himundus crucifixus eft,& ego mudo.il In benignitas « te.)Benignus erat,quia ficut arguebat,ita & bladiebas ce tur,vt poft correptionem leni exhortatione confolares tur.fllnfpiritufanilo.jSpiritusfanfluseffugitfifium. « Sap.r. Quoniam ergo fynceriter docebat in fpiritu fando, dei donum tradebat.Qn charitate no fimulata.)Si mulas £e ta charitasin bis eft,qui in neceffitate deferunt fratres. Vnde hiefemper neceffitates fratrum fuas facies, fini« plex erat in cbaritate.Compatiebatnrenim omnibus, ficut alio loco dicit: Quis fcadalizatur, & ego no vrori i.Cor.H» Htecenim veracharitaseft.fi fuavtilitate contempta eius cura agat que diligere fe profitctir, qdfemper fecit apoftolus.^ In verbo veritatis.) Verbri veritatis erat « in eius doftrina.quia non aliud tradebat,quam a domi» no acceperat.ilIn virtutedei.) Virt9 in eo dei erat,quae w