HXHAEMERON LIBER I.
fa quæ ex noftra voluntate prodeunt ¿elida iuuétutis,& irratíonabilespaffiones corporis. Quorum igiturnos fumus domini,horum principia extrinfecus nó requira mus,nec deríuemus in alios, fcdagnofca mus eaquae proprie noftra funt. Quod enim pofTumus n¿¡ faceré fi nolumus,huius eleñioné mali nobis potius debemus q aliis adfcnbere. Ideo etiri in indiciis iftis voluntarios reos,nó ex neceffita te cópulfos,culpa ftringit,paena con demnat.Netp enim fiper furore aliquis innocentépere merit,obnoxius morti eft:quinetia ipfius diuinæ legis oraculo.fi quis per imprudétiam intulerit necem,acci= pit impunitatis fpem,refugii facultate, vt poffit euade« re.Hocigiturdeeo quod proprie malii videtur,didum fit. Mala enim nó finit nifi quas crimine menté impib cant,æ confcientiá ligant. Cæterum pauperiem,igno» bilitatem,ægritndiné,morté,nemo fapiens mala dixes rit,necfn maloniforteiiumerauerit:quianec contraria litis in bonis habentur maximis,quorum alia nobis ex natura,alia ex cómoditate accidere videtur. Nó ociofe nobis excurfusifte proceffit,vtprobaremus tenebras 8¿ abyffum fimpliciter acdpiéda. Erant eni tenebrae de obumbratione caeli: quia omne corpus vmbram facit, qua obumbrat vel finitima vel inferiora,& ea maxime quae operire a tq? includere videtur.lncludit autem caeli polos:quia caelum ficut camera extenditur, queadmo« dum fupra demóftrauimus. Non ergo principalis erat B tenebrofa fubftantiaifed quafi vmbra fecuta eft mundi corpus caligo tenebrari Itaqs momento ditiinæ praece ptionis mundus affnrgens, intra fe inclufit vmbram: vt'fiquís in campi medio qué fol meridianus illumi= net, locum aliquem repente obfepiat, 8i denfis ramo= tum frondibus tegat : nonne quo iplendidior foris fpe= cies loci eius effulgeat,hoc horrenti defuper fcena gur= guftiumeius intus obfcurius fit? Aut vnde antrum, claufum vndiq? huiufmodilocum vocarunt : nifi quod atroinhorrercatfitu,atq5offufionetenebrarum? Jfte ergo tenebrae fuper aquarum abyffos erat. Namiabyf« fum multitudinem & profundum aquarum dici, lefiio Euangeliidocet, vbirogabant faluatorem daemonia neiuberet fllis vt in abyffum irent.Sed qui docebat vo luntates daemoniorum non effe faciendas, præcepit il» hs vt irent in porcos . Porci autem fe in ftagnuma= quarum praecipitarunt, vtquodrecufabantdaemonia noneuaderentjed digno praecipitio demergerentur. Erat’ergo haec mundi incompofita fpecies & forma.
De creationelucis,perquam ornata funt prius coti» dita,8¿ dediftinilione inter lucem 8¿ tenebras, atqt ita inter diem &nofiem,	Caput IX.
C	fpiritus,inquit,dei fuperferebatur fuper a-
|| B!ROquas,& dixit deus:Fiat lux.) Merito praes W Ssfl iniHus fpiritus dei, vbi duritia incipere ha HUssIlli bebat operatio.F iat,in quit,lux. Vnde vox dei in feriptura diuina debuit inchoare, nifi a lumine? Vnde mundi ornatus,nifi a luce exordium fumere? Fruftra enim effet fi non videretur Erat quidem deus t.Tim.	ipfo in lumine,quia lucem habitat inacceffibile.Et erat
£oan.i.	lumen verum,quod illuminat omnem hominem ve=
nientem in hunc mundum.Sed etiam lucem fieri vo= luit,quae oculis corporalibus comprehenderetur. Qui aedificium aliquod dignum habitaculo patriffamilias ftrueredefiderat,antequafundameta ponat, vnde luce ei infundat explorat: ea prima eit gratiatque fi defit, tota domus deformi horret incultu.Lux eft quaereli» quos domus commendat ornatus. Fiat,inquit,lux.) Plen3 voxlumfnis non difpofitionis apparatum figni« Ficatjfed operationis refpledet effeftu. Naturae opifex lucem locutus eft, & creauit. Sermo dei voluntas eft, opus dei natura eft.lucem creauit, tenebras illuminas uit. Etdixitdeus:Fiatlux,&fa£lacftlux.) Non ideo
as
dixit, vt fequeretur operatio,fed difto abfoluit negodri. D Vnde pulchre Dauidicdillud: Dixit, & faflafunt.qa diflum impleuit effeftus. Autor ergo lucis deus: locus autem 8i caufa tenebrarum mudiis eit. Sed bon iis au» tor ita lucem dilexit, vt miidum ipfiim infufo aperiret luminc,atq;eius fpeciem venuftaret.Refplenduitigi£ fubito aer,& expaiierunt tenebraenouiluminis clarita tem. Repreilit eas, & quafi in abyflos demerfit repete per vniuerfa mundi fulgorlucis iiifufus. Pulchre itatp & proprie dixit: Eafla eft lux. jSicut enim cito lux cze« lum,terras,maria illuminat,& momento temporis fis ne vlla comprehenfione reteihsfurgentisdieifpledo* re regionibus,noftro fe circunfiindit afpe&ui, ita ortus eius cito debuit explicari. Quid miramurfideus los cutus eft lucem, 8i caliganti mado lume emicuit, qua-do fi quis interaquas merfus,oleum ore emiferit,dario ra faciat ea quepfundi tegebatur occultis? Dixit deus, non vt per vocis organa qtiida fonus fermonis exiret, nec vtlinguae,motus cadefteformaret alloquium, at= que aerem iftum quidam verborum ftrepitus verbe= rarct,fed vt volutatis fuaecognitionemT proderet ope f alias co* rationiseffeflu. Et difereuit inter lucem 8i tenebras, gitatione. Et vidit deus luce qa bona eft.) Dixit,& fonuvocis nui lus audiuit.difereuit, & operationis molimina nemo deprehendit, vidit,& oculorum eius intentionem nub lus afpexit .Et vidit,inquit,deus lucem,quia bonaeft. E, Necquod ignorabat vidit,necid quod nefeiebatante aut non viderat, comprobauitifed bonorum operti pro priiim eft, vt externo comendatorenon egeant,fed gra tiam fiiam cum videntur ipfa teftentur. Plus eft quod probatur afpeflu,q quod fermonelaudatur. Suo enim vtitur teftimonio, no alieno fuffragio. Quod fi apud nos oculis indicium emittitur, quibus fimul &gratia venuftatis,& rerum menfura comprehenditur: quato magis deusomnia quce probat videt,8C que videt pro» batjfecundumquodfcriptum eft:Quia oculidomini Pial.JJ, fiiperiuftos? Lucis natura huiufmodieft,vtnoin nu mero,nonimefiira,non in pondere,vt alia, fed omnis eius in afpeilu gratia fit. Propriis itarp feunonibus na« turam lucis expreffit.quae videndo complacet, quonia ipfa videndi officium fubminiftrat.Necimmerito tan tum fibi praedicatorem potuit inuenire, a quo iurepri* ma laudatur,quoniam ipfa fecit vt etiam extera muti« di membra digna fint laudibus. Viditergo deus luce» 8i vultufuoiiluminauit,& vidit quia bonaeft. No ex parte dei, fed ex generali indicium eft.Itaqs no in fple-dore tantumodo,fed i n omni vtilitate gratia lucis pro« E batur. Vn de 8i diferetio fit inter lucem & tenebras, vt feparata lucis natura atqs tenebrarii, nihil videatur in= tra fe habere confufum. Et vocauit deus diem lucem, & tenebras noflem vocauit.) Vt& nomine lpfo die noflemtp diftigueret. Aduertimus itaqsquod lucis ors tus anteq foil's,diem videat aperire,(principia eni diei noftis exitum claudunt) finifqi temporis, & ftatutus li mes nodi & diei videatur effe praeferiptus. Diem fol clarificat,lux facit.Frequenter caelum nubibus texitur, vt fol tegatur, ne vllus radius eius apparat: lux tamen diem demonftrat,& tenebras abfeondit.
Quod non diei nox,fed dies no&i fecundum feriptu ram anteferatur,& de vnitate diei in quo caelum & ters ra extera que finit condita 3i creata.	Caput X«
PACTVM eft vefpere,& factum eft mane dies vnus»)Quaerunt aliqui,cri prius ¡ra	vefperum,poftea matie feriptura memoras
fegjgf^ juerit, ne forte noflem prius q diemfignifis carevideatur.Necaduertuntprimo quod praemiferic diem,dicedo:Et vocauit deus diem lucem, & tenebras vocauit nofhm.Deide quodvefper finis diei fit,8c ma« nc finis noilis.Ergo vt praeroga tiuarn & primatus na