i
IN PRI MAM PAVLI AD
RHOMANOS EPISTOLAM, ATHANA»
SII, VEL POTIV
Q. V E VOLVNT)
„___ x .	P R O L O
S, (V T P L AE R 1= V V L G A R I I,
G V S.
jf Aerarum Iiterarum frequentior Iodio, adfui cognitionem homines du? cit.Inquit enim ueridicus ille:Q.ua?rite,8i inuenietis : puliate,SC aperiet uobis.Quocirca tunc harum epiftolarum myfteria pernofcemus, quum eas diligentius leditarimus. Atqui Paulus eò plurimo uniuerfos dodri? excellentia fuperauit, qud maiorem pra? exteris laborem infumpiit, fP abundeque eft fpiritus fandi gratiam aflècutus.quod fané non folum ex
____________¿i eius epiftolis,uerum	Apoftolorum ex adis cognofci poteft. Mercuri) Apoflolusapud nanq; apud Gentiles,obipfìus pratftantiam eloquentia?, nomen fortitus eft. Prima itaq; Gentiles obelo epiftolarum ad Rhomanos habetur. Nec tamen idcirco quòd prior confcripta fit. fiqui? quentiamMer* * dem hanc, ad Corinthios dua?,& ad Theffalonicenfes una iam anteceflèrant, quibus ad <wius dictus. Hierofoiymam facit de tranfmiffis ad uidum neceffarijs mentionem, 6C alia prxtereà ad Galatas.Hanc itaq? adRhomanos epiftolam,eo priorem locum obtinuiife putandum eft: ^pifloladdRho quia iftiuftnodi ordo in facris literis nequaquam neceffitate ulla exigitur. Nam & duode curpri* ni prophetae,8£ fi non ljfdem temporibus extitere,(quin longo potius interuallo diftarut) maordine. fic tamen funt in facris codicibus pofiti,perinde ac fefe inuicem fint fubfecuti. Scribit au? tem ad Rhomanos Apoftolus,Euangeltj minifterio funges, tanquàm ad orbis terrarum principes.Qui enim caput iuuerit,& reliquis membris adferat utilitatem,necefle eft.
C A P V T	I.
PA ulus) Nec Mofes ipfe,nec eius pofteri pla?ricg,neqj hi qui E uangelium icripièriït, fuum nome Iiterarum primordijs adiecere.Hic uerô uir perbeatus,fuis epiftolis fuum nomen pra?ponit:quippe qui ad eos literas daret,qui longe abeifent : quum propheta? illi ad praefentes fcriberent.Qtiod tamen haud quaquàm agit, quum ad Hebrxos literas fcribit:ne illi quum fe infenfum haberent,quia SC praeputium tolleret, & legem uideretur ut inanem contênere.’initio ftatim nomine eius perledo,2C feripta fimul refpuerent.Que? ret aliquistcur ex Saulo fit Paulus appellatus. Ne forte Apoftolorum principe haberetur inferior,qui Si Cephas Si Petrus fît didus: uel Zebedxi liberis,quibus ÔC Boanerges fue rit,id eft,tonitrui filtj inditum nomen.	as'
* Seruus) Multiplex fane eft uaria feruitns.aut em creationis iure obuenit, qua om? nia dicîïtur Deo effe fubiedajaut ex fide,ut illud: Obcediftis aut ex corde in eam formam dodrinae,in qua traditi eftis:aut ex uitae moribus,quibus 5C Mofes Dei feruus eft nuncu? patus.His omnibus feruitutis modis,Paulus didus eft feruus.
* Iefu C hrifti) Difpenfationis ipfius nomina praefert : ab inferiori bus ad fuperiora con? tendens.Conftat enim Chriftum lefum carne affumpta, fuifle non Deo,fed fpiritu fando perundumrqui oleo quouis eft efficacior.Quôd aût uel fine oleo conflare undio queat,il? ebriftus Gne* lud aitditChriftos meos ,hoc eft,undos meos nequaquam attingite. quod fane dictum ad cè,Latine uti* ea pertinet,qua? ante conditam legem fuere,quando nec nomen quidem extaret huiufce? itus. modi ex oleo undionis.
* Vocatus) Humilitatem præfert hoc uerbum. Oftendit enim non conquirendo fe id reperilïè.’fed ueniflè accitum.
* Apoftolus) Ad reliquorum,qui 8£ uocati funt,differentiam fubinde dicit.IIli quidem ad fidem duntaxat funt accitiimihi uero apoftolatus id muneris & creditum eft,SCdema? datum,quod Chrifto ipfi à patre miffo eft traditum.
* Segregatus in Euangelium,) Id eft,deputatus ad Euangelij difpenfationem.Vel ali? ter:Segregatus,ideft,ad id prædeftinatusrquem admodum &C Hieremiam alloquii Deus; Priufquam de uulua exires,fandificaui te.Et alio in loco Paulus: Qiium autem Deo pia? citum eft me fegregare de utero matris mea?. Nec fane fruftrà id, inquit, quôd & uocatus fum,8C fegregatus in Euangelium.Quum enim ad elatos quofdam (Rhomanos dico)&S a infolentes. ,