202,
dum:& fufficientem, ut etiam fine caufis fecun-dis produceretur idem effettus. Qux omnia,ut Antonius Cordubenfisdubio 4.citato ait, fup-ponunt Scoti probationes.Qubd fi fundamenta hæc uera effent, plané radix & caufa tota contili genti® rerum effet fola libertas uoluntatis diui nx ad operandum, ut locis citatis affirmat Sco-tus.Pofito prxterà,quòd Deus neceffitate natura concurreret cum caufis fecundis eo ipfo influxu , quo re ipfa libere cùm eifdem concurrit, tolleretur contingentia rerum, ut Scotus affirmat.
Cæterùm datis his fundamentis, non uideo quanam ratione libertas arbitri) noftri falua ma neaf.quandqquidem, illis politis fundamentis, à folo influxu Dei penderet, quod operaretur, aut non operaretur hoc,aut illo modo noftta uo luntas. Neque etiam uideo quanam ratione con cedi pofiet, liberum arbitrium, faltem ex parte, fe ipfum agereiquod tamen ad rationem liberta tis domini)ve in proprias attiones, eft necefla-tium.Imo neque uideo quem proprium influxu , t una cum caufa prima haberent tunc caufxfecù- C feftum. d®, fed uel Deus ad earum prxfentiam efficeret jpfarum operationes,uel omnes,fiueliberje,fiue non liber®,comparatione Dei haberét fefe pror fus ut inftrumenta artis ,quæ folùm habentapti tudinem : ut artifex illis mediantibus operetur, totum tamen motum accipiunt ab artifice:quare opera omnia, cùm aliarum caufarum, tum e-tiam liberi ’satbitrij, tribuenda effent Deo tamquam illorum arrificiripfis uero caufis folùm ut inftrumentisj'ad id tandem à Deo aptatis, quod üenimtô- h*tetici maxime contendunt. Vnde plusquàin ] ingentis periculofam exiftimo fententiam hanc Scoti ita fatua mane explicatam, prælèrtim cùm de fide fit,liberum Deis''0u- arbitrium nolirum,etiam à Deo motum,& exci miuerfaii tatum auxilio particulari grati® prxuenientis, coneurfu, polle pro fua libertate non fequi, fed repugnare adhibet"«! motioni,& duttui Dei. Veruni ea fatis impugna neceffitate ta relinquitur ex ijs qu® difputationibus prxee naturai in— dentibus dièta funt.
Ad’ptimfi Ad primum argumentum Scoti, fi folùm aga Scoti. mus de concurfu generali, de quo folo uidetur loqui, facilis eli folutio ex tjs,qu® hattenus ditta funt. Quicquid enim fit de maiori, neganda eft minor, Concutfus namque Dei generalis cû caufa fecunda non eft influxus Dei in caufam, fed in etrettum uni cum caufa fecunda, ut expli catum eftiquàrè lecundanon priùs mota à Deo concurfu generali producit effettum,fed influé te fimul Deo cum ipfa in effettum per concur-fum generalem, ut cum igne in calorem induce dum in aquam,producit effettuai. Qux folutio uidetur effe de mente CaietanihocToco, &q. 19. artic. 8. Quamuis enim uideatur concedere Scoto,! caufa primamouericaufamfecundam perconcurfumgeneralem, ait tamen, motione silam non effe propriam , quali caufa fecunda motionem aliquam prxuiam accipiat à prima: fed effecaufam primam eft intime cooperari cü fecunda in effettum , quod non uidetur effea-Siùd,quàm intimò,una cum illa,influere per có-curfum generalem immediatè in effettum abfq; attione aliqua in caufam. Quarè fohsuerbisà nobis differre uidetur. Imo & Scotus ipfein 4. diftinttionc r.quxftione l-inrefpOnfioneadul timum,nobifcumcófentireuidetur. Conftituit enim diferimen inter inftrumentum comparatione artificis, à quo mouetur, & inter caufam
B
Qusft. XIIII. Artic.III. . Diiput.Xl.
fecundam comparatione prima?aquapenistin ■ produdionefui effeftus,qubdinftrumentumre cipiat motum ab artifice, caufa uero fecuda3qua do producit fuum effeftu, nihil omnino de no-uo ab eo recipiat,fed foliim Deus influat,cuin il la in effettum. Verba Scoti eo loco h jc funt. Caii fam fecundam agere in uirtute ait eruti, non esi recipere tunc aliquid ab illo ait ero: fed tantum habere ordinem in feriorem ad illud alterum ages in fuo ordinefimul- Et paucis in.teriettis addit. Ex hoc patet,quod caufa prima in caufam fecun dam, quandofimul,agunt ,non esi influentia no-ua,qu£fit creatio alicuius inhar entis caufa fecit dafedinfhtentia ibi ejideterminatus ordo iftarii caufarum in agendo effeblum communem . Ad probationem minoris dicendum eft, caufam fer eundam dici nihil producere nili uirtute primj: tum quoniam omnem uim,quam habet ad age» dum, accipit mediate uel immediate a prima,at que ab ea immediate conferuatur: tum etiam quoniam, ut agat, indiget cooperatione caufa: primx perconcurfum generalem in eundem ef-
Quoniam uero liberum noftru arbitriu, mo<-tum prius tempore, uel natura, ac excitatum a Deo per auxilia gratis prxuenientis, & coope- tratix pra rantis, elicit opera fuper naturalia, quibus fead uenietis« gratiam grarum facientem difpomtiatque que-admodum libere a Deo fic motum, in poteftate ro arbitri0 fua habet fequi motum Dei, elicereque ulterius neceffiiati opera,quibus fedifponatad gratiam,uel ea non elicere?ita efto a Deo agente ex neceffitate natu ncjinicon-rx eodem modo moueretur,liberum illi effet ea uertat. D dem opera elicere, aut non elicere, foluendum
eft argumentum Scoti, quatenus confici poffet ' ad probabandum,quod fi Deus neceffitate natu rx conferret eadem auxilia grati®,qu® re ipfa li berc confert, tolleretur contingentia operii,qui bus nos ad gratiam gratum facientem difponi-mus. Atque ad maiorem illius argumenti dicendum tuc eflet,caufam,qux mouet, ut ab alia mo tam,efto,neceffario moneatur,non tamen necef fario mouere, quando motus,quem recipit, neque eft tota, neque fufficiens caufa eius motus, qui ab ipfa emanare debet,fed adhuc ad eum ne ceffaria eft,tamquam pars.caufx, libera coopera tio& influxus caufa: ita mota:, ut in re propoli ta cernitur. Quare,efto perimpoffibiie Deus ne ceffitate naturae influeret eadem auxilia grati®, qu® re ipfa libere confert,maneret nihilominus libertas in uoluntate noftra,ut auxilijs illis cooperaretur,aut non cooperaretur,atque adeo ma neret cotingentiain operibus,quibus fe ad gratiam difponeret.	...
Ad fecundum neganda eft maior .Solum c- AdftCU nimrefpiciteffeftum, ut caufa uniuerfalior inter efficientes, cuius influxus indifferens eft, ut fequatur effeftus huius potius rationis,quam al terius , pro ratione influxus caufa: particularis, qui accefferit.Neque effettus prius tempore,aut natura a caufa prima, quam a fecunda emanat, fed ab utraque fimul tamquam ab una integra caufa fimpliciter, cum neutra per eum prxeise influxum, quo re ipfa influit>fit fatis,ut fine altera effettum producat.
Ad tertium neganda eft maior,fi uelit,om- Ad tertia, nem effettum,qui producitur interuenientibus caufis fecundis, polle produci a folo Deo influente prxeise per eum influxum,quo cocurrit cu caufis fecudis, quali ille folus,fine interuetu caufe
E
F