QuæiLXXIII. Art. Ill I. & V. Difp. I. Memb.Vl. 519
-arbitrij.Quod fi dicant,adum illum elfe non pof-'	, fe fine auxilio Dei efficaci , præfenteque auxilio
&præmotione illa efficaci , arbitrium nollrura neceflano elicere eum aftiun , eo vero auxilio , & pramiotione ablente elicere non polle eum a-ilum , fanènon elt, cur culpa ea rationelibero noltro arbitrio tribuatur, quod vlterius non fuerit progreffum ad eum a itum eliciendum: cú non magis fuerit in poteilate ipfius , fine præuio alio •auxilio efficaci,& præmotione, eumaitum elicere, quam fitaiiusvltimfis , quo impij conuerfio completur.
Nuncad Augufiini,DiuiThomæ, communio-remqueScholalticorum de prædellinationeopinionem, fineeiufmodi auxilis ex fe efficacibus, & fine praefinitionibus ad aitus vniuerfitn liberi arbitri) non malos per concurfum Dei exfe efficacem regrediamur. Sané vt ex nollra Concordia confiât, & ex iis, qusr in progreflh huius materiat .fubiungemus, erit manifefium, eam fententiam ampleitirnur quatenus affirmat,prædefiinationis, quoad ailiim voluntatis diuinat,per quem in elfe pratdeflinationis completur , nempe quo ftatuit his adultis , & non aliis, conferre ea media, per * quæpræuidebat eos pro fua libertate peruentu-ftiMins- tos ¡n vitam aeternam,nullam dari caufamj vel rationis quan- tionem,imo neque conditionem,fine qua non,ex fOnuilacau- yalte vfus fiberi arbitri) ipforú præuifi, fed quôd hi fuerint pratdeftinati, &non alij, exfola libera & mifericordi voluntate Dei pendere,qusefua do na difiribuere voluit pro folo libero lito benepla cito,nemini denegando fufficientia lubfidiaadfa lutem,atq; adeo eandem fententiam ampleitirnur quatenus affirmat, prædellinationem non effefe-cundùm præfciétiam vins liberi arbitri),quafi pro £ qualitate vfus præu ifi fiatuerit prædefiinare,fuave dona adultis diflribuere.
.	Multi tamen eam fententiam in hoc fenfuam-
pleitunrur ac defendunt, quafiDeusante vllam præfcientiam vfus liberi arbitri),etiam ex hyporhe , fi futuri, atque adeo nulla omntno habita ratione talis vfus, elegerit quofdam in particulari ex hominibus & Angelis, quos voluit, quibus beatitu-dinem conferrec,& reliquos ab ea excluferit,vtrú-que vero eo fine, vt in electis bonitas, ac mifericor dia fua iplenderet, & in reliquisfua eniteret iulli- £ tiavindicatiua . Tunc vero vlterius progreflum fuifle ad eos, q,uos,elegerat, prædeflinandos,pro-uidetido illis de mediis, quibus tandem beatitudi nem aflequerentur,arquead liatoendum permittere aliis peccata, in eifque illos obdurare vfq; ad finem vitæ,vt iuitè eos puniret,in eifque fua militia eluceret.
i Vtrum autem D. Thom. foliim intenderit illud primum,in quo nos eius,cómunioremq;Scho!afli eorum fententiam libenter amplecti mus, an vero etiá hoc fecundum, quod noftro iudicio dura ni-mis,vtfiibiiciemu5,ináefficit,alij iudicent.Quam- F uis autem ipfius verba, tum alibi,tum hoc loco in relponfionead tertium,quæ nos fuprà retulimus, illam redolere videantur, fortaffe tamen non tam duré de prædellinatione , & reprobatione fenfit, quam ab aliquibus exiflimattir, & mihi nó elt du-biumnôtam duré défisfenfifíe ,quàm durèfetH tiunt,qui auxilia ex fe efficacia,præfir.itionefqjper concurfum Dei ex fe efficacem conliituunt,vt con llar ex q. 6. de veritate art. j. & exalijs doitrinæ ipfius locis. Cûrn veto in omnibus cum Dodtore
A fando confentire percupiamus, grattun fane nobis erit, fi quis ita eu exponat, vt foliim illud primum,in quo conuenimus, afleriierit: Nos autem quid de D.Thoma hac m parte cenfeamus, addemus flatim Augufiini mentem exponendo.
Quod ad Augufiinum attinet,in primis con- Aùguftini sé flat eum caidam reprobationis hominum confli- probatione'” truffe peccati! originis,vt in progredii videbimus. & prxdefti-Deinde cùm communis eorti Patrum, qui ipfum n“*0“1-’-antecelferunt, fententia fuerit, pr^deflinationem fuifle fecundum prtefeientiam vfus liberi arbitri), 3 vt inferiusdicemus, Augullinusrediligentiiis oc-cafionehatrefis Pelagians examinata,meritòat-feruit , non fuiffe fecundiim eam pratfeientiam , quafi Deus dona gratis & pratdellinationis pro qualitate vfus liberi arbitrii pratmfa fiatuerit conferre, fed fuiflepro fola lua libera voluntate ; id quod D. Thomas & communior Scholallicormn lententia , atque nos cum illis amplexati fumus. Hxc vero fententia, tum ob fui eo tempore noui-tatem, tum etia quod Augullinus non addiderit, fuifle nihilominus non fine pratfeientia, quid pro arbitri) creati libertate efi’et futuro ex hypothefij - quòd in hoc vel illo rerum ordine, cum his vel illis auxiliis,& occafionibus collocaretur, liabitaqi confideratiohe in prtedeftinandis ac reprobandis Angelis & hominibus talis vfus futuri,tametfi non vtpro qualitate illius dona gratis &prsdellina-tionis conferrentur, id quod,licet Augullinus nó aiegauerit, non tamen expreffir, multum fané eó tempore nonnullos ex fidelibus turbauit: ea quippe fententia continere videbatur illud fecondimi valde durum quod multos hodie ampledi, ac defendere paulò anted diximus. Porrò turbationis il ) liusmeminere Profper,&HilariusArelatcnfis E-pifeopus in epiltolis ea de read Augufiinum mil fis,qua: inter opera Augufiini ante librum de prar-■defiinatione fandiorum habentur.ln quarum vna, pofiquam Profper turbationem & periculu multorum explicauit,inter alia qu£ explananda ab An gullino efflagirat,ad eos qui turbati fuerant fedan dos,atque ad lanam doéìrinam reducendos addit. Illud etiam qualiter diluatur,qu^umus patienter noliram infipientiam ferendo : Demorflres,quòd retrabfatis priorum de hac re opinionibus, pere omnium par inuenitur & vna fententia, qua pro-pofttum & pradefiinationem Deifecund.umpra-feientià receperunt, vt ob hoc Deus ’alios vafa honoris, alios contumeliafecerit, quiafin em vniufcu iufq; prauiderit : ór fub ipfogratia adiutori o, in qua futurus erat voluntate ór affioneprafeiuerit. In altera vero Hilarius commemoratis obieCtioni-bus,que aduerfus Augufiini dodrinarn ab iis,qui commoti fuerant,afferebantur,eos etiam conque-ilos fuiffein hunc modii affirmar-Quid opusfr.it, inquiunt, huiujmodi diffutationis incerto tot minus intelligetiu corda turbari? Ntq; enim rnintts vtiliterfine hac definitione tot annis a tot trablator ibus, totpràcedetibus libris Catholicafides fuit ¿e/e»jfe.?Vtrum aut Augullinus,etiàfm^qù od dura eà facit,fua opinione intéderit. Patré affi i mante fuaderevidetur,quòd vtq.19.art.S.dilp.i.vilum eli,inde videtur moms,vt illud i.adTimo. i.Pult omnes hominesfitluosfieri, in multis liioru opera locis interpretaretur, nó de omnib.vniuerfim hominibus, fed de folispr^deflinatis. Parte vero negante non minus fuader, quòd Augullinus non ne gauit prefeientiam illam ante omnem aitum li-
berum