ji8	SCHOLIA INSECVNDVM TOMVM
Diabolum totius mundi dominum ciTe, & ab eo hanc.tantum oram ChriftoconceiTam . De Aethiopia vero hic intelligi nullo modo poterat, cum promncia illa remotiisima a nobis fit, & ne Luciferi quidem nomen agnouerit , nedum vt partes eius fecuta fit. prxterquod , fi de ea intellexiflet, Aethiopes magis, quam Celtiberos, nigros uocaflet. Sciant illam fidem nominari. ) Fidem 3® pro fiducia, hoced ardentiori credulitate accipit: hoced pro fide uiua, quxfpem, caritatemque m fe contineat : a qua hominem ludificari nemo ambigit. Qua: omnia hic diligenter contra noua-tores attende . Hac efl fides, quam raro inueniri Dominus pronuntiauit. ) Typographi tranfal- 31 pinifalfo legebant antea: Quam raro inuentam Deus pronunciauit. allufitenim ad illud, quod efl in Euangelio, Putas ne, cum uenent filius hominis, inueniet fidem fuperterram? & ita reftius cd , vt legatur inueniri , quam Tnuentam, ficut nos ex antiquis codicibus emendauimus.
Sub fiege Conflantino, En[ebio, &• Hippatio confulibus. ) Condantio, legendum ed , non Con- 31 ilantino. is enim Conftantini Magni filius fuit, & Arianus : ab eoque Ariminenfis Synodus, de quanunc traedatHieronymus, congregataed. Eufebius autem, & Hippatius confules fuerunt an-'Fol.9% no Chridi ccclv i 1, hoced Condantij xx 1 1.	* Tertta die refurrexit a mortuis, afeendit in 33
calunt. ) Ope antiquorum codicum nos repofuimus: A mortuis, afeendit in cxlum; uerba, quae innodrxfidei fymbolo funt:deerant enim antea. Deufiauero nomineabijeiendo , uerifimilis ratio 34 prabebatur. ) Callide Ariam , ut cjzoas-/« , ideft coniubdantialis, tollerent, nomen ¡uaiaf, idelt fubdantiae nomen procurarunt auferri: quafi non fatis proprie dici podet, Deum fubftantiam eilc: cum tamen ¿x apud Graecos « ar, & in facris litteris, H’“1AC	rPHW tam clare dicatur Deus •
Valens Murfienfis Epifcopus. ) Quidam codices habebant, Marfenfis Epiicopus : verum falfa ed 3 i ledlio: quippe cum Mtirfa Galatia: ciuitas lit, fi Sozomeno credimus, & Valens alibi in tripartita hidoria fzevfiir, non Marforum qui Itali® populi funt, dicatur Epifcopus. Non ignoro, Nicepho-rum, cum de eo, & Vrfatio, feu\ rficino loquitur, Pannoniae eos uocare Epifcopos, adererequeex Mareotide, quo ab Eufebio mifsi fuerant, ueniffe Romam, & Iulio Pontifici reconciliatos fuifle > fifte tamen, vt poftea apparuit. Epiphanius Valentis de fide fua confefsionem amplius recenfet. Apud Murfiam autem, Ciliciae urbem, Magcntium, qui Condantem occiderat, a Condanno fupe-ratum , SozomenuSjOrohus, & Sulpicius referunt: quae caufa nifinuandi fe in amicitiam Principis Valenti, qued Sulpicius folus addit, occafio fuit, folus enim ipfe & formidinem a Principe amo-uit, & primus viitoriam, quam a nuncio quodam homine accepit, ueluti ab Angelis acceptam, re-nunciauit: quapropter Valentis mentis fe uiciiTe rmperator aiebat . Nec te fimilitudo nominum decipiat, quoda Condantino, Magnofcilicet, Romx apud pontem Miluium Maxentium tyrannum fuperatum omnis prodat antiquitas. alter enim a Magentio hic Maxentius fuit: <Sc iam, ut condat ex Sozomeno, Paulo Orofio, &alijs, obierat Condantinus Magnus. cumMagentius fupera-retur. falfo autem penes Sulpicium Condantinus pro Condantio legitur, dum hanc defcribenshi-ftoriam,ita ait. Sed principes mali idius habebantur a Singinduno Vrfatius, Valens a Murfia , ab Heraclia Theodorus, Stephanus Antiochenus, Aeacius a Cxfarca , Menophanes F.phefo , Geor-gius Laodicea, Narcidusa Neapoli. Hi ita palatium occupaucrunt, ut mhdfine eorum nutuage-ret Imperator: obnoxius quidem omnibus, fed prarcipue Valenti deditus : nam eo tempore quo apud Murfiam contra Magentium armis certatum, Condantinus defeenderein confpcftuni pugnx non aufus, m bafilica Martyrum extra oppidum fita, Valente tum eius loci Epifcopo in iolatmm af-fumpto, diuerfatus ed . &c.	Quod fi quis a nobis fiflurn putat, ferinia publica ficrutetur. ) Afla-?^
Anminenfishuius concilija D. Hilario confcripta fuerunt: Valentis autem & Vrfatij dolis catholicos, ficut D. Hieronymus tedatur , deceptos ede , omnis prodit antiquitas . Sulpicius addit , l x X x. tantum fuiife in ea Synodo Arianos Epifcopos, ceteros omnes catholicos: cumque diu inter fe catholici, Arianique fine utilitate aliqua dimicarent, frequentibusque concilijs nihil proficeretur; placuit, vt ex parte catholicorum decem legati Condantinopolim ad Imperatorem mitterentur, vt,qux edet partium fides, & Epifcoporum fententia, nofceret, fciretque quo modo cum hzreticis pax nulla miri poiTet. fecere hoc ipfum fimiliter Ariani, miferuntque legatos numero pares, uerum callidiores, quamij, qui a catholicis mittebantur: quippe cum catholici adolefcentes eilent,parum do£li, parumque cauti, Imperator ,perfuafusab Arianis, fidem confcriptam , quam ab eis fufeeperat , fuhfcribendam a catholicis mandat , prxcipiens interea Tauro pratfedlo prx-torio , qui nomine Imperatoris Synodo aderat, vt cundfos Epifcopos ad ampledlendam eam fidem compelleret; &, fi qui pertinaciter redderent, dummodo is numerus intra xv efiet, m exilium cogeret. reuerfis tali cum iufsionc legatis, maior rerum, confiliorumque perturbatio exorta cd, ita ut partim taedio!peregrinationis »feptem enim menfesiam Arimini federanr, partim imbecillitate ingenij catholici uifli, in hxreticorum partem inclinare coeperint, defeifeentibus a principio aliquot, dcindecateruatim altjsmultis. uerum cum non proptereauincere podent haeretici, precesque , & minae Tauri prsefeib ceteros catholicos a uera fide nihilomagis dimouerent, Valens, & Vrfatius ad dolum , quo catholicos deciperent , cucurrerunt . finxerunt enim fe id ipfiim , quod catholici credebant, de filio Dei fentire , quaedionemque de fola tantum Vfiae uoce abij-cienda , vel non, inter cos uerfari. pod quod ea, quae hic plene , & exuberanter refert Diuus Hieronymus, fecuta funt. Athanafius, cuius de hac re pulcherrima extar epidola, in itinere etiam a reditu coactos multos catholicos ad fe fecundum haereticorum fidem fubfcribendos , aderit. Italia: autem infignis vrbs Ariminum ed, Adriatico mari adiacens . intra Pifaurum , Rauennam, Fol. 99 &c Cefenam pofita.	* Tunc Hilarium, de preelio reuertentem , Galliarum Ecclefia comple 37
xa est.) Hilarius, quod haereticorum conatibus maxime oblideret, &, tribus ad Imperatorem datis