/n T^rimwn lib. SententMrnm->.	jv
’bonitatis, qus eft ratio totius appetibilitatis,& de-Ieólabilitatis, poflbnt apprehenfs non deleitare. Cumque Deus fit elfentialiter ipfla bonitas pura, nó poteft deitas ipfa fine gaudio uideri ab aliquo. Hsc Thomas.
Dionyfi’. cuius diila uidentur folidioribus, ac verioribus fundamentis inniti,quam prstaila opinio Scoti . Sed, & (cripta Petri, Aegidij,& Richardi conio-nant Thomf.
Gandau’ ^Henricus autem quodlibeto n. foluens hanc quod u. qnsllionem, an Deus facere posfit, quódintelle-dus uideat ipfum clare, per fpeciem, & tamen uoluntas non diligat eum, ait: Quamuis uoluntas ad quodcunque ordinetur in volendo, liberé ue-lit illud, aliter tamen ordinatur in uolendo finem, & aliter in uolendo id, cjuodeft ad finem. Ad finem autem, licet fic ordinetur, ut liberé velit eum, non tamen fic, ut posfit ipfum velle ex libero arbitrio , vt eft flexibile fecundum effertum ad oppofi-ta. Imo,fic ordinatur lolummodo ad ea, qus funt ad finem. Omne nanque quod vult ex libero arbitrio , vult per elertionem: & quod fic vult, poteft ¿bertas^ libere velle, &nonuelle. Nemo autem poteft ali-ixduplici quid libere, uelle, & non velle, nifi ex duplici cau-caufa de. (a. Primó, quia fimul uidet in ea rationem boni, Si ycndec. maq, vt qllm qUjs inte]ligft fornicationemfub ratione deleéfabilis inordinati. Secundo, quia in eo quod intelleilus uidet, vt bonum, videt etiam diminutum, cuius diminutio eft defectus bonitatis, & quoddam malum: & tale bonum diminutum , eft omne bonum, quod eft ad finem . Ideo libero arbitrio poteft a uoluntate appeti, inquantum bonum : & non appeti, fec undum quod malum. Cuque in Deo intelleilo fub ratione boni, ab intelle-ftu fub ratione, qua praélicus eft, non poteft afpe-ilus fieri nifi ad bonú,&imposfibile eftquod afpe-¿lusfiat ad malum, quia in iploeft perfeila ratio omnis boni, nullaque ratio mali, aut defeftus:ideo dico, quod (impliciter imposfibile eft , quod intel-Ieilus videat Deum vt finem (quod proprie ad in-telleftum pertinet prailicum circa amabile, cum fit finis, in quo eft perfeila ratio omnis boni) &<p uoluntas nolit ipfum, imo necefle eft, quod uelit ipfum ftatim, ac diligat, nec ab ipfo claré vifio auer . tipoteft voluntas . Hsc Henricus. Cuius pofitio 10 y ' videtur concordare,cumThomain re, quamuis, non omnino in verbis. Nam dicit uoluntatem, ad finem ultimum libere ferri, Thomas autem naturaliter, & ex necesfitate, quod concordatur, fi libertas illa coaélionem tantum excludat. Sic enim beati in patria Deo gloriofo, &fanfto liberé perfruun tur. Itaq; eft tenendum,quod uoluntas naturaliter velit beatitudinem,&ultimum finem,feu bonum in generali, fecundum modum in verbis Thoms ex-preffum: & item,quód fummo bono libi clare ofté-fo,non posfit non affici, (ed mox de necesfitate diligit illud, & deleílatur in ipfo, ac fruitur ipio, fi ha beat charitatem, imo fi impio deitas oftenderetur, tam claré,ille deleitando in ea, de fua (ut probabile eñ) culpa doleret, quód vana, & uilia prstulerit tam fuperpulcherrims, ac incomparabiliter opti-im deitati,ficque charitatem, acquireret, nec fola naturali dileitione afficeretur, ad illam. Praeterea cum pulchrum, & bonum naturaliter deleftet atque idiciat intuentem, obieilum illud bonitatis im menfe, ac pulchritudinis infinita: oftenfum, & ui-íum claré, affeilum confpicientis mox prorfus, accenderet, alliceret,abforberet, & vinceret, ficut, & fiipra exuerbis Bonauenturs, induélum eft: nec
An U cus-videri pof fit ftib roñe veri 8c no boni
polfet non complacere,non deleitare,non occupare totaliter intuentem. EthocíánílusBernardus, Bemard’. Hugo de (añilo Viitore, & alij magni patres fen-(erunt . Imó,vt fanílusilleBernardus’in libro de confideratione teftatus eft, aliqui in profundísima Dei mifericordia,ita prsueniun tur interdum, & ra piuntur in Deum, ut iam quafi fopita arbitri) libertate, non posfint non inflammari,& abforberi in illo. ficque etiam,quo ad exercitium aitus,quodammodo, quadam necesfitate mouentur a fummo illo obieitoad horam. Vnde&Bonauentura refert (e uidiffefratremAegidium, unum de primis focijs, Bonauen ac fratribus faniti,Seraphicique Francifci,tam asfi-dué, ac frequenter rapi, & raptum in Deum, quód uitam angelicam potius, quám humana inter horni nes ducere uidebatur. veruntamen quidam doélo-res, ut Thomas,de Argentina,imaginantur, g> Deus Thomas excelfus poífet fe claré oftendere menti impij, & Argenti, damnati, fub ratione ulcifcentis iuftitis, ficque uideri , & nihilominus odiri ab ea. Ad quod primo arbitror reípondendum, quód non minor eft pulchritudo , & amoenitas diuins iuftitis in feipfa, q diuins, & increats lapientis, propter quod fifa-pientia claré uideri non pdffet, quin delectaret, fe-qui tur,quód nec iuftitia fine deleftatione posfit uideri. Deinde cafus ilis imposfibilis sftimatur a mul tis, quód fcilicet mens creata poífet Deum,claré có fpicereíub ratione ulcifcentis iuftitia:, & non fub ratio ne bonitatis, ac pietatis immenfs. VndeHen- Henricu, ricus, quodlibeto 13. mota hac qusellione,an Deus quod ij. posfit uideri a beato fub ratione ueri,abfquehoc quód uidetur, ab eo fub rationeboni, fatis profunde, & fapienter refpondet: I11 Deo propter pluralitatem, & diftinilienem proprietatum, & attributorum, nulla eft diiierfitas neque diftinftio, nifi fecundum rationem, & confideratione intelleéhis, & fecundum rationes attributales. Ideo cum diui-na naturaintelleílui beato obieíliué, fereprsíén-tat ut unum fimplex, fub una ratione fimplicisfi-ma tantum, uidelicet fub ratione edentis, qus naturaliter eft ratio, fecundum quám dequacüqiiere primus conceptus natus eft, formari ab intelleilu, ita fi intelleilus apprehendens diuinam natura (ub ratione elfentis liet in fola apprehenfione tali, & nequaquam operetur ulterius fiis confiderationis, intuitu circa fic apprehenfum, nequaquam apprehendet, aut decernet, aliquam uniuerlalitatem rationum milia: quia nec eftilla, fecundum natura, nifi uirtualiter, & fecundum aftum confiderantis, & diftinguentis illas in ipfa eifentia, quafi determinantes, & contrahentes eandem, cuiufmodi funt, uiuere, & intelligere, qus lignantur per modum artus :&uita, acintelligentia,quslignantur per modum habitus: fed non eft ibi contrartio,aut determinatio ex natura rei. In diuina nanque natura quantum eft ex parte ipfius, non eft nifi una fingur larftas fimplex fine omni ratione uniuerfalis, fine qua non eft determinatio neque contraftio. Idcirco in uifionebeata non ellconfideratio intelleftus, circa ea, quj funtinDeo difcurfiua, neque eft ibi, uia inueftigationis unius rationis poli aliam, fed fimplex, & una tota fimul de necesfitate. ergo beatus unico fimplici intuitu uidet in diuina natura omnes alias rationes fimul, & earum pluralitatem, diuerfitatem, diftinitionem, qus etiam nullo modo poffent uideri, nifiipfisrationibus fimuluifis, ac fi fecundum rem edent, in diuinti natura, fleque ex natura rei offerrent intelleílui, & moue-rent eum ad uidendum eas.Propterea dico non ede
D 1	posfibi-