Tfdl.3 i.b
Deut.$z.c
ram/it uino sftuetis : cithara, & lyra,tym panum, & tibia, uinumin conuiuiis ue-ftris , & opus domini noQ tre£picitis, nec a opera manuum eius confideratis. a Pro-
pterea dudius eft captiuus populus meus : quia non habuit fcientia : & nobiles eius interierunt fame , & multitudo eius fiti b exaruit, b Propterea dilatauit infernus ani mam fuam,& aperuit os fuum abfque ullo termino : & defeendent fortes eius & populus eius,& fublimes gloriofique eius ad eum . Et incuruabitur homo & humiliabi tur uir, & oculi fublimium deprimentur. c Et exaltabitur dominus exercituum in iu-
dicio • & deus fandius fandiificabitur in
Ioel.l.b
Gen.i9.e
Cm.4.d
IN E S A I A M ferini o-c duitas, cuius rex iunenis eft, & principes tui mane
A comedunt.Qui deliciis occupati,ex creaturis non in-telligunt creatore, pec confiderant opera manuum eius de quibus legimus : Verbo dominicarii firmati fiunt: et fpiritu oris eius omnisuirtus eorum. Po-teft iuxta altiorem intel-ligentiam, omnis anima; perturbatio ebrietas appellari : quas concipitur de uino furoris draconti, & de ueneno afpidum in-fanabili: quod nonnulli bibunt ab adolefcentia ufque ad fenechitem,hoc eft,de mane ufque ad ue-fperam, Alii uero hora ter tia,fexta,uel nona & un decima fufcitantur de co uillio , &c dicitur ad eos : Expergifcimini qui ebrii eftis a uino. Super hoc ui num, & fuper huiufcemo di uuas,ac uineas pluit dominus fulphur & igne. & quicumque ex earum
uino biberit,xftuar,atque comburitur a domino.Re-quirit citharam , & pfalterium, cuius repertor eft Iu-bal, de Cain ftirpe generatus: nec audit dominum Leuit. 10. b dicentem ad Aaron: Vinum & ficeram non bibetis tu & filii tui, quando ingrediemini in tabernaculum teftimoniijUt accedatis ad altare. Has citharas, & ly-Dait.3^1 ras, tympanumque, & tibias res Babylonius habuit, quibus confonantibus, uniuerfarum gentium popu-
B li profternebanturin terram,&adorabant auream fla tuam. Quod autem primum tempus humante fapie tiae, quando egredimur pueritiam & ad rationalem uenimus astatem mane in feripturis intelligatur,multa teftimonia docere nos poterunt: de quibus exempli Uier.y. d	caufa ponenda fiunt pauca : Mane mittebam prophe-
Tfal. 5.a tas. Et: Mane exaudies orationem meam: Mane afsi-ftam tibi, & uidebo : Et de nofte confurget fpiritus "Pfal. ioo.b meus . Et: Deus deus meus ad te de luce uigilq. Et: In matutinis interficiebam omnes peccatores terra:: ut difperderem de ciuitate domini omnes qui operan "Pfal.ig.b tur iniquitatem . Et in alio loco : Ad uefperam demo rabitur fletus, & ad matutinum laetitia.: & cetera his
— fimilia. Confurgimus autem de mane, quando uitia 3V4/.24.b relinquimus in pueritia: & dicere poflumus: Peccata iuuentutis mea:, & ignorantia: me:e ne memineris domine. Ortoque nobis fole iuftitias fugantur tenebra : & ftatim interficimus omnes cogitationes, qua: ad peccata nos prouocant: & de ciuitate mentis no-Matth.if.b ftra illos difperdimus peccatores : de quibus faluator loquitur: De corde exeunt cogitationes mala:, homicidia, adulteria, fornicationes, furta, falfa teftimo nia, blafphemia:,& reliqua. Infelicifsimi autem fiunt qui de mane ufque ad uefperam ebrietate , gula, & diuerfis uoluptatibus occupati non intelligunt infie opera domini, nec cofiderantjcur creati funt. a Pro pterea dudtus eft captiuus &c.) Hgc iuxta literam ac-cidiffe populo Iudgoru fiib Vefpafiano & Tito Roma nis principibus, ta Greca qua Latina narrat hiftoria; quod quidem & fpiritualiter hodie quoque patiun-''finos.ti.d tur, fuftinentes non famem panis,neque fitim aquae,
C A P. V.
fed famem audiendi fermonis dei: quia nec refpexe- C runt opus domini: nec confiderauerunt oj^era ma-, nuum eius: neque habuerunt eius fcientianfr^ui femper locutus eft per prophetas. Vnde & in pfalmis dicitur de eis: ConuCrtentur ad uefperam, & famem T/al. $ 3.0* patientur ut canes, & cir cuibunt ciuitatem.Quod autem omnis fermo do-dtrinx, panis appelletur & aquayillud docet euangelicum : Non in folo pa ZHC.4. a ne uiuit homo,fed in om niuerbojquod egreditur ex ore dei.Et quicumque biberit de aqua,quam de loan.A.b. dero ei, non fitiet in eter num. Et inpfalmo dici- Tfal.zz.a tur: Super aquas refedtio nis educauit me. Vnde Matth.i5-d & dominus non uult efu-rientes in eremo dimittere , ne laflentur, & corruant , & interficiantur
.	. fame. Et de iufto uiro
niftitia	. iUUenis fui, & fe "Pfal.3 6.e
nui; & non uidi iuftum derelidtum, nec femen eius querens panem. Quidam hoc, quod dicitur : Captiuus duftus eft populus meus, quia no habuit fcien tiam, & nobiles eiusinterierunt fame,& multitudo eius fiti exaruit; generaliter de inferis & gehenna interpretari nolunt, in qua punietur omnis, qui dei no habuerit fcientiam. b Propterea dilatauit infernus animam fuam&c.) Qui furrexerunt mane ad fe-ftandam ficeram,& permanferunt in ebrietate ufque ad uefperam : et uoluptate ac deliciis occupati, opus domini relpicere noluerunt: nec opera manuum eius contemplati funt: propterea dufti funt in captiuita-tem:quia non habuerunt fcientiam filii dei: Dicente ipfo ad eos:Nec me fcitis,nec e^qui me mifit:& in ip ioa. 8. d fa captiuitate fame perierunt ac aruerunt fiti: Vnde infernus & mors dilatauit animam fiiam:& aperuit os fuum , & abfque ullo numero &fatietate deuorauit in perpetuum puniendos : ita ut principes & populus & fublimes gloriofique terre lude defeenderent ad eum:& humiliaretur omnis fuperbia,& oculi fublimi-um deprimerentur: intelligentium fe efle mortales:& cunfta rebus expleta, que uetura per prophetas dominus nunciarat. Infernus autem animam habere dicitur : no quod animal fit,iuxta errorem quorundam: fed quoduerbis humane cofuetudinis, rerum infenfi-bilium exprimamus affeftum: quod infaciabilis fit, & nunquam mortuorum multitudine compleatur. Quo modo & in manu lingug mors dicitur: & omnipotes Tro. 18.d deus fabbatha & neomenias Iudgorum odifle loqui- Efa.i. d. tur animam-fuam. Quidquid de populo diximus Iu-, deorum, tropologice referri poteft ad eos, qui foculi delitiis occupati, nec refpicientes opera dei, ca-ptiui ducuntur in peccatum,& non habent fcientiam dei:& idcirco fame & fiti pereunt bonorum operum atque uirtutum: & detrahentur in gehennamribique sternis cruciatibus deputati,potentiam & fuperbiam miferia cernent & humilitate mutari, c Et exaltabit dominus exercituum &c.) Cum captiuus duftus fuerit populus, quia non habuit fcientiam:& interie-
C 3 rit