SeóL IX. Quomodo cum diurna libertate ftet immutabilitas, perfuipenfionéattusLoquor auté de bonis obie- propofitù: in ttis, qua? cadere poffunt fub diuinam voluntatem, fciuiffet hoc appLcandum autem eft cum proportione ad mala, qua licètnon fint volita, fedpermiffa, perattù tamen pofitiuum permitti debent, quo Deu vult vel illa non impedire, vel etiam ad entitatem ilio-rum concurrere. Prxtereà quia illa totalis fufpéfio decreti liberi reuera eftimperfettio, & àD. Tho. t>.Thom. i. cont. Gent. cap.Sz. vocatur potentialitas qua?-damJDuobus enim modis cócipi poteft illa fulpen Ho; primo, vt includat voluntatem definitam nihil amplius in ea re vt fic propofita deliberandi aut definiendi > & htec non eft fufpenfio de qua agimus,, fedeli decretu liberum , quod in Deo tam immutabile eritficut alia, &re vera eli voluntas non agendi id,quod ita relinquitur. Alio ergo modo intelligitur illa fulpenfio tolatis, quia nec voluntas tunc alterutram partem eligit, nec decernit quid fibipoflea eligendum fit, & huiufmodi ani mi fulpenfio, fine dubio eli magna imperfettio. Et videtur pritereà ex imperfèttione intellettus oriri, quia nimirunondum piene cófiderauit, aut iiidicauit quidquid ad aliquid decernendù requiri poteftwam fi omnia confideraffet,& certus elfet nihil amplius defideraripoffe, non pollet voluntas in eà fufpenfione manere : Dices, Ex libertate fua id poffet.Refpondeo ,non habere locum libertatis vfum nifi vbi fub ratione boni repraefentatur, in ea vero fufpenfione, polito prxditto llatu intellettus nulla ratio boni apparere poteft : & maxime in Deo qui perfediffimo modo , & fummo cum iudicio & ratione in omnibus fe gerit. Vndein-lerrogabo rurfus, an cùm fingitur Deus fulpen-dere deliberationem fuam quali in futurum, pra?-Iciat quidpofteà eledurus fit,necne : nam finon firjefcit, illa eli in intelledu imperfettio, & in vo-untatem non pollet inducere anxietatem, & fo-licitudinem de futura deliberatione. Siveròiam praffcit ex aeternitate futura deliberationem fuam, irrationabilis, & impertinens eft talis fufpenfio. Relinquitur ergo neceffariò habere Deum sternù decretum in alterutram partem volendi, vel nolendi aliquo modo quodlibet obieflum fibipropofi-tum, quxneceflitasnon pendet ex eo quòd decre jX ÌX _	-	1 i	t	‘11	i- • 1	1 t	.
dolute fequieurex plenitudine fcientie,& ex perfetto volùtario , & perfetto modo quo Deus in omnibus fe gerit, etiàfi fimpliciflime &fine vlla rea Ii additione voluntatem fuam libere determinet.
'1IX. Ex boc ptmcipio vlteriùs /equitur, tale decretum a?ternunon poffe effe mutabile fine ma gna inconftantia, & imperfettione Dei volentis, 3uia duobus modis potell intelligi variari quod ecretumeft à Deo. Vno modo per propriam mutatione ipfius decreti,fcilicet ,quia talis mutatio intelligitur effe circa idé obiettù, & fecundù idé pro eodem tepore , &c. Id eli quòd priùs decreue rit Deus tali tempore Petrù creare, v.g, & polleà nolit pro eodem tempore creare illum ; & ha?c eli propria animi incóftàtia, prudéti?, & perfetta vir luti repugnans : & ideo imponibile eli in Deo re-Wg.iy. perirudequoproptereàfcriptù efl.[Pa?nitudinenó nectetur, neque emm homo eli vtagat pamitentia. Idq;] confirmari pót argumétis paulò antea fattis; &declarari optimè in hùc modù.Nà vel Deus pre-fciretfe mutaturù propofitù, & illud prius nullum «ffsttù habitutu, & ficleuiffimù effet habere tale
oriri, quia nimirù nondum piene cófiderauit, aut
B
97
imo vix poffet effe efficax : vel nó prar-•—..oc Deus; & fic fupponitur magna im-perfeflio in fciétia, &maneretDeusqua/fdubius & fulpetìus de lua cóllantia, & firmitate fui pro-pofiti,qua?eftfumma imperfettio. Alio modo accidere potell varietas circa rem decreta ; aut amata à Deo,non fecundù idem, aut prò eodétepore, fedpro diuerfis téporibus, vt v.g.fi Deus hodie diligat Petrù, cras nó diligat, &c. Et hac varietas nó infert mutationem in Deo, quia fine mutatione , velincóftantia animi poteft res vno tempore diligi, &nó alio .Maxime quandoid fitfine vili nouitate ex parte amantis, qui fimul vtrùqjdecre-uit, feilieet & prò tali tempore amare, & prò tali non amare : &vtrumque ex/ufficiente cauia Stradone . Ita vero fe gerit Deus volens rerum varietate fine vlla varieratein ipfo, quianec habet n©ua decreta, nec mutar antiqua, fedlìngula pròfuis temporibus ex ajternitate amar, difponit, aut per-mittit, & in eoquod lèmel propofuit,perpetuò ' durat. Igitur ad rerum varietatem & mutationem non eft neceffaria talis inconftantiain diurna voluntate, neq; effe poffet fine magna imperfettio-ne. Et iuxta hunedifeurfum efficax manet illa ratio , qua: probat non poffe effe tale mutationem in voluntate nifipraffuppofita aliqua imperfectione, & mutationein lcientia,& cognitione: quia ollen-fum eli femperantecederehuiufmodiimperfettio nemad omnénouà deliberationem . Etprsetereà, quanuis fortàffe mutatio propofiti imprudenter fatta, pofsit accidpre fint augmento cognitionis, nó tamen prudens : vnde cum in Deo nec imprudens mutatio effe poffit, neq; augmentum cognitionis ,vt prudenter fieret talis mutatio,relinquitur ullo modo in Deo effe poffe.
Affa ràde ratio reddi poffet huius immutabilitatis ex aternitate diuina : eft enim tota aeternitas vnù indiuifibile inftans, multòmagis fi fieri poteft qua inflas noftri temporis : in vno auté & code iu-ftàrinoftri téporis nó poteft intelligi q> Deus habeat aliquà liberà determinatione, & mutet illam : fiue illa*determinàtioaddataliquidreale,fiue tatù relpettù rationis,nà etiam in illis relpettibus eft . 4 _____________t_______,_______________ talis oppofitio qua? con tradizione includit ex par
tù liberò addat,vel non addat aliquid reale,fed ab- Q te obietti. Igitur neq; in inflanti aeternitatis poteft r~'—' r—'	’ '	'' '	effe in Deo talis mutationis modus.Et confirma-
tur , nà illa varietas in decreto libero, intelligi noa poteft fine fucceflìonevera per prius &pofterius: in Deo autem non poteft eff e fiicceffiio vlla. Verù-tamé ha?c ratio eludi pót, dicédo ibi non effe fnc-ceflìonemrerù in Deo, fedrefpetìuù rationis, qui poffunt variari ,nó variatorealiter fundaméto : & confequéter dicetur in seternitate polle effe illam variatione refpettnù : eò licètfit realiter indiui-fibilis ficutinftansnoftri téporis,efttaméemine» tior, & peimanétior ,potefiq; cuilibet tempori co-exiftere. Contra hoc vero fieri poffet ratio fùpra trattata, q>h^c variario refpettuù locù nó habeat, quiain obietto effe nó pót mutatio, eoqmeceffa-rio ex eternitate aut eftfuturù, autnófuturù : fed de vi huius rationis ià fatis dittù eft. Quocirca in ratione priùsfatta perfiftédum eft, qua rette ,pbat hàc mtitationérefpettuùnonpoflèjpueniremfi ex limitata perfectione tàin modocognofcendi, qua in modo deliberàdi: & ideo femperfundari in reali aliqua fucceffìone : & inde rette cócluditur re* pugnare rei sterna?.
Tpm, i, & Setti®
L X.