Di/p. XXX. Quid Deus fir.
‘Defenditur ratioD. Thonix primóque obicftionifatisfit.
His tamen non obfiantlbus, Theologi cóiter , rationem illam ampleftuntur,in i.dift.17.
vbi Bona.Alber.Dur.AEgid. Richard. Aigen. Capreol.Henri.infummaar.3o.q.j.& Ferra.3» cont.Gent.dap.68. Quapropter dicendu cenfeo rationem illam effe fatis efficace, & magis con-fentaneànonfolum Philofophis, fed ét fandis Patribus, & vero (enfili Scripturae ( vt hoc interim Theologis demus.)Hxcaut omnia conflabunt dilcurrédóperfingulasobieéliones faélas. Vt vérorefpondeamus ad primam recolendum efi quod diximus difputando de caufis,duobus videlicet modis poffe intelligi nullum agenspof feefficereré,vel in rem difiantem. Primo vtni-hil omnino influat in rem difiantem nili per j>-pinquam,ita vt immediate acperfe lpfumfolu agat in rem libi proxrmam.Secundo,vt no pof-fit inchoare aélionénifià re propinqua, ita vt nò poffit agere in diftans nifi quali cótinuàtà ambone perpropinquum & totum medium vfqj ad B ex tremi; repugnetq; agere immediatè in rem di-flanté nihil agendojn totum medium.Prior fen-fus,fiue vetus lìt,fiuefalfus,quodibi definitum reliquimusnihilad prxfentem demonfirationé attinet.-non efi enim fundanda in eo principio ex plicaroin eo fenfu,quiareueraeffet valde debile ■fondamenti! & vt nimium valde dubium.Pofie nor ergo fenfustft qui ad rem prxfenté fpeétar, & in eo efi illud principium pbyficè fàtiscertQ, propter experientias, & rationes quas dióìo loco adduximus.Et licet fateamur nondum id fit fatis demonfiratù, fi de rigorofa demonftratione fermo fimntentioni autem nofita? ,& (vt exiit 1-mo)doélorùomniu,quia illa ratione vtuntur, latis elt,q> tam efficaciter probetur Deum effe vbi que, ficut probatur efficientes caufas non agere Immediate in difians m fenfu explicato.
Ratio cur etiam agens infinitum effe debet contunsum effettui, &foluitur fecunda obiettio.
SEctinda etia obieéìio foluenda eli ex diélis in citato Ioco:ibi enim offendimus coniunftio- XIt‘ • Pcm hanc quam agens requirit cum paflo vel efleéìu,non fundari in Loc,q> agens efi finitum, & jmq.itat.-E virtutis,fed in ratione agentis vtfic. Nam fi fundaretur folumin limitatione virtutis non effetcuromniaagentiafinitaxqualéjppin-quitatem palli leu efléélus requirerent, quia nó omnia funi a?quaha,licet omnia fini finita. Vnde ficut omnia habent finitam fph^ram adiuitatis, quia fiabent finita virtuté, non tàméhabét aequa lem fphaera, quia non habent aequalem virtute : ita ét hic modus agendi in rem difiantem , prius attingendo propinquam non aequaliter cotieniet omni agenti finito, fed ad fnmmum erit comma ne omnibus non poffit agere immediate ad qua cunquediftantiam,led ad finitam, & quod magis limitatum eli ad minorem difiatiam.fQupd vero nihilommno poffit agere nili inchoando aftionemà re propinqua, non eficurconue-niatneceflàriò omni agenti finito, eò quod finitum efi, fi ratio agentis vtfic id non pofiulat.
Quod
7°
Quatto & vltimò, qiianquam demus tota id, A quod hxc ratio intendit,(cilicet,Deum elle in re bus omnibus quas facit, adhucnon faris probaretur immenfitas Dei,nana illodilcurfuad fum-mu probatur Deum effe in roto hoc mudo: bine aùt non fit Deum elle immenfum, na rotus hic mundus finitus ellj fi ergo Deus ilio cócludittir, non efiimmenfu$,quod autem infilo non cóclii datur non potefi ex actione Dei probari: ergo ex illa non fatis probatut imtnenfitas Del.
ouai^éc Ad teftimonia autem Scripturae, quibus ratio eneruanda illacófirmabatur, refpondere poffiintautores hti fin* iusfniz.Primò.eftoPaulus, & Dauid illa racio-s°ripuirx,',S ne viantur,nó ideo elle euidenté, nam fepè fcri-teflimoni» ptores facti vtuntur rónibus aut veritàmilio, aut ^D°Thom. frequentius receptis apud eos ad quos (cribunt: sddiifti. ’ nam in eodem loco Paulus teftimonio ét Arati vtitur,quod.infirmius efi,vel certe, etia fi gratis demus illam rónem fieri certam ex tefiimomo Scriptura, non tamen feqtritur cfleeuidentem. Rtirfus(qupd ad rem magis fpeélatjroncóftatil Ium elle fenfum illotum locorii, nam prior locus Adorum intelligi pót non de reali praTentia Dei in nobis per effcntia,fcd de prxfeniia per po tentiam,x prouidentiarmvt idem fit, nò longè abefieà nobis,quod curare resnoftias>& nò habere illas oblimoni traditas,quod reélè probat Paulus,,quia nobis vita,motu,& ipfum effefnb-mimfirat.jEtad hoc et idticit illud Arati, [Ipfius enim & genus fumnsj] qui verba nullo ieniu potuit inducere Vt inde colligat reale prsefentia Dei nobis.Quòd aut no.fi.ri cura (palem & jpui-dentiam héat recì.ècolligitex.eo, <J> diurna eius natura qoodampdO paiticipamus.Erbac expoli Theoph tlOne>n lignificate videtur Theophylaft.in eum
* ‘ loeu dicens. [Pro.tudentia illius lignificar,&có-ffationé,atq$ exeicitatipnem,nempeq?ab illofi-Bcda. mus creati,&c ] Et Beda ibide his verbis A ngu-ftim exponit Paulù,Oftendit(inquit) Apoflolus Deu in his qux creauit indehnéter operari, cum Cmm aliud limus qtià iplè, non ob aliud in filo fumus,nifi,quia id operatur,& hoc eli opus eius quo cotinet 01.1,& quo eius fapiétia pertendit à fi ne vfque ad fine fortuei,& dilponit oia fuauiter: per quam dilpofitionem in filo viuimus, & mo-uemur,& fumus. A Iter velò locus ex Pfal. 13 8. minus vrgere videtur,quia ibi ioltim intédit Dauid oltédere,neminé poffe effugeredimnU con-fpefturmhcenim paolo anteà dixerat. [Qup ibo à fpiritutuo,& quo à facie tua fugiam ? j Quam prxfentiam omnibus rebus per cognitione leii intiiitionéoium,immediate probat ex prxfentia Dei per effentia dicens, [St alcédero m ccelii, tu illices,fi defcédero in infernii, ades.] Nam licet ratio intuédi omnia in Deo no fit praefentia rea-fisad loca oiaanrefpeftu boiumerat euidétiilì mu,nó poffe °eu latere ea,quae illic fiunt,vbi ip feefi. Deinde illam probat ex efficacia diuinae potetiae in verbis citar s, [Siaffiimpfcro pennas diluculo,&c.J Ettertiò illam probat ex infinita Dei (cientia,[Quia tenebra nOn obfcurabuntur àte,&c.]Ex eo igitur quòd Deus operatur in no bis omnia, reéìè infert Pfalmifia non poffenos Deum latere,cu Deus per Icientia fua operetur: non vero inde infert Deum effe in cibus realiter praefentem.Neque in fupenorib.vetbis hoc probat,fed affirmat tantum»