P R £ F A T I O.
rint,pleflimus, qufftionemc^ tàquadifcernimus.Quinetiam non in re folurn familiari, fed & in moribus eadem confyde rantur.Nam 8C moralis leges libi conftituit cum ait, Affuefcas moderarier hxcce,
Jn primis uentrem,ac fomnum,Veneremqj falacem.
Itemqs lfocrates cum inquit,
Deos time,parentes honora, amicos reuerere, adh^c feip« fum diiudicat,hoc modo.
Ne prius in dulcem declines lumina fomnum,
Omnia quam longi reputaueris atta diei.
Qux prxtergreffuslquid geftuni in temporeiquid nonf
Cur itti fatto decus abfuit,aut ratio illii
Q_uid mihi prxteritumfcur haec fententia Cedit
Q^uam melius murare fuitimiferatus egentem
Cur aliquem,fratta perfenfi mente doloremf
Q_uid uolui,quod nolle bonum foret:utile honefto
Cur malus antetulit: fìc ditta & fatta per omnia,
Ingrediens,ortoq, à uefpere cuntta reuoluens Offenfus prauis,des palmam,& praemia rettis.
Cfterum de ciuili atqs oeconomico fuo loco difputabimus. nunc de moralis diuifione, quidq, ipfum fiqdifferédum efb Itaqj mos,qué && Grxci appellat,hominis eft ornatus.atcp dignitas.Ornatus autem unius cuiufqj rei eft perfettio, qux exiremon! priuatione declinarioneqj emendatur,exuperan tix.f.St defeflionistquibus conflat turpitudo.Nà fiquis tur; pem deformemqj eum dixerit,cui membri! aliquod, ut ma; nus,aut aliud defuerit : dicet profettò 8C eum turpe qui ex; tra modii'membrorum multitudine indecore prodierit : ut qui digito fex,manutue totidem habuerit:quales funt apud Apollonii! gigantes. Turpe ergo eft id oé quod à medio* tritate,qux eft inter nimium èC parti,recedit.Omnis aùt tur; pitudo imperfetta eft.-nam ei ornatus eft contrarius.Itaque perfettio ex exuperantix atqj defeftionis,quat imperfettio; nes funt,declinatione conflat. Nam perfettioni contraria eft imperfettio. Contraria aùt contrariorii obferuatione eme» dantur. Haflenus ergo quid effet Philofophia, quafque in partes diuidaturfummatim quidé perftrinximus.Diuina igi tur res eft.X de qua hocetià preclare ditti! ferunt,quod bo no eo nulli! pptabilius,nullu pratftantius,neqj datu eftmor talium generi Deorii conceflu atqj munere,neq; dabitur.Ac de Philofophia quidé diximus,De reliquis aure oibus,qu^ funt magis ad hunc libra apta,deinceps difputabimus.Phi; lofophià rerii quia res funt cognitione effe diximus, quod cum intellexiffent philofophi,difquirere coeperunt quonir tandé modo ad eorti qug funt poffent cognitione euadere. Cumq, res fingulas nafciS&C occidere uiderét, arqj adeo effe infinitas,8C fciétiam fempiternorii atque definirorii effe co; gnitionem (na quod fetem ia percipi atque cóprehendi po; teft,cogitatione debet menteq, contineri,cuius modi infimi; tum effe non folet)fe ipfi à fingulis rebus ad uniuerfas fub; uexeri!t,qux K fempiternx funt,8C certo quodam numero circunfcriptae.Scientia enim,ut traditu eft à Platone, idcirco à Grxcis appellatur,quòd nos in certisfimi! quendà rerum ftatu exitumq, prouehat:quod facili, fi à fingulis re; bus ad uniuerfas animu conuerterimus,affequemur.Itaque ab hominibus fingulis, ad uniuerfum hominis genus profu gerunt .Nà fingulatim noffe quot fint in'mundo hoies phi; lofophus non inftituit:contentusq; effe debet,fi,qu? uniuer fa fit hominis natura,fcientip perueftigatione cóprehendat: ea uerò eft, ut homo animal fit mortale, rationis particeps. Qui enim hoc nouerit,facile oés qui in miido funt futuri'ue funt hoies cognofcet.eo ergo modo fefe ad quoddà horni nis genus retuleriit. ltemq, ab equis fingulis, ad uniuerfum equoru genus, quod fingulos fuo ambitu equos compietti fur K continet,peruenerunt, dixeruntq; equum animal effe quadrupes,aptu ad hinnitu. No enim fingulos equos noffe cupit Philofophus,ut,qui fit Xanthus,ac Balias: fed totum equi genus indagat.Res enim uniuerfte asfiduè,fiue ulla mu tatione,aut uarietate,cohxrét:non aùt hoc, & alias illo mo do,ut fingulx,cómutantur. Alia enim eft Xanthi, Si alia Ba; lisc,quéadmodum aliaTlatonis atque Alcibiadis natura. At uero uniuerfus hó ac equus femper eadé funt.Nà ois equus
animal eft quadrupes hinniens: itemcj; ois hó animai mor; tale,rationis cópos. Atq; etiam cade eft canis ratio, 3C ctete; ratti animalis formarti. Igitur cù hafcefpecies philofophi intuerétur,qu£ quanq funt definir?,eas tamen percipere có; prehendereq, humanis animus non poteftfnihil enim mirti eft nobis multa effe incognita aiantia) ad comune quoddà uniuerforù animatium genus,quod lingula oia effet tóple; xum,fui mgeniiaciécótulerunt.Nà &fhóaia) eft,& equus, 8C canis. Prxterea reliqua oia quia alalia funt, mh:l intcr fe difcrepàt.Cum prx ferrini ea oia effentia fini aiata,ac fenfus particeps.Qui ergo nouerit quid animai fit,aiantia etià uni; uerfa cognofcet. Rurfum abhac ficu , platano,uite,ad uni; uerfam ficti,piatami,uité afeenderunt, atque eodé in plantis reliquis modo. Rurfumcf, in comune his oibus genus pian tam,ea coegerùt: quod plantas fingulas cópletteretur.ltaqi cómunitates duas lunradepti, plantat & animantis. Adhatc animàs ac pianta,ad animarli rerulerunt.Nam & plani? ani; mata; funt : cibum enim capiunt & nutriuntur,ac Cimile Cibi procreàt.Quonià aùt animato contrarili eft inanimminani; mumcp eft quod eft aiatione delti tutù, cuius generis multae funt res lingula, ac propemodù infinitae, idcirco à fingulis demù lapidibus & lignis ad generale lapidis ligniq; natura euaferunt : rurfumq, à fingulis lapidibus 8C lignis, catterisq; generis eiufdé,ad inanimii fubuolarunt, quo hsec oia conti; nentur. Atque ita duas funt cómunitates cófecuti,animatum atque inanimati!: quas itidé ad comune genus^corpus,con; torferunt.quodeft tripliciundiq,interuallo pratditù.Nàla; pis,ligna,hó tres dimentiones obtinét, ita 8Coia fimpliciter quotquot funt corpora.Pratterea ab animis,angejis, menti; bus,8t eiufmodi aliis rebus ab omni cócretione mortali fe; gregatis, fcanfim ad quandà eius cómunitatem quod caret corpore feipfos transfuderunt, qua: repugnare corpori ui;. detur.Nàq, ut triplice hoc dimenfioné habet, potellq. om; ni ex parte diuidi: ita natura qua: expers eft corponsjparti;. bus omnino,omniq, interuallo caret.. Quàobré-qUid urriq;. effet comune indagarunt-,ac fubftantià effe utcunque cópe; reruntiquippe qua: utrunque fuo ueiut cinttù,copi ette re tur atque obuolueret.Persq,enim fubftàtia eft.quoclcorpore feptù munitùq, eft,ac quod corporis e# Cxpe.rS,Ut animus,, angelus,Deus. Meritò igitur ad cómune.genws efientià fefe extulerunt,cuius effentia; nomen rem quatper fe conftet ac coh?reat explicet:quod è eptrario perfpici pomftc-Sùtenim. quxdà qua: cohatrere per fe non poffunr, fi nulla ui. conti; neantur,in aliisq; infixa fint: qua: con(ecutioflcsap.p)ellàcur, ut candor,atror,dulcor,.& reliqua eiufmodihtee enim fua ipfa ui cóftare nó poffunr, neceffeq, eft ut aut in ceruffa car» dor,aut latte, qua: funt corpora,hareat. Qua: igitur cohxre re per fe poffunt,& nihil utfint requirùt,uelut homines, ani mi,lapides : quarqi adiumento nullo ad fuà cófirmationem indigent/ubftantix uocàtur.ltaquead cómunitaté quandà qua: effentia eft,deueneri!c.Oésne igitur res (nam hoc dicet aliquisjinfubftantiacontinentur quandoquidé reni omniù cognitione philofophus profitetur i minime. Rurfus enim occurrunt duo, &£ decé,3C uiginti. qua: in comune quoddà genus cópulerunqnempè numeri! .Pr?terea magna qupdà, ac parua effe animadùerterunt:que coniunfla atque coha:; rentiauocauerunt. Quonià igitur numerus atque cohxrés hoc conueniunt,quòd quanti! utrùque ficea ad. uniuerfam quantitatem retulerunt.Suntq; ea ratione duas cómunitates adepti,quarù coplexu muli? res cótinentur,effentià Si qua; titatem.PofthìEC res quardà eft alba,uariisq; fingulatim can; dores : candor enim aur in ceruffa, aut in niue, aut in olore ineft:haec igiturad candoré tori! conuerterunt: eodéq,mo do atrù acfufcù, ad colore deriuarunt.Infupcr.; eft dulcor, amaror,caliditas,frigiditas:qux omnia ad quantitatércuo; carunr.Q,ualitas auté eft,ex qua quales aliqui nominantur: ut ex candore càdidus,8t è Gràmatica Gràmaticus. Dande; funt dextri! 3C finiftrù,dupli! 8C fimplù, qux quidé omnia iniis qux cù aliquo cóferuntur collocarunt,quorù uis ratioq; omnis in ceri! eft aftettione polita, uel qua: quoquo modo ad alterù referùtur.Eft etiam in tyceo aut foro effe, catterai], omnia qua: de his dicuntunqua: ad Vbi,contulerunt,quod