B
tri	D E
tio,ceu quae illi non ut fit,fed contra,ut non fit caufam prae A ftet. An uerò eft Arityotelis dido opitulari,priuationem di ci uifus effe priuationem afferenti, caecitatem autem uifus non itemfEcce ita# lucis quo# priuationem,tenebras au* tem lucis non etià dicimusitametfi nihil aliud funt tenebrx quàm'.lucis priuatio,ut uifus priuatio excitas,uelut alibi no bis pluribus oftenfum eft.Veru quéadmodum crurum uer bi gratia Ixfionem uocamus,haud uero etiam lxfioné inte grita tis ,uel reditudinis,uel quouis modo crurii fitum natu ralem appellaueris,dicimus:fic tenebras quo# aeris, lucis auté tenebras non etià nominamus.Ergo nec uifus excita* temifed fi quidé loquendum fit oculos* cxcitatem utocu* lorum quo# Ixfionem nuncupamus: fignificat.n. partem oculus uifionis participem : uifio poteftaté ipfam .Verum quonià ut in qualitatibus aliis quo#fxpenumero qualità te affé citi corpus xquiuocè cum qualitate nominamus,al* bum# tum dealbatum corpus,tu ipfam appellamus albe* dinem,86 calidu frigidum# fimiliter,86 graue ac leue,86 re liqua : ita uifum quo# non de poteftate folum,fed de ip fis etiam inftrumentis dicimus:oculos# ipfos uifum feu lumi na uocamus.Cxcitaté uerò oculoft effe, proprie dicimus: at oculisti prodidimus uifus .pprie uocàtur, ob id ita# cx citate quo# uifus dicimus, no de facultate uifus nome,fed de inftrumentis nimirum dicentes. Ariftoteles auté eccitate nó ad oppofitam facultatem dici, id quod uerù eft,arbitra tur .Reliquum eft igitur,illud foluamus,quomodo cum ge nus excitatis, priuatio inquam,effe prodatur habitudinis, non fpecies quxuis etiam priuationis,oppofit? cuiufpiam effe habitudinis dicatur:fi uerum quidem fit, in quibus dici tur genus, omninò fubieétam quo# generi prxdicari ali* quam fpecié. Habitus igitur res quafdam effe forma ade* ptas fubfiftentes#aio.Proinde genus cu fit habitudo,fub* ieflas quo# ipfi fpecies iure exiftentes ac forma quapiam naturali prxditas obtinet lingulas. At priuatio nihil aliud porrò eft q habitus abfentia, quamobrem non ens eft ipfa Tua ipfius ratione. Q_uonam igitur modo non entis ut exi flentis aliquas fpecies quxrimusi Quare tametfi fpecialior aliqua cuiquam habitui fit priuatio oppofita,nó ut ens ali quod tamen,fed rurfum ut non ens per habitus negatione opponitur,ut dodo indottum,86 dentes obtinenti edentu* tum,ab e priuatiua particula,86 dente. Itaque 86 particula* reshx priuationes perinde ac genus per habitus negatio* «em dicuntur. Q_uòd fi priuationi cuiquam inditum no* men ufquam fuerit inuentum,ut uifus abfentia excitas no* minatur,uel luminis abfentia tenebrx, non de habitus ab* fenda,fed de aftedu penes fubieflum genito, aut aliqua re aliqux habitudinis abfentix fuperuenit eiufmodi prxdica tur nomen-.ut axo-nir ideft tenebrx, dicitur à uerbo quod eft obumbrare,eft autem umbra lucis impedimenta quod in aere,uel (impliciter in perlucido contingit. Vel,ut Herodianus autor eft,a uerbo quod eft detinere.de tinet.enim quominus intelligamus,autaggreffusaélus# complures remoratur. Et uerò	forte ideft excitas
à Tv'&av ideft inurendo deducitur, 86 ru$\o\i. cxcus,quali Tu<£or,hoc eft inuftos habés oculos nominatur. Oculi enim (inquit Poetajpauladm uruntur inanes. Quemadmodum sriffàj quo# ideft oblxfus à 7ri(9B,7rt|'a» ideft patior,patiar,ut ab oW,9\ri|'ff»,o\yH/>9<,hoc eft, a pigrefeo, pigrefeà, piger eft faftum.Meritò igitur talia effe inftrumentoru dicuntur,nec habituum, ipforum nà# funt habitibus fubieflorum, nec ipforum habituum affedus. {Item relatiua omnia ad reci* procantia dicuntur.}Alio rurfus probat tyllogifmo,diuer fa effe ut ad aliquid oppofita ab iis qux per priuationé ha bitum# aduerfantur.Sic.n.poteftate inquit: Q_uxfuntad aliquid ad cóuertentia dicuntur,nà ut pater filii pater,fic 86 filius patris filius dicitur.qux uerò per habitu,priuationé# opponuntur,non dicuntur ad conuertentia, (non enim ui* fus effe dicitur excitatis uifus)relatiua igitur ab iis qux per habitum ac priuationem opponuntur diuerfa funt.
Quòd autem neque ut contraria opponuntur, quo fecundum priuationem & habitum dicuntur,ex his manifèftum ett. Con»
»U
trariorum enim quorum nihil eft medium, neceffie eft uel in qui* bus fieri nata fiunt,aut de quibus prodicantur, alterum ipfiorum inefie fiemper.eorum enim nihil medium erat quorum alterum in effe fiuficeptibili neceffarium erat:ut in languore crfianitate: & impari atque pari. Quorum uerò aliquid medium eft,nunquam neceffe eft omni ineffe alterum: neque enim neceffe eft omne fu* ficeptibile uel candidum,uel nigrum effe : neque frigidum uel ca* Udum : horwm enim medium aliquid nihil effe prohibet. Infiuper autem cr horum erat aliquid medium, quorum alterum inefre fiit ficeptibili non neceffarium eratiproter illa quibus unum inefi na turalitertut igni calidum effe: cr niui candidum : in his enim de* terminate neceffarium alterum eft ineffe,cr non utrumuis con* tingitmon enim poffibile eft,ignem frigidum effemeque niuem ni gram.Quare omni quidem fiuficeptibili non neceffarium eft alte rum ipfiorum ineffe fed fiolis quibus natura unum ineft: ej his de terminate unum, non utrumuis contingit. In priuatione autem V habitu neutrum eorum quo dittd fiunt uerum eft :.non enim fiemper alterum eorum ineffe fiuficeptibili necefisarium eftfr quod enim nondum natum eft habere uifum,neque cocum,neque uifium habens dicitur. Quare non erunt hoc,ut ea contraria quorum ni hil eft medium. Sed neque ut ea quorum aliquid eft medium: ne» ceffarium enim eft , aliquando omni fiuficeptibili alterum eorum ineffe . Quando enim iam ad habendum uifionem natum fuerit, tunc aut cocum,aut habens uifium dicetur: cr eorum non det er* minate alterum,fed utrumuis contingit: non enim neceffariu eft uel cocum uel uifium habens effefed utrumuis contingit, in coti» trariis autem quorum aliquid medium eft,nunquam neceffarium erat omni fiuficeptibili alterum ineffe,fed quibufida,CT his deter* minate unu,vrnon utrumuis contingit.Vnde palam eft q, fecutt dum neutrum modorum tanquam contraria opponuntur,ea quo fecundum priuationem et habitum opponuntur. Amplius.In con trariis quidem cum Jit fiuficeptibile, adinuicem mutationem fieri poffibile e&mifi alicui unum natura ineft,ut igni calidum: etenim fanum poffibile eft languere,& candidum nigrum fieri,& cati dum frigidum: cr ex ftudiofio prauum, & ex prauo ttudiofum fieri poffibile eft. Prauus.n.ad meliores exercitationes deduttus et dottrina! etfi ad modicum aliquid proficiat ut melior jit,fi cer tè femelquauis modicu incrementum fiumpferit, palàm eft,quia aut perfètte mutabitur, aut fiatis multum incrementum fumet: fiemper.n. bene mobilior ad uirtutem fit,etia quodeunq; inerente tum fiumpferit d principio. Quare etiam uerifimile eft plenius eum fiumere incrementum :et hoc dum fiemper fit,perfètte in con trarium habitum reftitueturmifi fòrte tempore prohibeatur. Ve rii in priuatione et habitu imponibile eft adinuicé mutationefie» ri.Ex habitu enim in priuationem mutatio fit:a priuatione uero D in habitum impoffibile eft,neq; enim cocus fiattus aliquis,rurfius uidit,neq; cum caluus fuerit,rurfius comatus fiattus esfrneq; eunt fuerit edentulus,dentes,ei iterum orti fiunt.
Q_uòd}Oppofitionem relatiuorum à contrarioru 86 ha bitus priuationis# oppofitione difereuit, mìe deinde quas per priuationem 86 habitii,ab iis qua: ut contraria funt op polita dirimit. Ac relatiua quidé ab affirmatiuè negatine# oppofitis dilcernere,quod ad confequentià attinet, debe* bat.uerum quoniam futurum eft ut ratione quadà una qug per affirmatione negationem# oppofita funt fecernat à re liquis, idcirco nunc relatiuorum ab affirmatione ac nega* tionediferetionem differt,ne eadé dicere cogatur. Rurfus autem fpecierum contrariorum enumerationem repetit: uult enim contrariorum omnium oppofita habitus priuai tionis# oppofitioni conferre . {Nam cótrariorum quibus nihil medium interiacet,neceffe eft alteru effe in eo, in quo natura effe poffunt.Numerum enim aut parem effe aut irn parem
C