T R A C T Quanti! àd primam aduerte quòd defcriptio dupliciter fumitur, primo pro oratione in qua continetur genus, & rei proprictas.vt illa eft hominis defcriptio, hó eli animai risìbile,'& per ly,rei proprietas differt defcriptio a ve ra diffinitione,qm illa datur per genus,& propriam ditte? retiam effentialem vt homo eli animal rationale, lecundo fumitur pro quadam rei denominatione, nà rem fic vel he denominare,eli eàdefcribere,in hoc loco no dicitur propofitio defcriptibilisà defcriptione primo mó fumpta led fecundo modo. Nà de defcriptione, & defcnpto Ime defettibili, primo modo alluri fu m'fin tradì, defyllogilmo topicojficut & de diffinitione, & diffinito fiue diffinibili. Quitum ad fecundum aduerte quòd propofitio deferì ptibins fic diffinit,Propofitio dclcriptibilis eli illa,in qua verbum cóccrnens aólum mentis,determinat incomplexu politum in predicato, dummodo nullus terminus mediatus prxcedat vefbum concernens aótum mentis, vt illa eli dcfcriptibilis, ego cogrtofco rófàm. Dicitur incdmplexum pofitum in predicato : qucniam ìfi ponitur in fubieólo Hat materialiter, & non forma liter, vt refam cognófco,patrem meum dognofco,& tales pro-pdfitioncs non fune defcriptibiles,fed refólubiles ficutin-definit£,aut fingulàres. Dicitur,‘ dum:nodo nulluS termiritis mediatus praecedat &c. quóniam fi talis terminus praecedat verbum concernens aflfi mentis,talis propofitio non eli probanda de fcriptibiliter,-fedfecudùm exiftenciatn termini mediantis prxcede!rìtis,nà fi fiat propofitio indefinita vel particula,-ris vét finguìaris per termini! difcretum,refoluerida ell,vt hic, Homo cognofcit feipfumialicfuis hó cognofcit leip-finn, Sortes cognofcit fcipfutn. Si aure fiat vniuerfalis affirmatiua, exponenda eft yj hic . Omnis homo defiderat fcientiam.Qàis autem dicitur Cerminusmediatus, & immediatus, docuimùs in primo cap.huius traélatiis. Quantum ad tertium aduerte q> propofitio deferipti-bilis potell fieri duobus modis, primo per terminum com plexùm, cui correfpondet incomplexum, vtintelligo vel cqgrftrfco coelum, defidero panem, nolo bellum, fecundo per terminùm incomplexum, cui correfpódet compléxu, vt feio a conclufionem,fcio fyllogifmum, feio confequen tiam,fcio induttioné &c. Défcriptibilis primo modo,con grue fit per hxc verba intelligo,cógnofco,defidero,volo, noloiquohiam indifferenter determinatur incomplexum-, & compfetum ex parte rei. Nam congrue dieimys,coguó feo Sortem , &. ccgnofco Sortem effe nfibilem. Secóndo autem modo fit per lice verba,feio,credo,opinor,dubito, nani obieótnm dorimi eli complexum ex parte rei,vt feio hominem effe animai, credo Deum effe omnium creato ■ rem,dubitò Papam effe Roma?. . Quantum ad quartum aduerte quòd propofitio deferì ptibilis tam primo quàm fecundo modo probanda èli, vt infra. Primo modo fio, cognofco Sorte, cognofcó aliquid fub ratìonequa Sortes.ergp cognofco Sortem.Tu intelli-gis cadum,tu .intelligis aliquid fub ratione qua caslum,ergo tu int’elligis ccrlum.Secundo aut modo fic, Scio a pro-pofitionem’, feio aliquid antequam fignificatum a propo-fitioniSj.quod feio adacquate lignificari per a propofitio-ìiem.’Credo'hanc propofitionem Detrs eli trinus;'& vnus. Credo adxquatum fignificatu huius propofitionis Deus eli trinus,& virus quodfeio adequate lignificar! per hanc propofitionem, Deus eli trinus & vnus, ergo &rc. Dubito hanc propofitionem, fcilicèt esilimeli itìcorruptibiìé'tiii bito adequatimi fignificatu huius propofitiónis, fcilicèt Cxlnm ellincòrriiptibile,qu.->d lcio adaequatefignificari . per hanc propofitionem, fcilicèt Cadum eli incorruptibile,ergo &c. Conflat igitur, quid Ut propofitio défcriptibilis, & quot modis fiat,& quomodo probanda eli. Concliifiones illatas ex hoc modo probandi vide in Paulo vbi fuprà. • C JL t V T VI. Da prOpofìtione probabili per caufas veritatis. yNhoccap.agendumelldepropofitionibus qua? profi band» flint per caufas veritatis, & hic duo agéda fu®, primo quid fit propofitio probanda per caufas veritatis,fecundo qu » fint huiufinòdi propofitiones, tertiò quo modo probandi fiht. Quàrum. ad primum aduerte quòd propofitio proba- A T. XI. bilis per caufas veritatis eft illa, Cui poffunt afsignarì mul tee cauf» difiùiìiua?,per quas redditur vera. Verbi gratia. Sortes habet pulfum concitati!. Huius poffunt effe plures cauf»,puta quia iratus eli,quia velociter ambulauit,quia multuin comedit,quia febricitat &c. . Quantum ad fecudumaduerte quòd huiufmodi pro-' politiones limtili»,qusconllituuntur per hxc verba in-' cipit, & definit, & per ablatiuum acceptum in cófequen-tia.exemplu de incipit, Sortes incipit effeiuftus. esempli de definit,Sortes definit effe iniuftus.exemplù de ablatiua in confequentia,Sole exillente in ariete fit asquinoótium. Quantum ad tertium aduerte quòd alio modo probatur propofitio de incipit,& alio modo propofitio de definit, & alio modo propofitio de ablatiuo in confequentia. Nam propofitio de incipit probatur per difiunéliuà com-pofitiex duabus copulatiuis, quarum copulatiuarum prima fit ex categorica affirmatiua de prudènti,& negatiua de pi^terito.Secunda aut ex negatiua de pra-fenn,& affir matiua de futuro, exemplum primi, Rofa incipit florere, fic probatur : Rofa nunc floret, & ante hoc nunc prarfeus immediate non floruit,ergo rofa incipit florere,& hic mo dus probandi, qui dicitur per politionem de praefenti, 8c per negationem de preterito, deferti it rebus permanentibus,in quibus ex parte incoeptionis eft dare primu inflans,, fui effe,vt tibi declarauimus in trailatirde primo, & vitiino inllanti in lib.Phyficoru.ExempIum fecundi, Sol incipit moneri,fic probatur,Sol nunc nó monetur,& poli hoc, nunc prefens immediate mouebitur, ergo fol incipit mo* ueri. & hic modus probandi, qui dicitur per negationem de prodenti,&politionem de futuro deferait rebus fuccef fiuis, quales fiant motus,tempus, alteracio,motus localis, augmentum, & decrementum, in quibus non eli dare primum fui effe ex parte incoeptionis,fed vltimu ilii non effe, vt tibi declarauimus in traóì.predièlo. Propofitio de definit probatur per difitmólìuam cònipolita ex duabus coptilatiuis, quarum prima fit ex catego rica negatiua de pfenti, & categorica affirmatiua de pre-terito. Secunda aùt fit ex categòrica affirmatiua de pr»-ftnti & négàtiua de fu turo.exemplum primi, Rofa definit florere,fic probatur,Rofa nunc nó floret,& immediate an te hoc nunc prefens floruit,ergorófa definit florere, exé-plum fecundi.Sortes definit effe,fic probatur,Sortes mine eft,& immediate polì hoc nunc prefens non e,rit,ergo Sor ' tes definit effe. Primus modus dèferuit rebus fuccelsiuis. Nam ha?c,-curfus Sortis-definit effe,fieprobatur,nunc non eli curfus Sortis, & immediate ante hoc inflans prsefens, fuit curfus.Sortis,ergo curfus S'òrtis definit effe.SecudaS autem modus deferuit rebus permanentibus, & ratio horum efthsc.Quia in rebus fuccefsiuis, non elidabile vlti-mum fui effe, led primum fui non effe. In permanentibus autem,eft dabile vltimum fui effe &c.Sed pro nuc fulline: quoniam haec tibi declarabunturintra0l.de primo, & viti mo inflanti, quem ordinauimus in libro oólauo Phylleorum in epitomatibus noftris. Propofitiode ablatiuoinconfequentia,probatur per difiunóliuam còmpofitam ex caiifali,vei temporali,vel có ^osìn co-ditionali.exemplùjSole oriente fit dies,fic probatur.Quia fiquétin. fol oritur, fit dies,vel quando fol oritur, fit dies, vel fi fol oritur,fit dies. Prima categorica eli caufalis, fecunda tem poralis,tertia condicionalis. Conflat igitur tibi, quid fit propofitio probabilis per caufas veritatis,& quomodo probantur propofitiones de incipit, & definit, tam in permanentibus quàm in fuccef-. fiuis,& quomodo' probatur ablatiuus in confequentia. Conclufiones illatas ex his modis probandi, yide in, Paulo vbi fupra. Explicit trablatu^ de probationibus terminorum, TRACTATVS XI. DE Syllogifmo demonftratiuo.in tre-decim capita diuifus. à p'Ui Oft confiderationem de fyllogifmo formali,& i-UOn c.ontra