Titulus VÌI.
P4
Nec nimium poenas incufes, ubi eft nimi-iSr.um delitti. Alexandrum Severum aemulare, qui, ut Vetronium Turinum, cuius avaro fpiritu Praepofiturae & Provinciae erant venales,caperet in flagranti,immifit aliquem,qui de fe quiddam publice peteret, à Turino vero praefidium occulte poftularet, ut pro fé Alexandro rem atque negotium fècretò fug-gereret. Hic Turinus, cùm fuffragium pro-mififfet, imprimis, etfi ne verbo quidem Imperatorem conveniffct, ait : fe cum eo locutum effe-, fed in eo pendere, ut adhuc impetraret. Ibi vero Alexander, quò res notior effet, iterum iuffit hominem interpellari. Ampla tum mercede accepta, Imperatorem alloquitur,impetrat,& tamen,quia nihilominus quaerenti, de fe quid adum effet, quali aliud agens nunc annueret modo, nunc fe nondum impetrafle affirmaret, hominémque indignò fruftraretur, ac ludificaret, non alio animò videlicet, quàm ut maiora praemia perciperet : acculati eum Alexander iuffit, probatisque per teftes omnibus, & quibus prae-fentibus quid accepiflct ; denique poli quam diligenti quaeftione, & inquifitione fadà, reum invenit in multisetiam alijs caufis ab utraque parte accepiffe ; in foro tranfitorio ad fiipitem Turinum alligari, fumóque fuppo-fitò, quem ex ftipulis & humidis lignis fieri praeceperat, necari iuffit, praecone dicente: fumò punitur, qui fumos 'vendidit. ^Lrod. ex Lamprid. Utinam & hodie fic animadverteretur in Negotiatores facrarum Eledio-num,&magiftratuum .’ fanèfandiùsconful-162.tum foret publico bono. Intellexere id Senatus, Populufque Romanus, qui Didium Julianum capite damnavit,dum Imperium à militibus licitatione, audione, pecunia comparavit. Xiphii, in Juliano.
Decreverunt & facri Canones meritas in Simoniacum poenas, videlicet excommunicationis & aliarum cenfurarum ; nuli iratis adùs Simoniacèfadi,&inhabilitatisad eundem & fimiles : oneris reffituendi Simoniaco accepta.
a 63. Sed claritatis gratia ad evitandam confufio-nera diffinditis loquor, & tefcircvolo, Simoniacum mentalem in foro externo nulla ^uris poena affici, cap. fin.de Simon.: in quo cafu (Simonia mentalis) delinquenti-bus fufficit per folam poenitentiam fuo fa-xlftisfacere Creatori. Cur ? quia Ecclefia, quae de occultis non iudicat, cap. cogitationis. 14. dft. 1. depoenit. pro peccatis mere internis poenas infligere non folet ; nam poena fcquituriudicium,ùtcommuniter DD. in cap. tua nos. 34-de Simon, ibi : qui a nobis datum e/l,de manifeftis tantummodo indicare. & Cap.fcut. 33. eod. ibi : qu<e non iudicat de occultis, cap. erubefeant. ij. dift. 32. ibi: de manifeftis quidem loquimur, fecretorum autem & cognitor Deus , & ^‘Judex eft. Unde dixit Gloffa in cap, qui
ftudet.ij. cauf. 1. quaft. 1. 'verb. à communione. Simoniacum fola voluntate non effe excommunicandum ; & confequenter etiam à reftitutione deobligat : ad quid enim reftitutionem exigis illius rei, quam tu pure donàffe intelligeris, cùm contrariam intentionem probare non valeas, eò ipso, quòd Simonia fit purè mentalis, & in padum neu-tiquam vel etiam minimo fignódeduda?
Nec me turbate^. confuluit. 1 o» de ufur.^U. do enim, & concedo, non folùm ulurarium mentalem, led & Simoniacum mentalem teneri ad reftitutionem,fi per ufuram velSimo-niam effentialiter violatur iuftitia commutativa , quod quidem in ufura contingit femper, non autem in Simonia mentali ; cùm in hac quandoque committatur folùm facri-legium fine iniuftitia, v. g. in ingreffu Religionis. cap.fin. de Simon, aliquando, & frequentius cum iniuftitia, & tunc demum reftitutio Jure Divino obligat in confcientia, licèt non lubiaceat poenis à Jure pofitivo ftatutis.
Nec Simonia purè conventionalis, dum-167-modo non fit confidentialis, incurrit aliquam poenam ipso iure determinatam , quamvis ex parte unius completa fit. Extravag. 1. & 2. de Simon, ubi poena irrogatur dantibus & recipientibus, qua locutione exprimi videtur realis utrinque completa, ex cap. non fatis. 8« cap. de Simoniaci. 22. de Simon.
Realis Simonia in poenis variat prodiver-fitate materias & cafuum, nec iura cuicunque reali Simonix poenam ipso fadò imponunt, fed illi duntaxat, quae committitur circa Ordinationem, circa ingreffum Religionis, & circa provifionem beneficiorum : de duabus prioribus Laconice quid afferam, cùm non fint diredè pro noftro foro : & quidem fi in collatione,vel fufeeptione Ordinum Simonia realis committatur,Ordinans triennalem fus-penfionem à collatione Ordinum incurrit. cap.ft quis. 4?. de Simon, imo à dignitate fua Epifcopali deponendus eft. cap. fi quis Epifcopus. 8. cauf. j. quaft. 1. Ordina-ity tus vero, fi confcius, aut particeps fuerit Simonia, tam ab Ordinibus fufceptis,quàm fus-cipicndis fufpenditur. cap, per tuas, fj.de Simon. & omnino ab Ecclefia eliminari, & degradari iubetur in cap. ficui. 6. cod.&cit. cap.fi quisEpifcopus, 8. cauf. x.quxfi. 1.
Quod fi quisper ignorantiam fuerit Simo-i70, niacè ordinatus, excufaturabhifce poenis»fic-ut etiam fi fuerit ordinatus ab Epifcopo iam ante Simoniaco, per text. in cap.fiqui. 108. cauf. quaft. ì. quamvis aliàs nonSimonia-cè, à Simonia'cis tamen feienter ordinati ab executione Ordinis fufpenfi fint. Et hoc fen-fu ìbidem dicitur ; ordinationem talem,quae potiùs exeeratio eft, omnino irritam effe.
Si Simonia intercurrit in ingreffu religio- i7b nis, potiffimùm tres funt poenae : primo excommunicatio tam dantium quàmrecipien-. tiutn