304
Et deinde eli impofsibile,creaturam fieri gqua-lem creatori, cùm neceffariò fit finita, temporalis, &c. Vndeindifputat.q.idemFrancifcus videns non poffe confiftere quod antea dixe-rat, docet Chriftum non efl'e atqualem Patri di-gnitate, cùmipfeadoretPatrem, non contrà; fed effe tequalem, quia habet omnipotentiam communicatam à Deo.
Sedquxro ab ilio, quomodo habeatomni-potentiam,an intrinfecè.ita vt ipfe homo Chriftus fit omnipotens,an extrinfecè per inhabita-tionem, quia habetinfehabitantem Deum o-mnipotentem ? Si primo modo,redit prior dif-ficultas, quia fi i 1 le homo habet intrinfecè infi-nitampotentiam,ergo & infinitam effentiam, ergo eli: ille vnus Deus,qui etiam eli:Pater. Sife-cundomodo, nihil Paulus diceret : nani hoc modo omnes iufti effent sequales Deo, quia ha-bentinfe Deumhabitantem.
Quiaigituriftaexpofitio non quadrat,Tran-fyluaniMiniftrilib.a.ca.ó. dicunt, Paulum non dicere, Chriftumeffeatqualem DeoPatri, fed contrari umpotius, hunc enim effe volunt fen-fum; non rapinarti arbitratus eft, nimirumfa-ciendam, vteffetzqualisDeo.quomodoexpo-nitErafmus hoc loco, & ante eumMaximinus Arianusapud Auguftinumlib.z.cap.y. Etpro-bantPrim o, quiaparticula aduerfatiua (s e d ) id videtur offendere.Si enim ficlegamus,Chriftus meritò fe cenfuit Patri atqualem,fed femet-ipfum exinaniuit. quiseritfenfus ? At fi dicas, Chriftus nonputauitrapiendam aiqualitatem, fede contrariò femetipfum exinaniuit, opti-mus eritfenfns.
S e c vn d o probant ex Tertulliano,qui libro de Trinitate fic ait : Qttamuie fe ex Deo Patre ‘Deum effe meminijfeh nunejuam fe Deo Patri aut compa-rauu,aut conMtt'&c, A t contrà.Nam primo Pa-tres omnes antea citati dicunt, Chriftum fuiffe squalemPa'tri, non ex rapina, quiaex natura. Secundòlocusipfeitafonat, nifi violentertra-haturaliò. Tertiò, quia fi in forma Dei effe, eft effe in eflentia Dei, vt fuprà diximus,non pote-rat Paulus dicere Filium non elle a?qualem,qué iam dixerat effe in forma Dei.
Adilludde aduerfatiua, refpondeo vocem, sed, & Graicè aM«, haberemultiplicem vim. aliquando enim habet vim correftionis, & hoc modoaccepit Chryfoftomus cum Theodore-to, Theophylatìo, & Oecumenio. hi enim qui reciè intelligebant Grtecam linguam , volunt «Mà,effe notam corretìionis, & hunc effe fen-fum, cùm Chriftus effetin formaDei,adeò non putauitrapinamsquarefeDeo, vt potius non dubitaueritdifsimulaffefuam diuinitatem, & deponerequodammodoinfigniahuius gquali-tatis, quiacertus erat nonpoffe feeam amitte-re, cùm naturalis fibi efler. Ponunt exemplum deRege&tyranno. Qui enim feit, fe verum& legitimum Regem,nec vllo modo timet fibi,il-
A
B
c
D
1. Lap. Pi.	30 5
. le facile deponit purpuram, &accipitveftem plebeiam,fiue vt obleftetfe, fiue vtrutiorfitin pradio, fiuealiadecaufl'a. nonenimtimet,ne propter mutationem habitus pereat fibi regnò: At tyrannus qui rapuit regiam poreftatem,, nonaudet veladmodicum tempus comparere finepurpura,& feeptro,ne fi confpiciatur in ve-fteplebeia, non agnofeatur pro Rege, & paula-tim amittat regnimi,&c.
Latini accipiunt vt fit aduerfatiua, &squiua-leatparticula,tamen,fiue,fed tamen.Ita Avgv-s TiNvslib. 2. contraMaximinùjCa.y.vbi hunc vult effe fenfumjcùm in formaDei effet,non rapinam arbitratus eft, effefe asqualemDeo, fed ramen exinaniuit fe,&c.id eft,licet effet atqualis Deo, noutamenhorruitformamferui. Itaetià A mb r o s 11 commentarius;etiamfi erat zqua-lisDeo, non tamenfibidefendit arqualitatem, fed exinani Liitfe, id eft, non voi uitpra’textu acquali tatis cum Deo,quam naturaliterhabebat, recufarehumilitatempafsionis& mortis.
Adlocum Tertvlliani dicoduo. Primo, librimi de Trinitate, qui Tertulliano tri-fa uitur, non effe ipfius, fed potius Nouatiani, vt Hieronymus afferit libro fecundo in Ruffin. &de fcriptoribus Ecclefiafticis,in Nouatiano. Secvndodico, fententiamhuiusauftorisno effecontratios. illeenim dicit, Filium non fe comparaffe Patri, folùm propter originis au-ftoritatem, non propter aliquam differentiam natura;. Nam ibidem dare afferit, Filium fuiffe in forma Dei, quia in natura Dei, & fuper omnia, ficuteftPater: & tamen, quiaipfeeftàPatte, non ècontrario, detuliffeeumfemperali-quid Patri. Ncque eft hoc folius Te.rtulliani, fed Hilarij Lb.p.de Trini tate, Bafilij lib.i.in Euno-mium,Nazianzenilib. 4. Theologi®, & Cyril-li libro 2. thefauri, cap.3. qui exponunt deFilio Dei, non folùm vt eft Fili us hominis, fed etiam vteftFiliusDei : Patermaior eft. dietmte-nim Patrem effe maiorem ratione principi), & tamen Filium non effe minorempropternatura; identitatem.
Vndecimvs locus eft i.Ioan. fTrafunt, <pui tefltmonium dant in calo, Pater, trbum, & Spinteti fan Elia, & hi tra vnumfunt: & tra fuM,cjuiteftmo-mumdantin terrdffìùritus, aqua , tffangxie. Quo loco S.Ioannes vult offendere, Chriftum elle veruni Deum, & verum hominem; & propterea aftert teftimonia diuina & humana. nec enim cùm ìà.t\Trafeent,e)uite[i>monium dantin calo, per illam vocemfzncai/ojintelligit locum cceleftem, fed teftimonij qnalitatem, alioqui etiam Angeli flint in ccelo, &teftimonium Chrifto non fe-mel dederunt, & tamen tres tatuimi teftes in ccelo Ioannesponit,Patrem, Verbum, & Spiri-rum fanétum. Itaque per teftes, quifuntincce-lo,intelliguntur teftes diurni, vt diftinguanturà teftibus humanis & creatis : & propterea etiam paulò pòli: ait : Si teftimonium-. hominum. acci-
pimtu>