/
Cap. XI111. De Verbo Dei. Lib. 11. Cap .XV.
137
O c t a v v s loc us eft Ephef. 6. Occipite armatura™ Dei.vtpofità ref fere in die malo,(2 in omnibus perfetti/larc_j. Kemnitius vult hunc locum effe deprauatum, quia in Grsco eft,omnibus perfe-étis a7ravra	fic exponunt Am-
brofius, Hieronymus,Chryfoftomus,&ahj.R e-sponde Ojfenlumefle eundem.fed oportere il-!ud,/>c>-/èffz,coniungerecum voce,omnibus, nó cum verbo, ftare. Siquidem fenfus Apertoli eft, vtarmemur exomni parte fpiritualibusarmis,vt fic armati pofsimus in acie contra Diabolum, non cadere, fed ftare. Dicit igitur.accipite ar-maturam Dei, Gratcè ttravo7rAÌoip, id eft,omnia arma, galeam, ft u turn, gladium.loricam, &c. vt in omnibus perfeSi , id e li, ab omni parte muniti,&armati, ideft,prediti,&perfe<Si omnibus virtutibtis ,pofsitis ftare contra Diabolum :(iue, & eftidem, vtomnibus perfeiftis, ideft.cùm o-mnia.arma comparaueritis , & indueritis, tunc pofsitis ftare,&c.
No N v s eft Hftbr.p. Almultorumexbaurienda peccata. ConqueriturKemnitius,malè erte reddi-ra Gràeca verba, namotvocvt’yKap,non eft exhau-rire , fed auferre. Respond f. o , & hoc loco eundem fenfum erte. Prxterea videturintepres proptiifsimè vertice : nam xva.fitga eft proprie furfum ferré, efterre, educere. fi cut ergo cùm a-, qua, vel fordes educunturexaliqua fenrina.di-cuntur fordes exhauriri , ita edam peccata, qua-Chriftusextulit,& ed'jxit ex profundopetìoris noftri.refìèdicuntur ab ilio erte exhaufta.
D e ci m v s eft Hebr.i^.Talibushoftiiepromere turDeus.Hic vult Kemnitius effe po (itimi nomen meriti,quod in Grsco non habetur. R e s p on-d e o, verbum GrtecumÈvx^s'è’Tcu.ófltue, (igniti-carepropriè, deletìatur Deus,(iue, vtErafmus vertit,placet Deo. Latine autem r<.étèdici,bene mereri dealiquo eum qui facit rem illi gratam, nemo eft qui neftiat. Sic ergo dixit norter in-terpres, bis hoftiis promeretur Deus, id eft,his ho lì i is rcs grata fit Deo,& bene meretur de Deo, quiillasoftert. Accepitemmincerpresmereri in pafsiua fignificatione.
Vndecimvs eft lacobi 7. Et alleuiabit eum_> Dominus. Kemnitius dicit non bene redditum 1 verbum Graecum	ftudiosè locum effe de-
prauatum, vt ex eo confirmaretnus effedus Sacramenti Extrema: vnéhonis, cùm nihil tale fo-net verbum Greecum. Respondeo, nefeire Kem-nitium quid loquaturmam verbum Grgcum melius oftenditeffeSus Extrema: vnétionis , quos Catholici in eo Sacramento agnoftunt, quàm verbum Latinum. Catholici enim tres effedus attribuunt buie Sacramento. Vnum prxcipuum quidem.fed communcmaliis S aerameli tis, videlicet,vt remittat peccata,fi qua remanferinr. Ai-terum proprium huius Sacramenti, vt hominem in ilio articulo temporis mceftitia,&doloribus oppre(ftim,&torpentem erigat.&exhilarct.Ter-tium vtinterdum etiam corporalirer fanet.
C
D
A
B
B?
Hos tres effetìus.incipiendo à minus precipu-is difertèponitlacobushis verbis: Jnfirmatur quu m vobis,inducat Pretbpteros Ecc/ejìa, orentJuper e am, vngentes eum oleom nomine'Dominh & orati» dei fa lu n bit infirmum, & alleuiabiteum rDaminw, & fi in peccati fnerit ,remittentur ei. Effcéìum igitur huius Sacramenti fecundum, vthominem in articulo mortis mceftitia,doloribus, tentatiombus depreflum.actorpenremexhilaret, erigat, exciter , propriifsimè exprimit verbum tydf® nimi-ruiri excito,erigo,&c.
DvoDEciMvseft t. Toannis r. Htcfcribo vobis-, vtfcìatu.cìuontamv.tam habetàaternam_>,<]ui creduti <n «owv/weEzZy'Dez Kemnitius die it fenten-tiam hanc effe mutilatam : nam in Gr^co fic ha betnr;H«ec fcribo vobis.quicreditisinnomine Filij Dei ,vt ftiaris, quoniam vitamatternamha-betis, & vt credatis in nomine Filij Dei. Respondeo , non etfe Latinum codicem muti-lum, fedGrtecum redundantem, vt etiam (ufpi-caturErafmusin Lune locum,cuiustameniudi-cio plurimum tribuere folet Kemnitius. Nam cù ili dici um fit ; Hue finbo vobis, <jui eredità in—• nomine Etbj'Det: quorfum additur, vt credatà in sommeFi/fDei/quid enim eratopus monere, vt facerent,quod iam fecerant.’addequod edam S. Bcdalcgic.vtnoshabemus.
CAPVT XV.
De edittonìbus vulgaribus.
Ontroversia eft interCatholi-k	& hgreticos.an oporteat.vcl cer-
tè expediat diuinarum Scripturarù vfum communem erte in lingua vul gari,& propria vniuftuiufque regionis. Et qui-dem haretici huius temporisomnesineocon-ueniùt, vtoporteatScripturas omnibus permit-tere, immò& rradere in fua lingua ,&cùm pu-blicè leguntnr.vel canuti tur,vt in facris officiis.id quoque fierilinguapropriaK' materna. ItaBren-tiusdocet in Coiifeff. VVirtemberg. cap. de ho-riscanonicis. Caluinushb j.Inftitut.cap.io §.33. Kemnitius in exam.4. fell Conci!.Tridenr.quod idem alijomties reipfadocent, dumpafsimver-runt Scripturas in linguam Germanicam,Gallicani, Anglicani,& iifdcm linguis pubhcè Scripturas legunt fteanunt.
At Catholica Chrifti Ecclefia non quidem prohibetomnino vulgares traslationes, vt Kemnitius impudenrermentitur,(nam in indice li-brorum prohibitorum à Pio 1111. edito, Reg. 4. videmus concedi leètionem eiufmodilibrorum lis.qui vtiliter, & cum fruftu ea vti poflunt, id eft, iis.qui facuftarem ab ordinario obtinuerint: ) prohibetur tamen ne pafsim omnibus fine di-fcrimine concedatur eiufmodi leétio , & ne in publico, & communi vfu Ecclefia:, Scripture le-gantur vel canantur vulgaribus linguis, vt n Conci!. Trident, (efl. lì.cap. 8 & can.p.ftatuirut.
ltd