Panor. fuper Prima Parte Primi.
tia,iam dirio.Quarto,c quod gratia non excedatcafiim proprium, vtin diót. capitu. cui de non. f Et ad prà?di-tìa adde notahilem quatfìionetn, quam ponunt Domin. de Rota, vbi fupra. Quidam impetrarne thelanrariam, leu facriftiam Senen. vacantem , &. dixit earn elle dignitatem. in loco comperimi! fuit, quod non erat dignitas, fed officiummunquid fubreptio vitiett Fuerunt opimo-nes,fed maior pars Domin.de Rota tenuit, vt non vària-, rcttir, quia illa falfitas non fuit candì induriiua gratile, quia Papa facilius dediflet,fi dixilfet, quod erat officium tantum.Item condabat de corpore beneficii.& illa qua-litas d dignitatis fuit exprelfi caufa demònftrationis. Falfa enim demonftratioe non vitiat, ex quo conftat de corpore, vt in l.falfa demonftratio, ff.de condì tio.& demonftratio. facit quod. not. infra eodem capitu. ligniti-caute. & vide ibi dicam. Secus autem vbi falfitas elfet exprefià non caufa demonftrationis, fed caufa taxations gratia: : quia tunc vitiaret, licèt Papa alias concefi-fillet, quia fatis eft,quod non concefiit in alio cafu : & ifte eft cafus notabilis, de cuius derilione non fubtili-ter aduertens miratur in capitu. fufeeptum. infra eo-dem.librofexto. vbi dicitur, quod fi impetro benefi-cium,quod dixi vacare per renunciationem, non defi betur , fi vacat per mortem,flicet conftet de corpo-re beneficii, & licetrenunciatio & mors, quantum ad vacationem equiparentur. Nam, vt dixi, princeps taxa-uitgratiam ad ilium cafum exprefliim, ideo non debet fieri
i.& 2.2i.queftionc i. Et ibi datili' optio,vtrum velit ac-cipere primum, vel fecundum. Item non video poflibile in iure, vt gratia reducatur ad terminos iuris propter fu quàm excipit cafum proprium ,adeo, impetrans non nue;& hoc quia mens principis non fuit concedere grafi "	‘	,
in capitu.cui de non.maxime in fi.de prebcn.libro lexto. & in
denturfentire Domin.de Rot, decif. 366. & alias.27o.in antiquis. Vndc in hac materia concluderemo fi hatcle-cunda regula lubtiliter & mentaliler confideretur, potent praóticari in literis gratiofis & beneficialibus.Nam hsec regula nihil aliud vult in effeóìu, quàm fi fubreptio 1--- lire-	r	■ ______.1......”
latri rem duntaxat, & non aliarci, cuius non fuit caufa. Exemplum ,regulariter referiptum confiftitex duobus ex lubttantia,& ex forma, fubftantia referipti cft ipfa iu-
tum,quòd in penarci doli,debent vitiare liters? in totum, turn, vt not.innuit lite text.& facit, quod dixi fupra eod. a capit u.fedes. Quo ad lecundam & tertiam regniani,eft.
diibium. Nani Ioan.And.hic videtur velie, quòd fimpli-b citas non exculàt a fubreptioncb in iftis beneficialib.per capitu.fi motu proprio, & ibi gloflide pratben.lib.6. Scd ignorantia probabilis videtur cxcufare, pei text.nqt.in capitu. gratia, infra cod.lib.6. Sed idem Ioann.And.in d. capitu.gratia,in nouella, dicit illud capitu.gratia,funda-tum fuper maxima ratione & atquitate potius, & non debet excedere terminos fuos : & cótrarium diceremus, fi non emanaflct illud capitulum. Ad idem vide glofl.in dici.capit.fi morii proprio,qua? dicit,quòd in literis gratiofis non habet locum ifta regula. Nani Papa daretbe-neficiumhabenti paruiflimum, &tamenfiin impetra-rionenon fit mentio de paruifftmo beneficio, non valet grana, vt ibi. Nec diftinguitibi, an ex ignoralitia,vel ex fimplicitate tacuerir impetrans minimum beneficimi), quali velit, q> furreptio vitiet literas gratioias, licet alias Papa conceffiffetgratiarn.Domili. An to.dicitpolfe dici, g> fi gratia poifet reduci ad terminos iuris communis, tunc poterit praóticari ifta fecunda regula in literis gra-tiofis:& in hoc cafu intelligit illud capit.gratia. Sed certe ego non video, cj> illud capitulum aliquo modo redu-catur ad terminos iuris,immo ignoratia ampliat ibi gra tiam : quia fi feienter ibi impetraffet fecundum incompatibile cum primo,faóta mentione de primo,non dare-tur (ibi optio retinendi primum, vel fecundum. Sed adepto fecundo vacaret primum ipfo fafto,vt in capitu.de multa, infra de pra?ben.& tamen ibi propter ignorantià datur optio. Item de iure communi quis debet eflè con-tentus ea vocatione,qua primo vocatus eft,vt in capitu. i.&2.2i.queftionc 1. Et ibi datur optio,vtrum velit ac-cipere primum, vel fecundum. Item non video poflibile in iure, vt gratia reducatur ad terminos iuris propter fu breptioné commiflam in cafu expreflo. Quia gratia nu-quàm excipit cafum proprium,adeo, impetrans non poteft illam gratiam traheread beneficium magis te-nue;& hoc quia mens principis non fuit concedere gratiam in alio cafu, quàm expreflo. Ad hoc tcxt.exprefliis pitu.cui de non.maxime in fi.de prebcn.libro lexto. capitu.fufceptum,de refcrip.eod.lib. Hoc etiam vi-— . . „ ■ ’ ( antiquis. Vndc in hac materia concluderem,<j> fi hatefe-
terit praóticari in literis gratiofis & beneficialibus.Nam hoec regula nihil aliud vult in effeóìu, quàm fi fubreptio non dolofa fuit caufa vnius rei tantum , habet vitiare ilium rem duntaxat, & non aliarci, cuius non fuit caufa. Exemplum ,regularityreferiptum confiftitex duobus ex fubftantia,& ex forma, fubftantia referipti cft ipfa iu-rifdióìio, forma vero eft ipfe modus procedendi, quem Papa pratfixit delegato.Si fubreptio fuit caufa illius for-ps tantum , vitiat folum illam formarci, & non fubftan-tiam referipti, ex quo fuit fine dolo. Ita dicam in literis giatiofis,quòd fi litera gratiofa contineretplura, & fub-reptio non dolofafuit caufa vnius tantum , folum vitia-bit illud, & non rclÌQuuni. ca.fiim allego in diél.capitu.fi eo tempore. Et fi hoc procedit in beneficialibus, vtibi, foitins hoc idem dicendum in aliis gratiiscum litera? ad beneficia fit multum ftriéti iuris propter ambitio-nem,vt in capitu,quàmuis,de prabend.libro lexto. Hoc veruni, nifi obtcntum per fobreptionem habeat conne-xitatemcum reliquis, quia time ratione connexionis fubreptio vitiat omnia, vteft text.in capitu.conftitutus. fupra eodem. fecundum intellcóìum, quem ibi dedi. Nunquid autem ignoranza aliquo modo excufet in tins gratiofis, vt fic capitu. gratia, poflit trahi ad limile? 1 uto polle attentati,quòd vbi concurrunt quatuor, potei it trahi ad limile. Primo, quòd ignoralitia fit proba-bilis,vt m diri,capiti),gratia. Secundo,quòd non pra?iu. icetur ìuri tertii, de quo non eft fafta mentio, alias autem ignorante non excufat. Et hoc cafu intelligo capitu,conftitutus.fiipra eodem.quia Princeps non mten-dit alteri praeiudicare, fi non exprimit, vt ibi dixi. Terno , quod Princeps fuitconcelfurus aliàs illam gratiam fxpi ella ventate, licet non ita de facili, vt in capitu.gra,
C
6
d e
a ^Series, vide ibi alias limitationes,.ad c.fi eo tempore, b i	—	.	.....'	- .
c
ADDITI ONES.
ZACHARIAS. ^Simpliciras,non excufat afubrcptione.Adde de hoc perspecul.in titu. de pofitionibus .§.11. ueificu.fed nunquid Berenga-ìiuslatilTimeper Cardina. in ckmen.i.in 1 .oppo. ubi etiam quando ex-cuf'et5& in qaibusfimplicitas:& quando 110n.de poeniten.& ìemiflìo.Et ■quidicantur Hmplices,addeeundera Cardi.ubi fupra g'.o.xa.qiurltio^. Imiocen. & Bald, fuper rubli. C. de rerum permutarcene, uerlicu. item qiueiitur.
ANT. IRAN. Circa hoc, an & quando fimplicitas lit probanda, uel improbanda. 8iatirepJlataliquemapromotione, uidenot. &plenam gioii, hi capirli perniiti. 39.dillindtio. & in capitu. qi ia fi ater. 7.qó.x. Et concludo eli, quòdquatdam eli fimplic.tascontraria prudenti®,&ifta improbacur.Pro quouide glolf.ifi.qó.i. in capitu.fi cupis.& rade etiam gio.in capitu.Epifcoporum. 74.diliinótio.& uideHotbeii.&Modcr. poli entrain capitu.dilecli.de iudiciis. ubi ponunt,quando finiplicitasfitam-pletlenda, fubtilùas relpuenda. Et adde, quòd qui fubfimplicitatis nomine, lacerdotum llultitiam excufant, réprehenfìone digni funt. capitu. oportet.36 diftii Ctio Et quomodo intelligatur illud dittum, quod fim-pficitas eftamicalegum.uide gio.in uerfic.fimplicitas,m§. fed quia, ln-ltiru.de fideicommiff.liber. & gio.in l.manifeliiflìmi. in S.t'alis itaque, in nerbo,finiplicior.C.de fur. & glo. in nei bo, procedere, in §. li uero mo-xiantur.in Authenti.deintiru.cau.&fide. & uideglo. incapiru.uei itatis, in uerbo,fìmplicitatis, de iureiuran, & qt a habeni ur in capitu. aim fan-dti.i4.qu®lho.3.Et quisdicatur fimplex uidetex.inl.fina.C.dedonatio, .ante nupt.Et de lignificato nerbi & dittionis, fimpheiter, rade Bartol. in Fi -in pnncip.if.de uulga.& pupilla.& in 1. Gallus. §. quidam re0te.fi- de li-beris & pollhumis.ultradiéìaper eum,in l.i.in^.fi quis Empiici ter,ff de nerb.obligatio. & uide Bai.in l.cum falfum, ff.de acqunendahareditate. & in l i ,m princip.C.de a-di.afi. & habetur pei glo & lei ibentes in de-rnen.f®pe,de uerborum fignificatiombus. & per Bartol in li. ff de te-ltanien.milita.&in 1.ncque.deportati.eodem titu.Se habetur in capitu. fma.de hatret.lib.6.
S.EB. SAP. ^Quarto. Sedilladeclaratiouidetur dubitabili, per illud quod dicit Archidiac. in capicu.gracia, de reta ipt in 6- quod fi tibi collatura fuiebeneficium, & procurator tuus aliud impetratici, talisigno-ranrca excufat.Et licet contrarium ibi teucat Ioan.And.ft Franc.Pu.quia corrigeretur hoc modo text, ifte, & in coi redtoriis non eli licita exten-ìOjtamenfaciliseft refponfio,quod perilled non tollirur text, ifte, fed imitatur : unde l'uccedit, quod in materia limitatomeli licita extenfio, artol.in l.li conliante, in oppo.prima partis, nume.41.ubi alu.ff.lolu-to matrimonio. & ad hanemateriamuide per Felinum in capitu. adau-A cdle”tlanT;ecundo,coIum.i j.uerficu liter® beneficiales in fi. infra eod. a attillaqualitas. Vide Moder.in capita.ad aures, in r.colum ibi, de quali-tatibus benefici.fupraeodem.& not.in capitu.in noltra.mfra eodem.K deilta quaftionein terminis,uide ilium in capitu.fignificante, in nn.m-fra eodem.
Valfademonftratio.Adde tuDomin de Rot.decifio.561.inantiquis ubi *eunt, quod impetrans beneficium quod di eie curat uni, uel requirere relidentiam.non debet carene gratia,fi illud non fit caratura,uel iionre-ftuuat refidentiam.Et dicit Roma.confi 417.quod falfademonftratio ui-tiat,licet de corpore conftet, cura illa inducit dilpofitionem, & uide Andrai a confi. aSS.Alex. confi. 13 6.2. lib.
ZACHARIAS, ^Dictu pro refolutione, quod falla demonftratio non uitiat referiptum,nifi dediffet ei caufam : ita concluda Bald, m l.ne-que.inn.C.deprobaci0. Barcol.inl.demonftratioji'n j.quaeftio. in prin-dp. ft.de conditio.& demonftratio.glo. in clemen.i, de probacio. & in cap.figmficante.infraifto titu.
f ^Per mortem.Adde,ut per Per.de Auchara.confi.iic7.
e