Reduótorij Moralis
582
troducit,& generat,ficut patet in niue,fi vero in ficca mate ria dominetur.tuncecóuerfo nigrediné opeiafuìrècontra aùtcaJorpdorainansfoletimateria humida nigredinéin-troducere,ficut patetin ignelignum humidum cóburente, qui carboni nigrediné introducit,ficca vero materia folet albedine gene rare,ficut patet de igne, offa,& calce inflam mantem,qui ipfa inalbediné cómutat,& conuertit,qa bre inter fngiditase.fi mater albedinisin materia hurnida,& ni-gredinis i li ficca,caliditas verèmatereftin humida materia nigredinisjin ficca veròalbedmis,ficut exemplificat hic ma gi(ter,allegans.A rifto.óc Auicen.Per frigiditatem qtif contrahit, intelligotribulationem.quse per timorem mente có trahit,&jptem à malo retrahit,& reducit.Per caliditatem a ut pofl'um intelligere profperitaté,quz folet mentem dif-foiuere,.& earn ad vitia relaxare.Illùd eft igittir generale,cp frigni tribulationum fi inuenit materia humida. i. fi agit in perdoni flebilem & deuotam , folet albedinem & puritaté in nienti»,& cótinentixgnare,fi vero materia ficca.i.pfo-na cruda,& obftmata,& indeuota fuerit,tunc folet vitiorù nigredinem inducere, & mente per vitia offufcare,qa bre-interhoc eft veruni,q> tnbulatio bonis proficit,& albedine purttatis,&innocènte 111 eisintróducit,ficcis verò,& malis officic, & eos perdefperationé& inipatientii nigros facit. Sed pro certo caliditas ,-pfperitatisfacit cótrarium, quia.f. ifia eli qua: de humidis.i.de catti ali b. folet nigros,& pèlóres facere, de ficcis verò.i.de abilihèlibus,& téperatis folet al-bos,innocétes,& co n ti néteshoies ^creare, qa.f.jpfperitas folet; nocere humidis.i.intemperati», & carnalib. proficére veròficcis.i.moderatis.& ablìtneritibus. Vel diecp caliditas lignificar charitatiuum piattini,qui pro certo in humidis.i'. in carnalib,fu bditis dètnig redi nemtribula tionum inducere, in ficcis,i.in pauperibus &depreflisdèt albediné.confo lationum,8c claritatem promotionu caufare,qa.f.adbonù pratlatù pertinet q> peccatores deprimendo,& corrigendo denigret,&q> humiles,&depreffos dealber,promoueat,& Jionoret.Sed pro certo frigiditas.i.malus przlatus folet cótrarium facere, qa.f.humidos,i.fragiles peccatores foletp mundi profperadealbare.Matth.23,Similes eftis.fepulchns dealbatis.Siccos verò.i.abftinentes,& pauperes folet tribù lationibusdenigrare. Efaiz 13. Facies eorum ficut nigredo olii. Vel potei! dici de Deo, qui more caloris, humidos.i. carnaleSjScdiuitesin inferno denigrabit,ficcos verò.i.pau-peres,& abftinétesingloriadealbabit.Pf.Niue dealbabunt in Selmon.i.i Paradifo . Ecótra aùtdrabolus more frigoris, humidos.i.carnafes, & diuites in pfenti p jffperitaté d.eal-bat.ficcos verò.i. pauperesdeprimit tribulatiombus & de-5 nigrat.^Quidà videntesq? color nó hécapparentiàfiue lucè, voluerùt dicere,o> luxerat de effentia colori»,qtftfifalt fum efi,qa.f.color èti tenebri&veraciter manet,& effe fu fi nifi folti ,p manifefiatione,àlumine nondependet.Sic vere fatui mondani vnrhodie credere,q> nullus color,i.nulla vir tusaliquid, nifi fit ibi lux public? nianifefiationismó.n.re-putàt virtutem effe,nifi in ltice,& manifefto,f. ante faciem hominurn ipfam viderint apparere.De virtutism.effentia di cunt effeqi videàtur,& q>ab hotninibus cognofcatur,quod tn falfum eft , quia.f.in tenebris confcientiz pót color vir-tutum latere, dato q> in hominum p refenda non videatur lucere.Ideòpulchrèdicitfienecalibro.de moribus. Efto oc 4 cultator virrutum ficut ali j vitiorù. SQuauis calor agens in humidum,vt cóiter nigrediné introducat, iftud tnfallit qn illudin quod agit aliqUo medio tangit,ita quod caloris impetus impeditur,ficut patet de ouo cotto,cuius albumen al bum èfficitur, qn à calore mediante tefta vel aqua tangitur dum coquitur. Sic vere licer color cócupifcétise in materia humida,].in debili, & fluxibili perfona nigredinéjuxuriz, & mal? cóuerfationis fugiendum introducat, iftud tnfallit qn calor cócupifcentixinuenit medium refiftens,f.teftà, & claufuram culiodiz,& humilitatis,& aquà ètdementis,& pietatis.vel lachrymofs voluntatis,quia pro certo fi ouù,i. homo humiliter le cuftodiat,& recludat,& in aqua lachry-marum,& compunttionis vel compaftìonis fe teneat,nun-quàm albumen carnis fus color concupifcentizpluxuria inficitautdenigrat, quinimò per maiorem conatum'virtu-tis, ipfum acctuentaliter per maiorem caftitaté decorar, Se 7 dealbat. Ili, Lauabis me, & fupcrniuemdealbabor.^Aliqui
font colores principale»,aliqui medi],&collaterale»,nam fecundó fu,bietta, & agentis difpofitionem, neceffe eft fieri in colore variationem,&mutationum,& fecundum q> materia diuerfimode, color principalis vel mediusgeneratur. Sunt igit duo ex tremi, & principale» colores, fi albedo,& nigredo.Quinq; vero funt colores intermedi;, qui inter ifta duo extrema sut cóftitHtt,f.£Òl,o.r glaucus, mineus,rubeus, purpureus & viridi».Rubalis.n.fiat in medio ìftorii duorum extremoirum,& ideò.iht.eralJium,& rubeum funt duo colo res,f.glaiicus, q magisappropinquat albo, qualis color eft in folijs cadétib.& miaeus qui® agis appropinquar rubeo. Item inter rubeu, & nig rum funt ali j duo cqlojes, f. purpureus à parte rtìbeijSc-vii idis à parte nigri.Sicergofecudurn Philofophum non eftdarèco,lord,nifi feptem tani inedios quàm extremos, f.albuàg>aucum,rnineum,rubeum,purpu-reu m, vi ridem, & nigrilm. I Ila p 0 Him t a p p l i c a r i a d fe p t e m principafes.virtutesJqua.rlijp.fitressùtprincipafes,.&qua-tuorfubalterns.Suntefum.'tbj"duzextremz,& vna media, qus.f.figuificat tres virtiiycs theologicas,quz funt prs omnibus prihcipales.'Albedoén-imfigoificat fidem cuius clari-tas,& veritas magis fplcndet- Media aufèm iiibedo fignifi-cat charitacem, cuius, galiditas magis.ardety & more igneo magis rubet. Extrema veròff.nig redo,eft fpes,quz in aduer fitatum nigredine magis. viger , quia prosano fecundum Apoftolum 1. ad Corin.i j.Nuocautem.maneiit fideSjfpes, charitas,tria hpc.Quatuoj veròinttìrmedia.fignificant qua-tuor virtutes cardina,les. Glaucedo enim quz magis declinar album,&àd clarum lignificar prudentia-rn, in qua viger claritasintellettus.Mineitas.verò qux magis.declinat ad co lorem igneumfignificatiuftitiam, quz.f.comburit,&corri pit ficut ignis. Purpura vero quat ad rofeitatem declinat,lignificar fortitudinem,qup.f.more rof? quanto plus teritur» magis.vale.tjiuxta illud j.ad Cor. 12. Cum autem infirmor, tuncfortis.fum.Viridis vere qui magis delettat vifum lignificar temperantiam, quz inter virtutesalias magis placec. Ideò de iftis poteft dici figuraliter illud j.Reg.y. vbi dicitur, quòd Salomon fecit domum faltus fuper tres ordine» columnar^, & quatuordeambulatoria inter Columnas cedri-nas. Domus.n.faltus eft ecclella,de qua faltaturin coelum. vel etiam anima, q.f.finaliter faltat,& euolat inParadifum. Ifta eft.n.quz tribus ordinibus columnarum. i. tribus virtu-tibus theologicis fulcit, &quzquatuordeambulatorijs. i. quatuor virtutibus cardinalibus fpaciatur5vt fic anima vel ecclefix tot coloribus pitturar^dicat illud Ezec. 16. Veftita es byffo & polymito & multis coloribus. ^Colores medij 8 bene proportionati delettant vifum,exttemi veròlxdunt, & debilitant ipfum, fecundum Arili. Albedo enim intente difgregando fpiritum,vifum- confundit,& oculum lachry-fnare facit. Nigredo vero fpiritùm aggregàdo,vifum obtu-dit,& obfcuritat.é gignjti&ietiàm fi perfeueret,coecitateni generat,&inducit, ficut patet de din incarcerati»,&in tenebri» inclufis, qui extratti-ad lucemparum aut nihilpof-funt videre.Sic ver è o cu lus voluntatis, & cordis fpirituafr delecfat, & proficit, qn ad medios colores.i. medios ftatus, & gradus aflettum fuum co.nuertit, & quando mediocrita-tem rerum confiderat,defiderat & attendir.Intenfa.n.albe-do,&iclarit.as profperitatis fpiritum,& affettum mentis dif gregar,&eum per multa maladefide.riadiffolnit,Scad vitia multa laxat, & fic lympiditàtem vifus. i. claritatera cogni-tionis impedit,& retardat.Exceftiua èt nigredo aduerfitatis folet pertriftitiam mentem.obtundere, & claritatem pru-dentisetollere,& per peccatum?& defperationem oculum mentisaliquotiens exc^care, ìaxta illud Eccl.3i.N0 eft feti fus vbi eft amaritudo,Noji ell.n.albedo Jp.fperitatis,& mun danteclaritatis attendèda,nec nigredo tribulationum eft èt appetenda,fed mediosColores.i.mediocritaté ftatus debe-mus appetere,in qua fine periculo fe pót métis oculus defedare,quod bene figuratum ell Dan^.vbidfeq; Deus fecit medium fornaci» quali ventò roris fìanté,itaqd'trespueri ibi politi nullatenus funt co.mbufti, illi vero qui extra medium fornacis erant,f.miniftri regts Babylonis, q in extre-mitateipliusfornacis fuerunt,flàmiserumpentib. funt con fumpti. Ad denotandum q fantti viri,quiin fornace huius mudi medium mediocritatis, & tèperantisellatueient,ven turn roris.i.mentis refrigerium lemperhabent,rainiftri ve-