12	TaYsL
,-effie: q filo ergo Deo poteft motusvóluntariuscàuforì. A Sed ne hinc colligas Deum non effe moventem nifi quemadmodùm gcnerans eft cauta motus gra-vium&lèvium , fcilicct quatenus caufavit virtu-tem> videqu®recitavimusex I. p.qusft-.xo& alijs locis, & qu£ fequuntur.cap.89. diéìi 1.3 .contra Gent.	vero non ititéllrgentes qualiter
wotumvoluntatis Deus in nobis cattfàre poffil abfique prajudicio hbertatis voluntatis , conati (t-tnt h.M.aù-ìhoritates male exponere , ut ficilicet dicercnt quod Deus caufiit in nobis velie (5 perficere , in. quantici dat nobis virtutem volendi, non aietem fic quod faciat noi velie hoc veltllnd ; ficut Origenes &ct qutbus qnidem, authoritatibus finirà ferìp tura refifti-s tur evtdentev, Dicitur enim /fiiia 26. Omnia opera ia'~ ' nofiraoperatus es in nobis Domine : un de non filnm virtutem volendi à Deo habemus fied etiam operatio-nem. Quorum verborum fenfum ita Dèo f ut cre-dimus ) operante affequim.ur ut putemus hinc cvi-denter colligi Deum non concurrere in folumef-fedftun, fed influere in caufam .• dum enim in nobis opératur velie , caufalitas ejus fe extendit & ad potentiàm voluntatis & ad afìum ì undefequitur hoc ipfìsm quod Salomon dicit quocunque valutiti vertet illud : oftendit nonfiolum divina™ cdafalitatem ad poterlivoluntatis extendi, fied etiam ad actttm : Qutìmodòautem Caufalitas Deifeextendit
B
Cwp-
UtlU
Dei fe
extendit ipfius : Qutìmodòautem Caufalitas D ci fe extendit ad po- & ad potentiàm & ad aduni, fi concurrit in foluim tcntiam afturti &‘no’n in j
(fi ad a- forfitan quod fe extendat ad potentiàm quatenus Slum.
potentiàm qu® eft caùfa ? Dicci C dcdit illam : fed hòceftprorlus alienumà verbis B.Thom®prxcedentibuS , qu® manifefìèplusrc-quirunt: unde & in fequentibus dicit: Dettino»fi-litm dat rebus virtu-lem,fed etiam nulla rei poteft prò* pria vertute agere rii fi. agat in viriate ipfiui ut fiiprA oftenfierà eft'( feilieet cap.70.) Ergo homo nonpoteft virtute voluntatis fibi datanti nifi ih qua»tura agii viriate Deì.Ecce dare diftinguit Deum dare virtutem voluntati & vóluntatem agere in vittutepei ; ideòque reétè docuimtis fùpra quod agere in vir-tute Dei non fit agere per virtutem acceptam fed per virtutem quae de novo datur caufe dum Deus in eajn influii. Quid aut.em hoc fit offende-D omries Caufis live liberas five naturales , «Jcineas mus parte 3. Veriim quia folent objiciquxdam fcripturx ; audiamus S.Thom. eas refolvCntem J
. Videntur , inquit libro ] cafntegó. quadrim in dpffrina/aeraficundùmpradtffamfiententiam (qux ics humanas ponebat extra Dei providentiam ) fonare. Dicitur enim Ecclefiaflici 15. Deus ab initio canftìtuit hominem S? reliquitillum in manu confili] fiei:& tnfia : appofhit tibt aquam & ignem,adquod voluerisporrige manum tuam.Ante hominem vita mors,bonum	malum.quod placaerit dabttur Uh: (fi
Deut.j. Deut.tq. Confiderà quodhodiepropofiuerìmin confile-ffu tuo vitam (S bonum , è converfio moriem (fi ma-lum-Hac autem verbo, ad hoc inducuntur ut honfìnes efifie liberi arbitri] oftendatar,non ut eorsem elelhones à p
Gregorius Nftfenus dicit in libro quem de homtnefe-cit. Trovidcntta eft eorum qua nonfint in nobis, non autem eorum quo funi in nobis:(fi Damafcen. dicit in ' ?.. libro quod ea qua font in nobis Deuspre.no/cit ,/ed non pradeterminattexponenda fiunt ut intclhgantur ea qua fiunt m nobis divina determinationinonefifiefisb* jectaquafi ab eàneceffitatem accipientia , q. d. ea quà flint in nobis (. i. afius liberi) funtqtiidemde-tcrminationi & providenti® Deifubjecta, fed 11011 fic ut ab ea ncceffitatem accipiant, quia Deus qui de illis habctproyidentiamj iionfolumprovidet ac
È-ccl. jj-
divina providentia fiubtrahantur. Et fimilitet quod (um font qUAfiquadam tnftrumenta ipfiui : ad hoc fiunt in*-^r,ut	a. t^.c. autemfiuntinftrùmenta injlitutaut deferviant affiorane-
ni principali agenti: dum moventurabipfio, Et ta Dei. propter hoc non eft cantra naturam inftrumenti ut vooveatur à principali agente , fed eft et maxime con-veniens,Ncque ergo eft centra naturara cum rei crca-ta moventur quahiercumqueà Deofiìcenitas inflituta (unt ut eideferviant. Dices hincfcquitur non foie contra naturam vqjuntatis fi à Deoneceffitaretur ad aliquid. 7^ fi hoc non effct contra naturam* ejus , multo minus contra naturam eft quando iq rriovctùr & dcterniinatur ut tamen non ncccf-fitetur '
Art.XP.
determinai ntfiant, fed etiam ut fiant modo coti-venienti natura: hominis. Id eft libere. I^oluntae alvina , inquit B. Thomas 1.2. quzft.ip. art.q.ad 1. nonfolutn (e extendit Ut aliquid fiat per re>r qnam^ movet , fed ut etiam co modo fiat quo congruit natura ipfius t (fi ideb magii repugnar et motioni.diviìM fi valantaiex necefifiatie moyeretttr , cpiofi fiia.natu-fonon campeìit, quamfi moveretur libereprout com-petitfua natura. Elie nota Deum & movere volun-tatèm feu caufam & ita movere ut ipfalibere agafc. Similia invéniens i. p. quxft.2 2> art. 4. ad 1, Rui> sùm in feguentibus raodónéiil mutationemque voluntatis foli Deo attribuir* Capite 91.. Oportet, inquit, omnium voìuntatum (fi eleaìonum moti:; in. dtvtnam vóluntatem reduci, non autemin aliquanr-ali Am canfora , quiafolns Dcusnoftrarum •Dolunta-tum & eledionitm caifia eft : (fi film Detti dirette ad éleStionem hominìs opératur capitulo 92. opératur inquam non fuadendo ( hoc enim & angelo convelli t , unde féquiturMw» afflo Angeli iperatur aliquid ad elettionem hominis per modum perflta-* dentn ) fed potentiàmhominis realiter attingendo , nam ex divina operatone inclinante inclinatur ejus voluntas adalìqtiidelìgendutfifibi utile, ut dici-tur eodém capitulo 92. ubi edam ita diftinguit óperationem Dei aboperationc Angeli & corpo-ris ccelcftis: Non fiemper fot,homo eligit idquod An- Soliti gelai cuftodiem intendit t ncque illitd ad quod corpi# Deus ctxlefteinclinat , femper tamen hoc eligit quod Détti poteft opératur in éfos voluntate : ìtem homoveldififonitur efficaci* ad eligendtim per caleftia corp-ora , vel dlufiratur per ter in-angeiorum caftodiam^ vèl etiam inciinatur per opera- clinare tionem divinam. Ubi notaje-debes quando dicitur ■ voluti* Deus inclinar&homincs ad bonum, quod nonpofi tatem. fit intelligi de inclinationeqii® tantum fit per ìllii-ftrationes & fualìónes t fiam hoc edam Angelis conyenit qui tamen vóluntatem inclinare non pof-funt. Capite nónagefimo quarto, Qgwunque rerum aliquid operantur inftmmentaliter agunt abeo (Detfomota. Étctipitc 9 ^Ejficàcior eft impresto divina motionis in fobftantifi intelleffttalibur, quamin fobftantijs alijs naturalibus : Ergo Deus & movet
infittii, quiainillisimprimit. Coìifirmatur ex capite 100. ubi fic loquitur: Oportet quod Detti compar etnr ad omnia [ìcut movens ad motam (fi dftivum ad id quod eft in potentia. Ex quibtis fic ut refid probat ea qU® Deus facit ili caufis pratter natura: ordinefrqnoneffe contra naturam : ita reólè often-ditur efficacia virtutis Dei ilpni,tendere infoltirà effeflum nec agere fimul natura,fed tendere iii caufam & efteélum , ac prius natura opérari. Illa: enim propofitiones & univerfales funi & ut uni-verfaliter verse aflumuntur , ficut & illa cap. 149. Motto moventi!pracedit mattini mobilu ramine Si causa.	utcòdemcapitelo®, dicit) Omnes
ehm Deusfitprimum agens , omnia qua funtpoftip- caufo