Comment. in Danìelem
< Et biberunt in eis. Cùm vafa illa fuif-lentin tempio Hierofolymas diuino culmi dedicata , noluit Nabuchodonofor in vlibus profanis vlurpare : led in tempio Dei fui illa pofuit, & fuo modo honora-uit. At Balfafar non folùm illis vfus eft in conuiuio , led eaconcubinisfuisexpo-fuit. Quamobcaufam impurus ille ac facrilegus tyrannus fuit à Deo listini mulftatus.
<T 'Bibebant vinum, & laudabant Deos fuos. Ex comeffatione & ebrietate ad veri Dei contemptionem venerunt. phfultan-tes Deo optimo deos fuos commenti-tios , quorum auxilio putabant vitto-riam de Iudaeis, eorumque Deo reportaf fe,laudibus efferebant. Sed perpende in-tolerabilem eorum amentiam , bibentes in vafis aureis & argenteis deos ligneos & Iapideos laudabant , quibus vittoriam tribuebant.
^In eadembora apparueruntdigiti.Q&é ditur Dei vltio, qua? aliquando non dif-fertur in tempus aliud.Hi autem digiti vili lunt quali egredi è pariete , & ftatim emicuerunt.Non erant veri digiti tnanus human at, fed eorum effigies . Apparue-rune quidem ad oculum imagines illa? di gitorum, operatione angeli fatta? in ea parte parieti s3 vbi clarius conlpicerentur. Ideò fubditur: Contra candelabrumthoc eft, in loco illuftri & eminente, vbi lumi-neperfpicuèapparerent. Candelabrum vas eft , in quo infigitur cereus ad praelu-cendu.Erat autem fcripturain extremita te parietis aula? regia?, vt indicaret ad re-gem pertinere. Vox prò qua nofter inter-pres vertit fuperficiem, proprie lìgnificat calcem ,feu cottumlapidem,quo parie-tes dealbantur. Quare rette habet editto noftra, calxenimdealbans parietemeft eius fuperficies feu extremitas.
f Tunc facies regis commutata eft. De-fcribit Daniel perturbationé,qua rex agi-tabaturobmetumreivifa?, &ob inter-pretationis perfettionem . Propter timo-rem fattus eft recurfus fanguinis ad cor, &remanfitpallorm facie, &tremorin membris. Ac ob explanationis inopiam acceriiuit magos , fteaeteros Babylonis
fapièntes : & poliremo Danìelem, qui ei expofuit exitium vniuerli regni , fori -temque aperuit rerum arcanarum .Pro, facies regis commutata eft,poteris etiam vertere : Slendor regis mutatus eft, nam gratia vultus eius verfa eft in triftem afpettum.
Cogitationes eitis conturbabant ewn. Detfitutus animo, & viribus de pernicie fua cogitabat , & mentis agitationes eum perturbabant. Perpende mundi va-rietatem, rerumque humanarum com-mutationes, & quàrn cito voluptas in moerorem conue;tatur. Comedebant, & bibebant opiparè lxtitia geftientes, & ad obleótamenta feipfos excicantes, & re pentè noua quxdam moeftitia eos pertur bauit . Quid eft homine imbecillius ? Quid fragilius ’ Quid eius voluptate in- qc t conftantius ? Id intelligens Ofeas facit c.
2. loquentem in hunc modum Deum •• Celiare faciam omne gaudium eius. Et apud Amos 8.Conuertam,inquit, feftiui- Amos 8 tates veftras in luttum , & omnia cantica veftra in planttum. Et apud Ioelem Ioel.r. primo , Confufum eft gaudium à filiis hominum. Ideo aitquartodecimo Pro- Frou,I4 uerbiorum Salomon : Rifus dolore mi-fcebitur : &exrrema gaudiiluttus occu-pat . Gaudium noltrum debet effe in . Deo. Deilloaitdiuinuspfaltes, La?ta-bxmur in falutari tuo, & in nomine Dei noftri maguificabimur . Vel vt poteft verti ex Hebraeo, Et in nomine Dei noftri vexilla extollemus. Collatio eft à mi-litibus defumpta,qui vittoriani de hofti-busreportantes ingrediùtur vrbemcutn vexillis eleuatis, vbi omnia plaufuper-lonant atque laetitia. In Deo non lolùm anima, fed etiam carovirorum iuftorum oblettatur. ld fentiens Dauid Pfal.83.aie P2.al.85. bat:Cor meum & caro mea exultauerunt in Deum viuum.Caro qua?vt apoftolus aiteapite ad Galatas ,concupifcitad- GalatJ. uerfusfpiritum, qua? (olet hominesà vir-tute deterrere, affidua poenitentia & iti-gibus calamitatibus fratta, foedus fancit curn fpiritu : & vnà cum ilio oblettatur Deo, extra quem non habet, vbi pof-lit conquiefcere. Loquens Efaias cum vi- Efai. 14»