CAPVT III.
CPoftquàoftenditapoftolusludxos&gentiles equa nalesobferuantifetantad iuftificatìònem camis vtq? Iesellequantum aditati! culpa» prsEcedétis, hic olten# "'J“	0
diteosfquales quantum ad ftatum grafite fubièquétis Eterica hoc triafacit. Primo oftéditpropofitum.Secù# dò oftendit quóddà quod impofuerat, ibi (An Iudaeo# rum deus tantum.) Tertìò relpódet obiectìoni,ibi(Le geni ergo deftruimus. Circa primumtria tàciti Pii# mòproponitquod intenditiSecudò manifeftatpropo# fitum,ibi( Non eft diftinétio.jTertiò infertcoclufìo nemintentam,ib(Vbieftergoglprificatiotua_) Cir# catigratìsjTertiòquàtumadmanifeftafionem ip fi9, caprimum triafacit. Primo proponit habitudinem ibi,(Adoftenfionem_)Dicitergoprimò diétù elt iu« lultitfie ad legem.Secùdò aflìgnatcautàm iuftitiat, ibi ftificatio dei eft in omnes & fuper omnes qui credut p. .	~ (luftitiaautemdei.jTertiòaflìgnathuiufmodi iufti J	KT'
nar m'cTim coxninunitatem,ibi(In omnes &c.) Ponit autem
\ x - ■ ■ • - , ititite ad legem.Primò quidé quia nó eft ex lege caufa# ta. Et hoc eft quòd dicit, driftum eft olim per opera legisnon poterat eflè iuftitia dei, vel quia ipfe iuftus eft adimplens promilfa de iuftìficatione hominum. in fra.13.Dico enim christvm miniftrum furile circuncffìonispropter veritatem dei. Vel potius lutti# tia dei qua aliquis iuftificatur à deo,de qua dici tur in# fra.io.Ignorantes dei iuftitiam.Htec inquàm dei iufti tia nunc id eft tempore gratig manifeftata eft tum per c h R1 s t 1 dofitrinam tum per eius miracula, tum ac etìam per faci! euidentìà inquantum euidens eft mul# lf tos effe diuinitus iuftificatos.Et hoc fine lege feilieet cau làute iuftriiam.Galj.Euacuatieftisà ch r i st o qui in lege iuftificamini à gratta excidi’itis.Efa. 56. Propè eftfalusmea vtveniatóc iuftitia meavt reue/ecur.rt ne aliquis credat hanc iuftitiam legiLeffe contrariam.
Secundòponitalìamhabitudmem ìuftririead legem quselit cauta iuftificationis. Et primo ponit ipiàm cumdic<t(Teftitìcataàlege & prophetis) Lexquidé caufamcumdicit(Perredemptioné.)vtenimdicitur c h r 1 s t 1 iuftitiam rettificata eft pronuntiando, Ioan. 8. Qui facit peccatum lèruus eft peccati. Ex qua & prefigurando. Io, 5. Si crederetisMoy fi forfitan& quidé ferui tu te homo redimitur fi peccato tariffaci# mitri crederetis de me enim ille fcripfìt,& etiam per at.Sicutfialiquisobculpamconriflàm obnoxius effet efrèdium, quia cum ipfaiuftificare non poterat tetti# regi ad foluendampecuniam,ille eum redimere dicere# monium perhibebat aliunde quairendam effe iufti tia. Prophetx autem rettificati funteam • praenuntiando. Aft.i 1. Huic omnes p rophetj tefttmonium perhitér. (EConfèquéterauté allignarcaufam huiusiuftitia: & dicit,(Iuftitiaaùt dei eft per fidenti 1 e s v christi ideftquamipfètradidri. Hicre.i2.Afpicientes inau# thorem fidei &c.yeletiam qua: de iplo habetur infra. lo.Quiafìconfitearisriiore tuodominum ie svm, & in corde tuocredideris quòd deus illum fufeitauit a mortuistàluus eris.Dicitur autem iuftitia dei effe per
Hiri^ad le Pr*m° duplicem comparationemfeu habitudinem ju
*	'	Ipvtpttì Primonrin’Hpmirti nn pftw Ipaerrnifàs
gem.
Quomo do iuftitia dei tir nùc marrifefta* ta.
i
ad temp9correètìonisimpofi’tf.Etfuper omnes,quia videlicetfacultatem hu manam ac meri ta excedit. 2. Co rin.3.Non quòdfufficientes limus cogitare. Addit am tem qui credunt in eum,quod pertinet ad fide forma# tam,per quam homo fultificatur, vt diétum eft. CDeinde cum dicit,(Non eft enim diftinftio_)manifè ftat quod dixerat,& primo quantum ad communicaté iuftitùe.Secundò quantum ad caulàm eiuspbi( Iuftifi#
in c h r i s t v m. Nó enim elt quatù ad hoc diftictio interIudgù&gétilem.Col.3.Ln christo iesy noneftgentilis & Iudreusfalicetdiftinftionemaliquà habens, quali Iudasus non indigeat iuftificari à deo fi# cut gentilis:omnes enim peccauerunt ficut fupra ofté# fum eft. Efa.53. Omnes nos qualioues errauimus,& per hoc egent gloriadei,id elt iuftìficatione qugin glo rtam dei cedri,non autem libi debet homo hanc gloria afcribere. Pfal. Nó nobisdomme nó nobis, fed nomini tuo da gloriam.PiàLDate gloriam deo.Sic igitur quia omnes prccauerunt,& exfeiuftificari non polfunt, re# ftat vtper aliam cau&m iuftificentur,quam confequen ter oftendit fubdens( Iuftificari. _)Vbi primo oftédit cp huiufmodiiuftificatio eft fine lege, id eft quòd non elt exoperibuslegiscùdicit(Iuftificatigratis_)id'eftabfq^ mento pnecedentium operum.Efa.52. Gratis venun dati elhs,&line argento redrinemini. Et hoc per gra# tiam ipfius icilicet deficui ex hocdebetur gloria.i. Co# rin. 15. Grafia dei funi idquodfum. Secundo oftendit
tura noxa,qui prò eo pecuntam folueret.Haecautem noxa adtotumhumanù genus pertinebat,quod erat infeérumper peccatum primi patentis. Vnde nullus aliuspro peccato tori9 humam generis fatiffacerepote ratinili fot9 c h r i s t v s q ab omni peccato erat ìmu nis.VndefubditCQuateftin christo lefu)Quali dicat,in alio nó poterat nobis efferedéptio.i.Pe. i.Nó corruptibilibusauro vel argento. Secundò oftendit vn deiftaredemptioefficaciam habuitcum dicit,(Quem jppofuit de9 jpitiatoréjEx hoc enim c h r i s t i tà# tifraétioefficaciamadiultificandum habuft & ad redi mendum,quia eum deus ad hoc ordinauerat fècundum fuum propofitù quod defignatcum dicit ,( Quem jp» pofuitde9 propitiatoremjEphe.i.Quioperaturom# nia fècundum confiltum voluntarisfu£.Velpropofuri id eft prò omnibus pofuit,vt quia humanum gen9 nó prorem &(àtiffaétoremdaret. PiàfRedemptionem inilìtdominus populofuo.Et tic dum fatifaxiédo nos redimita noxa peccati deum peccatisnoftris propitrij facitquod petebat pfalmiitadiccns,Propitiusefto pcc catisnoftns.& ideodicit eum propitiatorcm.i.Io.2. Propinano. In cui9 figura Exo. 15 *màdatur quòd fiat propitiatoriù,id eft quòd c h r i s t v s ponatur (tip	»
archam,id eftecclelìam.Terriò oftendit perquosre# demptionisefteftusadnos perueniat cum dicit,(Per fidem in ianguine eius) id eft qua: eft de fanguine eius p ro nobis effufo. Vt enim prò nobis fatìlFaceret cógrue batvtpoenammortispronobislubiret, qua homop peccatum incurreratfècundum illud Gen.2.Quacuq^ die. &c. Vnde dicitur. i.Pet. 3. christvs fernet peccaris noftris mortu9 eft.EIfC aót mors c h r i s t i nobis applicatur per fidem/juacredimus per fuà mot
Hic nota
LMIJKUMMJ VIlO.J_Zn.ll.Ul flULUU lUItilia UH1.11V quomodo fri]em iesv christinonvtquafìperfidemme# . “^reamuriuftificariquafìipfafidesexnobis exiftat,&p lultincare. mereamur deiiuftitiam,ficut Pelagiani dixerunt, fed quia in iptà iuftificatione qua iuftitìcamur à deo primus motus mentis in deum eft per fidem. Accedè temenimaddeumoportetcreJere,vtdiciturEleb.ir.	x z x	-
Vnde &ipiàfides quafi prima pars iuftiris eft nobis habebat vnde fatifiacerepoffet, nifi ipfedeuseis redeni' à deo.Ephe.2.Grattaèftisfaluati per fidem &c. Hzc autem ndes ex qua eft iuftitianó eft fidesinformis de qua didtur Iaco.z.Fides fìneoperibus mortuaeft, fed eft fides per charitatém formata,de qua dicitur Gal.5. Nam incHRisToiESV neqj circuncifio aliquid valet fine fide,per qua in nobis habitat christvs Ephe.3.Habitare christvm perfidem incordi# bus veftris,quod fìnecharitate non tìt. 1. Ioan. 4. Qui manetlncharitateindeomanet,& deusineo. Hgceft etiamfides de qua dicitur Aft.ij.Fidepurificanscor# daeorum,qu$quidèmpurificationon fittine charita te.Prouer. io. Vniuerla deliétaoperir cliaritas. Etne aliquis diceret per hanc fidem folos I udaeos iuftificari, Tertìò oftendit communitatem huius iuftitiaicùfub dit,in omnes fci'licet ifta iuftitia eft in corde non carna libus ohléruantìjs,de quibus dicitur Heb. j.Quòd car#
»
9