Diflèrtatio CCCCL
2
dulcedinem dulcedinum ; Quæ & illis Auguftini affinia funt verba , quibus de Deo, Euchariftiam inftituente , fic ■ fidenter eft alloquutus ; Quum effiet poteutiffimus, plus dare non potuit ; Quum effiet ditiffimug , plus darò non habuit ; Quum effiet fapientiffi-mus, plus dare nefeivit , Quæ fa״e fufficere judicamus, ut corda roflijj ad amorem benigniffimi Redempto-ris adeo accendantur, ut in tanti Sa-crament¡, ab eo pro nobis amantìffii-me inftitqti , cognitione comparanda impenfillime defudemus-Ea enim ama-bimus mçnfura, qua cognofcemus ; Et fi Sacramentum hoc > quia Amoris præcipue eft , non aliter quam Amore quis digne prcfequitiir ,opus eft prius, lì eum volumus amore prolequi, ut & ipfitm cognitione profequamur,
Ut ad nomina Sacramenti hujus devenia־ mus, non loquimur hìc de nominibus periphrafticis, quibus in hujufmodi Sa-ci amenti laudes Sanili Patrés excur-runt, Et quis bæc numerare, immo etiam poterit indicare ? Quum ferè omnes in illius commendationem plu-rimas,eafque illuftres, appellationes concedere conati lint ? Ignatius Mar-ivr a nafçentis Ecclefiæ exordio aiuti־ todum mortis, pharmacum immorta־ litatis appellavit ; Panem beatitudinis Orígenes :Euchariftiam medicam Ter-tullianus : pberetrum mortalitatis An-phylocbius junior : Panem beatifican-tem Athanafius : æternæ vitæ ciba-tinni Chryfologus:Alimon!am immor-t,111ta'!s, & vitæ æternæ portionem_, Cyprianus : Omnium novitatum no-viratem Hieronymus : Omnium offici-nam miraculorum Damafcenus:Jta cç-teri quique Patres in eodem Sacra-mento commendando , atque extol-lendo convenientes, loquuti funt.Nos autem ea tantum nomina perftringen-tes inveftigabimus, quæ ad inftitutun! noftrum, & ad majorem dicendorum cognitionem conferre poterunt,addu-ternus; Et haec, quæ modo adduximus, oftendifle tantum , contenti fumus,
Primo igitur, hoc Sacramentum dicitur Euchariftia a verbo græco E , quod latine bonam gratiam lignificai; vel a verbo græco	quod lati-
réimportât gratiarum actionem; Ev enim fonat bene, & «־if« gratiam׳, & idem eft ac gratias ago. Porro
Jlouagratia appellatur Saciametitunu
hoc ) vel quia Chriflum continet, qui vera gratia eft , & gratiarum omnium fons-.vel quia lìgnificat vitam æternam, de qua fcriptum eft ; Gratia Dei vita iSiew» Gratiarum etiam aftio dicitur, vel quia in ejus inftitutione , Ghriftus gratias egit, Matthæi xv! : Accipiens panem fregit , ac gratias egit, dicens : Jttoc efl carpus meum : vel quia in hujus tacramenti ufu gratias Deo, propter illius in nos beneficia, agimus :Unde, Auguflinus in epift.ad DardanumiA^o-fli autem, in quo Jacrificio dicatur , gra-
tins agamus Domino Deo nofiro,
Secundo, dicitur Panis, vel ratione !ira-ter!« ,'ex qua conficitur : Unde Joan-nis 6. Panis, quem ego dabo, caro metLj eji : Vel ratione fpecieruin parris, quas poft confecrationem remanent, unde extrinfecus formam , & figuram panis exhibent ; quemadmodum, Genefis 1S. & 19. Angeli in humana fpecie appa-rentes homines dicuntur :Vel quia fi-eut panis corpus alit, ita Chriftus ani-mam nutrit. Panis etiam fraCtio dici-tur, quia in Scripturis, panem frange-re idem eft , ac panem comedere ; ut Aflorum 2, Erant autem perfeverantes in dottrina Apoftolorum , & communica-tiene frattionis panis, & orationibus : Et Luc« 24. difcipuli in Caftelîun1־_, Emmaus euntes, cognoverunt Dominum in frattione panis,
Tertio, vocatur , vel ratione lignificati corpus, & fanguis Chrifli : vel ratione lignificati fimul , & figni, Sacrameli-tum corporis, & fanguinis Chrifli: Pri-momodo eam vocavit Tertullianus lib.de rçfurreâtione carnis cap.8. Garo corpore, & ¡anguine Chrifli vejcicur, ut & anima de Deo ¡aginetur ; Secundo modo eam dixit Äugnftinus lib. 1. de peccatorum meritis , & remiffiono cap■ 2 4. flprid aliud etiam, qui Sacramen-turn rnenj'a dominiere vit am vocant, nifi quod dicium efl , Ego ¡um panis vita ?
Quai to , vel ratione loci, in quo celebra-tur, & conficitur, dicitur Sacramen-tum Altaris; Ut Auguftjnus epift. 50. Vel ratione fufcipjentium, dicitur Sa-cramentum fidelium, ut idem Augu-ftinus ftrm,2,de verbis Apoitoli capa, quia feilieet, & foli fideles funt hunc percipiendi capaces; & folis fidelibus antiquitus licebat audire » quæ de hoc facramento dicebantur ; St quia de-munì hoc facramento præcipue fide,־ hum unitas perficitur, fides ofteud¡tur.
Quin-