De Rationibus, &c.
necesario cogitare.
Quarta ratio phyfica. Natara , ad quam_» Athee confugis, aut eft ratione p1ædita_,, aut rationis eft expers.’ Si rationis eft ex-pers.’ Quonam modo poterit hæc omnia_» facere, quæ fine ingenio, fine confilio, fieri nullatenus poflunt.’ Et quodnam erit hoc ens in mundo, non intelligen3, & pro-ducens, & omnia faciens.’ Si ad cujuslibet rei, aut inftindum, aut propenfionem, aut virtutem, recurris, illamque naturam ap-pellas ; fupra has omnes naturas, aut da-bitur natura fuperior , quæ illas regulat, aut non dabitur.’ Si dabitur.’ Hæc eft Deus. Si non dabitur ? Et quomodo inter se non , pugnant , & non deftruuntur.’ Et quare» inter se ordinantur, & non confunduntur? Et quonam paiìo in se ipfis perfeverant , & non delinunt.’ Præfertim, cum ratio-ris fint expertes, & confili! incapacesSi vero natura eft ratione prædita Hæc , & non aliud , erit Deus. Audi opportune» Lailantium , lib. 2. divinarum inftitutio-nutu cap.8., hæc erudite feribentem . Afa-tura , qua dicitur , orta èffe omnia , fi confi-lium non habet, efficere nihil potefl . S i autem efficiendi, aut generandi, potens eft , habet ergo confilium ; & propterea Deus (it, necef-fe efl. Nec alio nomine appellari potefl ea •vis, in qua Inefl, & providentia cogitandi, & fio-lertia , poteflafque faciendi. Melius igitur Se-neca , omnium Stoicorum acutiffiimus, qui vi-dit, nihil aliud effe Naturam , quam Deum , Ergo , inquit , Deum non laudabimus , cui naturalis efl virtus , nec illam didicit ex ulloi Ivamo laudabimus ; quamvis enim naturalis illi fit, fibi illam dedit , quoniam Deus ipfa natura efl . Cum igitur ortum rerum tribuis natura , ac dccrahis Deo , in eodem luto bafi-tans , verjuram folvis. A quo enim fieri mun-dum negas , ab eodem plane fieri , mutato no-mine , confiteris. Iterum Laftantiutn exci-pe, hæc appofite quoque lib. de ira Dei cap. 10., ac eleganter alloquenrem . Natu-ra , quam veluti matrem effe rerum , putant ;
fi mentem non habet, nihil efficiet unquam-,, nihil molietur . fybi enim non efl cogitatio, nec motus eft ullus , nec efficacia , Si autem confit-lio fino utitur ad incipiendum aliquid , ratione ad difiponendum , arte ad efficiendum , virtute ad confiummandum , poteflate ad regendum-, , dr continendum , cur Natura potius , quant-, Deus nominetur ’
Quinta ratio phyfica , Dæmones elfe , aut ne-gas Athee , aut concedis.’ Si negas,’ Nega-re etiam te oportebit, & artem magicam,
& occulta cum Dæmonibus pafta , & mi-rabilia, quæ operantur Energumeni, 10» PAR, I.
’9
quemes variis linguis, quaj nunquam didi-' cerunt, & exercentes vires, quas forriffimi homines fuperare non poflunt. Negare» infuper debebis omnes Spiritus , quos ta-men effe ex temetipfo fateri cogeris; quum materialis fubftantia nequeat cogitationis effe capax, qualis es tu ; quique proinde , non ut materialis, fed ut fpiritualis, cogi-tas. Negare pariter adftringeris incanta-tiones, maleficia, fortilegia, quæ nulla modo ad phantafiam , ad imaginationem,-ad naturales morbos poteris referre, quum fupernaturalem vim præfeferant , quæ ne-•queat a naturali agente fuperari. Si conce-dis ? Si ergo Dæmones funt, erit etianu» Deus. Illationem hanc tibi facimus mani-feftam. Quid Dæmonum nomine concipis? Creaturas fpirituales . Quemadmodum igi-rur creatura fpiritualis non implicat, ita_» nec fpiritualis Creator implicabit. Ad per-petuum ignem damnatas. Sed a quodam-natas.’ a Deo . Jam ergo concedis Deum . Si fpirituales funt ; non potuerunt per ge-nerationein elfe produéiæ . C’rearæ ergo fuerunt. At quis alius praeter Deum po-tuit eas creare.’ Stat ergo Athee , ut« Ii Dæmones concedis, velis nolis, debes hoc ipfo admittere Deum .
Ad Rationes modo mathematicas devenientes, easdefumimus a doftiffimo Patre Merfen-no , a quo etiam refert P.Boucat , eafque propriis P. Merfenni verbis afferre , con-fultius judicamus. Prima Ratio accipitur ab Arithmetica , & in lib. in Gen. rat. 16. pag.^9• edit. Parifien.162j.fic proponitur.
s, Porro quæcumque funt, unum délibérant,
״ velut fuum principium ; quoniam primum ״ ab eo ptoceflerunt, in quod nunquam ea_.
״ redirent, quæ multitudine gaudent, nifi ״ ipfa multitudine gradati«! exuerent. Exur-,, ge igitur anima chriltiana , illamque my-,, fiicam monadem, unitatum unitatem, fim-,, plicitatis fummitatem , rerumque omnium ״ femen, & centrum, mentis intuitu fufeipe;
,, in ea liquidem facile reperies, quæ in uni-״ tate prædifta, fed & alia plura ; hæc enim cft unitas, quæ royfticum concentum in_» mundo producens, eum ita movet , & re-git, ut microcofmi compages exiiiendo , veluti tripudiare videatur , hoc concentu fiellæ , velut anirnatæ choreas fempiternas ducere, quibus humani corporis confonan-tiæ quodammodo refpondere valeant.Hæc eft unitas, quæ cyphris omnibus virtutem confert, fine qua quotcunque cyphras ap-pofueris, V. g. oooooo., ficque deinceps in infinitum , nihil prorfus efficient, nifi præcedat unitas . Quid , obfecro, funt om-G X	,, nes
»
i)