Difïertatio V.
fe de efsentía j aliud eß efse efsentiam ; ut nuper diximus.
yi. Opponit P.Saguens tom.i. theol. difp. 1. ar.S,. affert, unica . Quævis demonflratio , tit vere fit talis, procedere debet eo uni-tverfali modo, ut in omnium mentibus fit ineluftabilis ; fie non procedit Cartefii de-monflratio : ergo non efl vera demonfira-tio. Probat minorem. Demonflratio Car-tefii efl ineluftabilis tantum illis mentibus, quæ clare, & diflinfte percipiunt exilien-tiam aftualem comprehendi in idea Dci;at-qui non omnes hoc percipiunt.ergo demon-Orario Cartelli non efl univerfalis pro om-nibus : ergo non efl vera demonflratio . Alia argumenta proponit contra hanc ean-dem Cartefii demonftrationem P.Saguens, qui & ulterius aflerit, eam Cartefium a_> S.Anfelmo mutuafle. Laudat nihilominus præftantiffimum Philofophum , etiam ver-bis acerrimi Cenforis fui, Illuflriflyiji Hue-tii, quod eam nova methodo expolitam eia-riorem fecerit, atque præftanriorem .
Refpondemus pro Cartello , non elle opus, ut demonflrationes fint demonflrationes,quod ab omnibus mentibus percipiantur, intelli-gantur , & admittantur. Sunt enim in_» mundo mentes, non folum rudes, quæ non intelligunt, fed etiam pertinaces, quæ in-*eiligere nolunt. Et fi ex his una , aut aite-ta aliter concipit ideam Dei, non equidem ipfa concipit Deum, fed aliud, quod Deum effe fingit. Omnes quidem mentes, quæ refta ratione difcurrunt, quæ non præci-jntanter, obftinate , & pertinaciter confi-derant, dum Deum percipiunt, omnes per-feftiones in Deo debent cognofcere, adeo-que exiftentiam, quæ efl omnium perfe-ftionum prima , faltem ordine . Hoc clare, & diffinite percipiunt, 11 clare, & diftin-fte , noftro modo percipiunt Deum ; quod fi non percipiunt, vei quia nolunt , vel quia nefeiunt , non per hoc demonflratio delinit effe demonflratio ; quod quidem in omnibus demonflrationibus habere lotum nenio non videt .Cæterum S.Anfelmum_, in hujufce demonftrationis inveutiono Cartello præiviffe , non efl dedecus Carte-fio, fed laus ; dedecus effet, fi non Eccle-fiæ Doéìor, at alicujus feftæ Minilter an-te ipfum errorem aliquem præfiguraffet. Quod Cartefius de S. Anfelmo ntc verbum faciat, hoc indicat, quod potuit Cartefii mens cum S.Anfelmi mente coincidere , at non potuerunt Cartefii oculi cum S.Anfel-mi operibus se conjungere . Sicut enim fa-eile eli, quod ingenia in cogitatis fuis sej
ÿcjforffient ¿ ita poflibile çft quoque, quod
finguli homines omnium hominum voiu-mina'non evolvant. Alia P.Saguens aigu, menta contra Cartelli demonftrationem ad trutinam non revocamus ; iis enim hanc provinciam relinquimus! qui Cartelli difci-puli, & feftatores, ad decus etiam , appel-lantur.
VII. Opponunt contra P. Magnani Demon-Arationem . Per P.Magnanum cxiflenria_» Dei demonffratur per Dei poffibilitatenr ; fed pofllbilitas non eil caulla, neque radix» exifientiæ : ergo nequit per Dei poffibilita-tem Dei exifientia probari. Minor proba, tur . Idem non efl radix , neque cauda, fui ipfius; fed ex parte objefti idem efl forma-liffime poflibile 'effe , & efsc exiftens : ergo pofllbilitas non elt caufsa , neque radix , exifientiæ.
Refpondemus, pcffibilitatem non efse cauf-fam , neque radicem, exifientiæ in entibus contingentibus, non vero in entibus necef-fariis . Pofllbilitas enim efl præfcindens a pofllbilitate entis nëcefsarii , & a poffi-bilitate entis, contingeshtis. Quando vero concretatur in ente necefsario, exiftentiam importat ; quam quidem non importat, quando concretatur cum ente contingen-te . Ex animalitate præcifa a rationalitate, & irrationalitate , non probatur riflvirasj at ex animalitate cum rationalitate concre-tata utique demonllratur . Unde nemo po-teli dicere ; eli animal : ergo efl riiivum_,; Bene tamen dicet ; efl animal rationale.» : ergo efl rifivum. Sic pariter in cafu noftro; nemo dicet; eli poflibile : ergo efl exiftens; quia contingens etiam efl poflibile , & ta-men non exiflit ; ut alter mundus. Beno vero dicet ; ens necefsarium efl poflibilej ergo efl exiftens ; quia non repugnantia ex una parte ad efsendum, per poffibili taten! importata, & neceffitas efsendi ex alterte, parte, hoc ipfo, quod ens necefsarium non repugnat, omnino faciunt, quod exiliar . Et tamen pofllbilitas non efl ipfamet exi-flentia , quia aliter ita efset etiam in entej contingenti ; talis quidem pofllbilitas, fci-licet entis necefsarii hoc importat ; fed non importat, quiafolum poflibile, fed quia_» poflibile , & necefsarium .
Vili.Arguunt Adverfarii, feu potius refpon-dent impugnando demonflrationes quali a priori, pro Dei exifientia, a nobis in hac Difsertarione propofltas . Primo dicunt, per illas probari dumtaxat exiftentiam for-malera Dei, non vero objeftivam , & rea^ lem ; fcilicet, quod Deus non pofllt conci-pi fine exifientia , non autem, quod a par-te rei habeat exfllentiam ; quod efset pro.
bandura*